Bộ trưởng Bộ Quốc phòng giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm về dự án Luật Biên phòng Việt Nam

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch báo cáo giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu cơ bản tán thành với sự cần thiết ban hành luật, tán thành với nhiều nội dung của dự thảo và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và An ninh.

Các đại biểu cho rằng việc ban hành Luật Biên phòng Việt Nam là cần thiết để thi hành Hiến pháp năm 2013 các nghị quyết quan trọng của Đảng về quân sự, quốc phòng, chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia đồng thời tạo cơ sở nền tảng pháp lý chặt chẽ cho công tác xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, xây dựng lực lượng bộ đội biên phòng ngày càng lớn mạnh, phù hợp với tình hình hiện nay. Điều này, cũng đặt ra yêu cầu rất lớn đó là phải nghiên cứu kỹ, đánh giá đầy đủ để thể chế, quy định được các chủ trương, chính sách lớn về công tác nhiệm vụ biên phòng, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, khả thi.

Các đại biểu đề nghị tiếp tục làm rõ thêm về phạm vi điều chỉnh của dự án Luật; phải rà soát, đánh giá đầy đủ các quy định về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia và khu vực biên giới, phân định rõ, rành mạch phạm vi điều chỉnh của luật này với các luật khác, đặc biệt là Luật Biên giới quốc gia.

Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị tiếp tục nghiên cứu làm rõ thêm về khái niệm biên phòng, nền biên phòng toàn dân để đảm bảo đầy đủ, phù hợp, bao quát hơn. Rà soát, chỉnh lý các quy định về nhiệm vụ biên phòng, lực lượng thực thi nhiệm vụ biên phòng, công tác phối hợp giữa các lực lượng, hợp tác quốc tế về biên phòng. Tiếp tục rà soát các quy định về chức năng, nhiệm vụ của lực lượng bộ đội biên phòng đúng với tính chất, vai trò là lực lượng chuyên trách làm nòng cốt thực thi nhiệm vụ biên phòng, duy trì an ninh trật tự và thực thi pháp luật ở khu vực biên giới, cửa khẩu.

Đồng thời, phải phân định rõ nhiệm vụ, chức năng, chức trách, công tác phối hợp của bộ đội biên phòng với các lực lượng khác ở khu vực biên giới, nhất là với công an, hải quan, cảnh sát biển, quy định rõ thêm về các chế độ, chính sách về biên phòng, đặc biệt là chế độ, chính sách cho lực lượng bộ đội biên phòng. Rà soát các quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan đến công tác biên phòng, quy định việc tham gia của nhân dân đối với công tác biên phòng cho phù hợp.

Phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ biên phòng trong giai đoạn mới

Báo cáo giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch nêu rõ, về tên gọi và phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật là vấn đề lớn được Bộ Quốc phòng cùng với các bộ, ngành trong Ban soạn thảo nghiên cứu, xây dựng dự thảo Luật phù hợp với Hiến pháp năm 2013, đặc điểm tình hình biên giới Việt Nam, sự phát triển chung của thế giới và khu vực.

Việc lấy tên Luật Biên phòng Việt Nam với phạm vi điều chỉnh như dự thảo nhằm thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng theo Nghị quyết số 33 ngày 28/9/2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia và thực hiện Nghị quyết số 78 ngày 11/6/2019 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020.

Cụ thể nhằm thể chế hóa mục tiêu, quan điểm trong Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, thể hiện một cách toàn diện, đầy đủ nguyên tắc thực thi nhiệm vụ biên phòng, chính sách của nhà nước về biên phòng, yêu cầu nhiệm vụ biên phòng trong tình hình mới và các văn bản pháp luật hiện hành chưa quy định hoặc quy định chưa đầy đủ.

Thứ hai, khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực tiễn hơn 20 năm thi hành Pháp lệnh Bộ đội biên phòng, luật hóa một số quy định về xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới, khu vực biên giới, xây dựng nền biên phòng toàn dân, hệ thống chính trị cơ sở và bố trí dân cư, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, nhất là hình thức, biện pháp quản lý, bảo vệ biên giới, một số điều ước quốc tế liên quan, tạo thuận lợi thực hiện nhiệm vụ biên phòng, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong thực thi pháp luật ở biên giới.

Thứ ba, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ hợp tác quốc tế về biên phòng phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước, nhằm tăng cường đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng, đối ngoại nhân dân, mở rộng quan hệ hợp tác với các nước, tổ chức quốc tế, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch khẳng định việc lấy tên Luật Biên phòng Việt Nam với phạm vi điều chỉnh như dự thảo Luật là hoàn toàn phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ biên phòng trong giai đoạn mới.

Bộ đội biên phòng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia

Về duy trì an ninh trật tự ở khu vực biên giới cửa khẩu, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch cho biết, dự thảo luật quy định bộ đội biên phòng có chức năng duy trì an ninh trật tự ở khu biên giới cửa khẩu xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn. Theo đó, các nghị quyết và văn bản pháp luật hiện hành đều xác định bộ đội biên phòng là lực lượng nòng cốt, chuyên trách, chủ trì, phối hợp với lực lượng Công an nhân dân, các cơ quan và chính quyền địa phương trong quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội khu vực ở biên giới cửa khẩu.

Trải qua hơn 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành do tính chất đặc điểm, nhiệm vụ, bộ đội biên phòng có 28 năm thuộc Bộ Công an, 32 năm thuộc Bộ Quốc phòng, dù ở Bộ Công an hay Bộ Quốc phòng, bộ đội biên phòng luôn khẳng định rõ vị trí, vai trò là lực lượng nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, tình hình an ninh trật tự trên các tuyến biên giới, vùng biển luôn được giữ vững ổn định, được Đảng, Nhà nước đánh giá cao, chính quyền và nhân dân cả nước tin cậy.

Thực tiễn chứng minh bộ đội biên phòng luôn chủ động, phối hợp với các lực lượng ở khu biên giới như công an, hải quan, kiểm ngư, cảng vụ, v.v.. Đặc biệt là phối hợp với chính quyền địa phương, với lực lượng bảo vệ biên giới nước láng giềng trong giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội; duy trì thực hiện các điều ước quốc tế về biên giới, cửa khẩu và đấu tranh phòng, chống có hiệu quả với các loại tội phạm, nhất là tội phạm về an ninh quốc gia, ma túy, mua bán người, v.v. góp phần quan trọng, ổn định tình hình ở khu vực biên giới, vùng biển, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, bộ đội biên phòng luôn tuân thủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình và các lực lượng theo quy định của pháp luật. Vì vậy, dự thảo luật quy định bộ đội biên phòng có chức năng duy trì an ninh trật tự ở khu vực biên giới cửa khẩu là có cơ sở và hoàn toàn phù hợp với thực tiễn.

Không chồng chéo chức năng, nhiệm vụ và địa bàn hoạt động của hải quan

Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch báo cáo giải trình làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Về kiểm tra, kiểm soát, xử lý phương tiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật ở khu vực biên giới cửa khẩu, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch làm rõ, các văn bản pháp luật hiện hành đều quy định bộ đội biên phòng chủ trì, phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tại cửa khẩu thực hiện thủ tục biên phòng và kiểm tra phương tiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật để bảo đảm an ninh quốc gia, phòng, chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại và các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Thực tiễn bộ đội biên phòng đang trực tiếp kiểm soát nhập cảnh tại 117 cửa khẩu biên giới đất liền và 37 cửa khẩu cảng do Bộ Quốc phòng quản lý. Bộ đội biên phòng luôn phối hợp chặt chẽ với các lực lượng tại cửa khẩu như hải quan, kiểm dịch, cảng vụ trên cơ sở nhiệm vụ, quyền hạn do pháp luật quy định, tình hình an ninh, an toàn tại các cửa khẩu do Bộ Quốc phòng quản lý, luôn ổn định, tạo điều kiện tốt nhất trong xuất nhập cảnh cho cá nhân, tổ chức, tạo hình ảnh đẹp trong bạn bè quốc tế.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, tình hình tội phạm ma túy xuất nhập cảnh buôn lậu diễn biến phức tạp... Bộ đội biên phòng đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc sử dụng phương tiện vi phạm pháp luật ở khu vực biên giới cửa khẩu. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch khẳng định, việc kiểm tra hàng hóa do hải quan chủ trì, bộ đội biên phòng kiểm tra phương tiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật ở khu vực biên giới cửa khẩu là hoàn toàn phù hợp, không chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và địa bàn hoạt động của hải quan.

Ngoài ra còn các nội dung khác như về phối hợp thực thi pháp luật, chính sách đối với biên phòng, v.v... Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch cho biết Bộ Quốc phòng sẽ tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu Quốc hội và tiếp tục chỉ đạo Ban soạn thảo phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu để bổ sung, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Luật Biên phòng Việt Nam, đảm bảo chất lượng nhất.

Khương Trung – Tuyết Chinh