Dự án Công viên nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng tại Nghệ An: Lo sợ ô nhiễm, người dân không đồng thuận?

Nỗi lo ô nhiễm 

Chúng tôi về xóm Phúc Điền, xã Hưng Tây (nơi đặt dự án) trong ngày nắng nóng đầu hè. Vùng đất triển khai dự án có địa hình bằng phẳng hình vòng cung trải dài từ chân các ngọn núi kéo dài ra đến cánh đồng lúa cách khu dân cư chưa đầy 1km theo đường chim bay. Nhiều người dân ở đây vẫn đang tranh luận những vấn đề liên quan việc xây dựng dự án cũng như tương lai khi đưa nghĩa trang vào sử dụng. Nhiều người ở xóm Phúc Điền cho rằng, việc xây dựng nghĩa trang vừa đáp ứng được nhu cầu tâm linh lại đáp ứng được việc bảo vệ môi trường cảnh quan là một việc rất khó. 

Ông Phạm Xuân Hưng, ở xóm Phúc Điền, băn khoăn: “Trong xóm có 50% hộ gia đình do nghĩ đến lợi ích kinh tế trước mắt họ có ý định đồng ý cho thu hồi đất vì chưa nghĩ đến hậu quả về sau. Dự án gần dân quá, theo quy định 1,5km cách khu dân cư, cách nguồn nước 5km. Ngoài ra, nghĩa trang phải ở khu vực thung lũng, dưới nguồn gió và dưới nguồn nước. Nhưng đây lại trên nguồn gió, trên nguồn nước thì sau này ảnh hưởng đến nguồn nước của dân làng. Vậy, thà để đất nuôi trâu bò để môi trường được ổn định, trong lành”.

Còn bà Hồ Thị Lý cư dân xóm Phúc Điền cũng cho biết, bà đã được chủ dự án mời đi tham quan các công viên đang hoạt động ở Hà Tĩnh, Thanh Hóa. Tuy nhiên, bà không hề yên tâm khi dự án về. “Dự án mà về đây thì dân chúng tôi càng khổ. Khi nghe công bố quy hoạch, dân làng chúng tôi lo lắng và buồn lắm” - bà Lý nêu suy nghĩ.

Người dân trao đổi về dự án

Một người dân khác nói thêm: “Công trình khác về chúng tôi không phản đối nhưng dự án nghĩa trang về thì chúng tôi không đồng tình. Về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống người dân. Công trình chưa hoạt động thì chưa làm sao, khi có vấn đề về môi trường phát sinh ai sẽ đứng ra giải quyết?”.

Cần xem xét kỹ lưỡng

Với diện tích 81 ha đất thu hồi để thực hiện dự án sẽ có hàng trăm hộ dân ở xóm Phúc Điền bị thu hồi đất. Ông Hồ Sỹ Thành ở xóm Phúc Điền bày tỏ quan điểm: “Tôi không bao giờ đồng thuận mặc dù tôi có 3 sào đất trong dự án vì môi trường sau này sẽ kém hơn. Ngoài ra, con em làm ăn nay có nhu cầu cần vay vốn thế chấp sổ đỏ hoặc chuyển nhượng đất trong khu dân cư thì sẽ có giá trị thấp hơn nhiều so với khi chưa có dự án”.

Bà Hồ Thị Lý thì băn khoăn, nếu về giá bồi thường như các công trình công cộng khác thì người dân không đồng ý vì đây là một công trình tư nhân để kinh doanh, không giải quyết việc làm cho người dân. Dự án khác về chúng tôi vỗ tay, còn dự án này thì khó đồng tình.

Hiện nay, xóm Phúc Điền có trên 300 hộ dân, trong đó khoảng 280 hộ dân có đất trong diện tích bị quy hoạch dự án. Ông Phan Văn Tuấn, Bí thư Chi bộ xóm Phúc Điền cho biết, nhiều người cao tuổi không muốn cho dự án về do sợ ảnh hưởng đến môi trường. Còn lại cho rằng, nếu đây là dự án nhà nước bỏ tiền ra làm thì người dân đồng ý với giá đền bù theo quy định. Nhưng doanh nghiệp làm dự án để kinh doanh thì phải có mức hỗ trợ cao hơn thì chúng tôi mới đồng ý.

Các hộ đề nghị chủ đầu tư họp dân để bàn bạc chuyện giá đền bù. Người dân cũng có ý kiến, dự án khác về địa phương thì con em có việc làm, nhưng dự án nghĩa trang về thì không giải quyết được gì. Thậm chí, sau này khi có người nhà mất, họ còn phải bỏ ra một khoản tiền lớn mua đất trong nghĩa trang này để mai táng. Đồng thời bà con cũng cho rằng, cần thiết phải di dời các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án.

Một góc dự án công viên Nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng

Ông Nguyễn Văn Thu, Chủ tịch UBND xã Hưng Tây cho biết, khi công bố quy hoạch người dân cũng có nhiều ý kiến lo lắng về môi trường. Đến nay, đang có 2 luồng ý kiến, một số thì đồng thuận, muốn dự án đầu tư, để người dân được bồi thường 1 khoản tiền; một số không đồng ý vì lo ảnh hưởng môi trường sau này. Hiện, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh phối hợp cùng địa phương đang tiến hành thủ tục trích đo đất trong vùng quy hoạch dự án.

Ông Thu cũng bộc bạch quan điểm: “Dự án khác về người dân sẽ đồng thuận nhanh. Đây là dự án của cấp trên giao và triển khai trên địa bàn nếu mà được phép từ chối thì xã sẽ từ chối dự án này”.

Ông Nguyễn Hữu Hà, Trưởng phòng TN&MT huyện Hưng Nguyên nói, quy trình của dự án chủ đầu tư đã làm đầy đủ và đang làm lập phương án giải phóng mặt bằng. Việc giải phóng mặt bằng công trình này do nhà nước đứng ra thu hồi đất theo quy định. Nhà đầu tư bỏ tiền hỗ trợ thêm hay không là chuyện giữa doanh nghiệp và người dân, nhà nước không can thiệp.

Được biết, dự án công viên Nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng có vị trí phía Đông và phía Bắc giáp núi Lưỡi Hái (xã Hưng Tây) và đường quy hoạch 30m; phía Tây giáp ranh giới xã Hưng Yên (huyện Hưng Nguyên); phía Nam giáp ranh giới xã Nam Giang (huyện Nam Đàn). Tổng diện tích đất quy hoạch là hơn 81 ha đã được UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 tại Quyết định số 445 ngày 19/2/2019.

Nhiều người dân còn nhiều băn khoăn, lo lắng về dự án này nên chưa đồng tình ủng hộ

Công trình được đầu tư xây dựng mới đáp ứng trên 47.000 mộ phần, bao gồm: 2.500 ngôi mộ chôn cất một lần, 3.800 mộ di chuyển quy tập, 27.541 mộ cát táng sau hung táng, 8.650 mộ cát táng sau hỏa táng, 4.590 mộ hung táng cho 1 chu kỳ mai táng (chu kỳ hung táng trung bình 7 năm quay vòng 1 lần, mộ hung táng quay vòng 6 lần), số ca hỏa táng là 437.2000 ca, số ô lưu tro cốt là 9.950 ô. Quy mô trung bình ca hung táng là 551 ca/năm, chôn cất 1 lần là 50 ca/năm, cát táng sau hung táng 554 ca/năm, hỏa táng 8.640 ca/năm, lưu giữ tro cốt 1.199 ca/năm, mộ di chuyển quy tập 76 mộ/năm, cát táng sau hỏa táng là 173 ca/năm. Dự án được đầu tư xây dựng còn nhằm phục vụ các hình thức như: hỏa táng, hung táng, cát táng, chôn cất 1 lần, di chuyển mộ phần và quy tập. Một hình thức táng được chia ra làm các hình thức mộ như: mộ đơn, mộ vườn, mộ gia tộc.

Công trình này gồm các hạng mục chính: nhà hỏa táng, nhà trình thần linh, nhà dịch vụ, nhà ban quản lý, nhà lưu tro cốt, nhà trực dịch vụ, khu cát táng, khu hung cát, khu chôn cất 1 lần, khu di dời và quy tập; các công trình phụ trợ khác. Các hạng mục công trình xử lý môi trường gồm: cây xanh, cây xanh cách ly, hồ lạc thủy, hồ sen, hồ điều hòa, hệ thống xử lý nước thải…

Cũng cần phải nói thêm rằng, dự án công viên Nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng nêu trên đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường ngày 26/12/2019. Theo quy định, bản báo cáo ĐTM phải có tham vấn ý kiến cộng đồng dân cư. Tuy nhiên, theo nhiều người dân thì họ không được biết về vấn đề này.

Đình Tiệp