Liên Hợp Quốc và WHO: Đại dịch COVID-19 là kết quả của sự tàn phá thiên nhiên 

Rừng ngập mặn ở Morondava, phía Tây Madagascar. Ảnh: Alamy

Theo các nhà lãnh đạo của Liên Hợp Quốc, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) International, các đại dịch như COVID-19 là kết quả của sự tàn phá thiên nhiên của loài người và thế giới đã phớt lờ thực tế khắc nghiệt này trong nhiều thập kỷ.
Trao đổi với Guardian, các nhà lãnh đạo trên cho biết việc buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp và không bền vững cũng như tàn phá rừng và những nơi hoang dã khác vẫn là tác nhân thúc đẩy số lượng bệnh ngày càng tăng từ động vật hoang dã sang người.
Họ đang kêu gọi phục hồi xanh và lành mạnh từ đại dịch COVID-19, đặc biệt bằng cách cải cách việc canh tác gây tàn phá và chế độ ăn uống không bền vững.
Một báo cáo của WWF được công bố mới đây cảnh báo: “Rủi ro về một căn bệnh mới xuất hiện trong tương lai là cao hơn bao giờ hết, với khả năng tàn phá sức khỏe, nền kinh tế và an ninh toàn cầu”.
Người đứng đầu WWF tại Vương quốc Anh cho biết các thỏa thuận thương mại thời hậu Brexit không bảo vệ thiên nhiên sẽ khiến nước Anh trở thành “đồng lõa trong việc làm tăng nguy cơ xảy ra đại dịch tiếp theo”.
Các số liệu cấp cao đã đưa ra một loạt cảnh báo kể từ tháng 3, với các chuyên gia đa dạng sinh học hàng đầu thế giới cho rằng những dịch bệnh thậm chí còn nguy hiểm hơn có thể xảy ra trong tương lai nếu sự hủy diệt tràn lan của thế giới tự nhiên không được dừng lại.
“Chúng ta đã chứng kiến nhiều căn bệnh xuất hiện trong nhiều năm qua, như Zika, Aids, Sars và Ebola và tất cả chúng đều có nguồn gốc từ quần thể động vật trong điều kiện áp lực môi trường nghiêm trọng”, Elizabeth Maruma Mrema, người đứng đầu công ước Liên Hợp Quốc về đa dạng sinh học, Maria Neira, Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới về môi trường và sức khỏe và Marco Lambertini, người đứng đầu WWF International cho biết.
“Với COVID-19, những dịch bệnh này là những biểu hiện của mối quan hệ mất cân bằng nguy hiểm của con người với thiên nhiên. Tất cả đều cho thấy hành vi phá hoại của chúng ta đối với thiên nhiên đang gây nguy hiểm cho sức khỏe của chính chúng ta - một thực tế khắc nghiệt mà chúng ta đã bỏ qua trong nhiều thập kỷ”, 3 lãnh đạo trên cho biết thêm.
Theo họ, thật đáng lo ngại, trong khi COVID-19 đã cho chúng ta một lý do khác để bảo vệ và bảo tồn thiên nhiên, chúng ta đã thấy điều ngược lại diễn ra. “Từ tiểu vùng Sông Mekong Mở rộng đến Amazon và Madagascar, các báo cáo đáng báo động vì xuất hiện tình trạng săn trộm gia tăng, khai thác gỗ bất hợp pháp và cháy rừng, trong khi nhiều quốc gia đang cắt giảm ngân sách bảo tồn. Tất cả điều này đến vào thời điểm mà chúng ta cần nó nhất”, các lãnh đạo trên nhấn mạnh.
Họ cho rằng: “Chúng ta phải nắm bắt sự phục hồi công bằng, lành mạnh và xanh và khởi động một sự chuyển đổi rộng lớn hơn sang một mô hình coi giá trị tự nhiên là nền tảng cho một xã hội lành mạnh. Không làm như vậy và thay vào đó cố gắng tiết kiệm tiền bằng cách bỏ bê bảo vệ môi trường, hệ thống y tế và mạng lưới an toàn xã hội đã được chứng minh là một việc làm sai lầm”.
Báo cáo của WWF kết luận các tác nhân chính cho các bệnh truyền từ động vật hoang dã sang người là sự hủy hoại của tự nhiên, tăng cường sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi, cũng như buôn bán và tiêu thụ động vật hoang dã có nguy cơ cao.
Báo cáo kêu gọi tất cả các quốc gia ban hành và thực thi luật pháp để loại bỏ sự hủy hoại tự nhiên khỏi chuỗi cung ứng hàng hóa và công chúng để làm cho chế độ ăn uống của họ bền vững hơn.
Thịt bò, dầu cọ và đậu nành là một trong những mặt hàng thường xuyên liên quan đến nạn phá rừng và các nhà khoa học cho biết tránh thịt và các sản phẩm từ sữa là cách lớn nhất để mọi người giảm tác động đến môi trường trên hành tinh.
Báo cáo của WWF cho biết 60-70% các bệnh mới xuất hiện ở người kể từ năm 1990 xuất phát từ động vật hoang dã. Cũng trong khoảng thời gian đó, 178 triệu ha rừng đã bị chặt phá, tương đương với hơn 7 lần diện tích của Vương quốc Anh.

Lan Chi