Bà Rịa - Vũng Tàu triển khai nhiều giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu

Tốc độ xâm thực ngày càng mạnh

Ông Đặng Sơn Hải, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, Bà Rịa - Vũng Tàu đã chịu nhiều tác động của BĐKH. Đặc biệt, sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề khi nhiệt độ, thời tiết ngày càng tăng lên. Dịch bệnh có xu hướng phát triển là một trong những nguyên nhân gây giảm sút năng suất vật nuôi, cây trồng. Sự gia tăng của thiên tai và các hiện tượng thời tiết cực đoan khác nhau như: bão, hạn hán, sạt ở bờ biển, xâm nhập mặn là điều dễ nhận thấy nhất.

Cụ thể, trong thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã xuất hiện những đợt mưa lớn kéo dài và những cơn bão mạnh đổ bộ trực tiếp vào tỉnh, gây thiệt hại về kinh tế, dẫn đến đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Không những thế, BĐKH còn làm gia tăng tình trạng sạt lở bờ biển ở một số địa phương trong tỉnh. Điều dễ nhận thấy là cứ sau mỗi mùa gió Đông Bắc đường bờ biển ở một số khu vực trong tỉnh lại tiếp tục bị sạt lở nghiêm trọng đe dọa đến các khu dân cư bờ biển, khu du lịch và bãi tắm, làm ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Do ảnh hưởng của BĐKH, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện những đợt mưa lớn kéo dài gây ngập lụt cục bộ tại một số khu vực

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, thực trạng sạt lở trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã và đang diễn ra với tốc độ khá nhanh, chỉ tính trong vòng 15 năm qua, tốc độ sạt lở từ 2 mét/năm giờ đã lên đến 30 mét/năm, có những khu vực biển đã lấn hơn 80 m, nguyên nhân chủ yếu là do tác động của BĐKH. Trong đó, những địa phương thường xuyên xuất hiện tình trạng sạt lở bờ biển là khu vực Trại Nhá,  phường 12, thành phố Vũng Tàu; khu vực Lộc An, huyện Đất Đỏ; khu vực xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc (Bà Rịa - Vũng Tàu).

Bên cạnh đó, BĐKH cũng đã và đang đe dọa đến nguồn nước trong tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Nếu tính theo chuẩn cấp nước cho các nhu cầu sinh hoạt và sản xuất 2500 m3/người/năm là bền vững thì khả năng cung cấp của nguồn tài nguyên nước Bà Ria - Vũng Tàu hiện nay chỉ đạt 35,7%. Trong khi đó, các nghiên cứu và cảnh báo mới đây của các nhà khoa học lại cho thấy sự tăng cao nhiệt độ của Bà Rịa - Vũng Tàu có thể sẽ lên đến 2,80C kéo theo khô hạn hóa trong thời gian tới.

Trên cơ sở phân tích chuỗi số liệu mưa và bốc hơi trong hơn 30 năm qua, cũng như sự xuất hiện cảnh quan bán khô hạn ở một số vùng trong tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, các nghiên cứu cho rằng, Bà Rịa - Vũng Tàu đã chớm chuyển sang trạng thái khô hạn. Mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 hàng năm là mùa thiếu nước. Các dòng sông cung cấp nước cho tỉnh chủ yếu là những sông nội tỉnh, ngắn và có lưu vực nhỏ.

Theo kết quả điều tra, đánh giá thoái hóa đất với diện tích 142.215 ha, tại 7 huyện, thành phố (không tính huyện Côn Đảo) cho thấy có đến 64,59% diện tích đất, tương đương 91.860 ha bị thoái hóa do khô hạn, hoang mạc hóa, xói mòn, nhiễm mặn, trong đó có đến 40.473 ha thoái hóa ở mức trung bình, 13.406 ha thoái hóa ở mức nặng. Đất bị thoái hóa tập trung nhiều ở địa bàn huyện Xuyên Mộc và huyện Châu Đức. Điều đó cho thấy, tình trạng đất bị thoái hóa do khô hạn đang gây ra rất nhiều khó khăn cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Cũng theo tính toán và nhận định của các chuyên gia khoa học, dưới tác động của các áp lực gia tăng dân số, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và BĐKH, xu thế thoái hóa đất ở Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ ngày càng mở rộng về diện tích. Trong đó, quá trình xói mòn, rửa trôi bề mặt và thoái hóa hóa học do mở rộng diện tích đất sản xuất nông nghiệp, chuyển đổi đất lâm nghiệp sang đất sản xuất nông nghiệp thiếu các biện pháp bảo vệ đất. Hậu quả dẫn đến suy giảm mạnh các chất dinh dưỡng và độ phì nhiêu của đất, làm mất khả năng sản xuất của đất trên địa bàn.

Lên kế hoạch hành động ứng phó

Ông Đặng Sơn Hải, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho hay, nhằm chủ động ứng phó với BĐKH, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, Sở TN&MT đã xây dựng kế hoạch, chương trình ứng phó. Trong đó, tập trung triển khai thực hiện các dự án như: Dự án “Xây dựng Kế hoạch hành động ứng phó BĐKH giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050”; dự án “Đánh giá khí hậu địa phương” để triển khai thực hiện theo Quyết định số 912/QĐ-UBND và Quyết định số 913/QĐ-UBND ngày 11/4/2019 của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Tốc độ xâm thực của biển ngày càng mạnh, khiến nhiều khu vực bờ biển thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sạt lở nghiêm trọng

Đồng thời, tăng cường triển khai các dự án theo Quyết định số 2927/QĐ-UBND ngày 26/10/2016 của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, như: Dự án “Đánh giá tác động của BĐKH đến vấn đề ngập lụt trên địa bàn tỉnh; Kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH trong vấn đề chống ngập và Lập bản đồ phân vùng nguy cơ ngập lụt do mưa; Điều tra, đánh giá nhiễm mặn các tầng chứa nước do tác động của BĐKH, nước biển dâng tại các khu vực ven biển tỉnh, đề xuất và thực hiện các giải pháp quản lý và hạn chế nhiễm mặn, bảo vệ nguồn nước; “Nâng cao nhận thức và kỹ năng của tuyên truyền viên về BĐKH của các tổ chức chính trị xã hội”…

Bên cạnh đó, Sở TN&MT còn tham mưu cho UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu điều chỉnh quy hoạch đất các đô thị, khu vực dân cư nông thôn. Đồng thời, Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với các ngành, địa phương tổ chức điều tra, đánh giá và khoanh định vùng cấm, hạn chế khai thác nước dưới đất để chống suy thoái cạn kiệt nguồn nước; tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch phục hồi, phát triển mở rộng hệ sinh thái rừng ngập mặn bằng cách trồng thêm rừng ngập mặn.

Ngoài ra, nhằm bảo vệ hệ sinh thái, duy trì giá trị dịch vụ của hệ sinh thái và cảnh quan tự nhiên ở vùng bờ; giảm thiểu xói lở bờ biển, ứng phó với BĐKH, nước biển dâng; bảo đảm quyền tiếp cận của người dân với biển, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phê duyệt Danh mục các khu vực phải thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Theo đó, toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có 40 khu vực phải thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển với tổng chiều dài bờ biển là hơn 48.618 m.

Trong đó, phần đất liền có 27 khu vực với tổng chiều dài bờ biển là 36.744 m, bao gồm: 05 khu vực với tổng chiều dài bờ biển 8.492 m thuộc địa bàn thành phố Vũng Tàu; 06 khu vực với tổng chiều dài 6.521 m thuộc địa bàn huyện Long Điền; 06 khu vực với tổng chiều dài 4.579 m thuộc huyện Đất Đỏ; 10 khu vực với tổng chiều dài bờ biển 17.151 m thuộc địa bàn huyện Xuyên Mộc (Bà Rịa - Vũng Tàu).

Để ứng phó với BĐKH, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã xây dựng nhiều chính sách, mục tiêu sát sườn để chỉ đạo các Sở, ban ngành cấp bách thực hiện giải pháp nghiên cứu xây dựng công trình bảo vệ bờ biển; gia cố các tuyến đê biển, ngăn chăn xâm nhập mặn; phát triển hệ thống rừng phòng hộ ven biển; chuẩn bị sẵn sàng các phương án tái định cư, di dời các cơ sở hạ tầng và khu dân cư ra khỏi khu vực sạt lở nguy hiểm; chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với điều kiện thời tiết; khuyến khích mô hình sản xuất sạch, thân thiện với môi trường, giảm hiệu ứng khí nhà kính. Đồng thời , UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng yêu cầu các cơ quan chức năng triển khai công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức cho mọi tầng lớp nhân dân về tác hại của BĐKH đối với đời sống, sản xuất của người dân để cùng chung tay, góp sức ứng phó với BĐKH, hướng đến phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Còn huyện Côn Đảo có 13 khu vực với tổng chiều dài bờ biển là 11.874 m phải thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển, bao gồm: 5 khu vực với tổng chiều dài bờ biển 2.476 m thuộc khu vực Hòn Côn Sơn; 2 khu vực với tổng chiều dài 881m thuộc Hòn Cau; 3 khu vực với tổng chiều dài 5.552 m thuộc Hòn Bảy Cạnh; 1 khu vực với tổng chiều dài 453 m thuộc Hòn Tài; 1 khu vực với tổng chiều dài 1.887 m thuộc Hòn Bà; 01 khu vực với tổng chiều dài bờ biển 624 m thuộc Hòn Tre Lớn.

Đặc biệt, Sở TN&MT Bà Rịa - Vũng Tàu đã tham mưu UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xây dựng và ban hành các chính sách nhằm khuyến khích phát triển mô hình sản xuất sạch, các công nghệ thân thiện với môi trường nhằm giảm phát thải gây hiệu ứng nhà kính, giảm ô nhiễm môi trường và tài nguyên nước… trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là cơ sở để công tác ứng phó với BĐKH đạt được hiệu quả cao, góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội chung của toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Linh Nga