Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đóng góp ý kiến cho Dự thảo Luật bảo vệ môi trường (sửa đổi)

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân phát biểu tại Hội thảo

Đồng chủ trì Hội thảo có TSKH. Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Khóa XIV; Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân và TS. Trần Văn Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội.

Phát biểu khai mạc hội thảo, TSKH. Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Đại biểu Quốc hội khóa XIV cho biết: Luật BVMT lần đầu được trình Quốc hội và thông qua năm 1993. Đến năm 2005 được sửa đổi bổ sung toàn diện lần đầu tiên với 15 chương và 136 điều. Năm 2014, Luật được sửa đổi lần 2.

Phát triển kinh tế xã hội giúp chúng ta đạt được những thành tựu lớn, tuy nhiên, song song với đó là môi trường đang diễn biến ngày càng phức tạp, tình trạng ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó, việc sửa đổi Luật giúp phù hợp với tình hình thực tế. Dự kiến, dự thảo Luật BVMT (sửa đổi) bao gồm 16 chương và 192 điều, giảm 4 chương và tăng 21 điều so với Luật BVMT năm 2014.

TSKH. Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Khóa XIV

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân chia sẻ: Việc xây dựng Luật BVMT (sửa đổi) nhằm hoàn thiện thể chế, chính sách, quy định pháp luật về BVMT phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất về BVMT, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về BVMT đáp ứng yêu cầu đặt ra của giai đoạn phát triển mới, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững.

“Với mục đích xây dựng được một đạo luật BVMT có tính tổng thể, toàn diện, đồng bộ, thống nhất và khả thi, khắc phục sự phân tán, chồng chéo; thể chế hóa các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước. Giải quyết được các vấn đề cấp bách về môi trường đang đặt ra, bảo đảm tăng cường các biện pháp quản lý, đầu tư cải thiện chất lượng môi trường” - Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân chia sẻ. Thứ trưởng mong muốn, với sự đóng góp của các nhà khoa học hôm nay để có thể sửa đổi Luật một cách toàn diện.

Theo Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân, BVMT phải đặt ở vị trí trung tâm của các quyết định phát triển, không đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế. Có các cơ chế, chính sách mới mang tính đột phá, tạo nền tảng pháp lý cho việc hình thành và phát triển các mô hình tăng trưởng bền vững thông qua việc đẩy mạnh kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế phát thải ít các-bon.

Bên cạnh đó, thống nhất QLNN về BVMT trên phạm vi cả nước; ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách về BVMT để đáp ứng yêu cầu đặt ra trong giai đoạn mới. Phát huy vai trò của người dân, doanh nghiệp và cả hệ thống chính trị trong việc tham gia vào các hoạt động BVMT, từ hoạch định chính sách đến tổ chức, giám sát thực hiện; trong đó doanh nghiệp, người dân phải đóng vai trò trung tâm. Có đủ chế tài xử lý đảm bảo đủ tính răn đe để ngăn ngừa và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về BVMT.

TS Trần Văn Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phát biểu kết luận Hội thảo

Tham luận tại Hội nghị, TS Hoàng Dương Tùng, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường, dự thảo Luật BVMT (sửa đổi) đã có nhiều nội dung mới như giấy phép môi trường, nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền, áp dụng công cụ kinh tế trong quản lý môi trường, kinh tế tuần hoàn. Bên cạnh đó, giảm bớt các thủ tục hành chính về môi trường, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Tăng cường thanh tra, tăng mức xử phạt hành chính, công khai thông tin. Ngoài ra, thống nhất quản lý, tăng cường trách nhiệm của cơ quan bảo vệ môi trường. Phân cấp mạnh mẽ cho địa phương.

Về các quy định thực hiện cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu, TS. Nguyễn Như Mai, chuyên gia độc lập cho rằng, các nội dung quy định tại Dự thảo Luật, về cơ bản đáp ứng các yêu cầu thực hiện cam kết quốc tế của Việt Nam gồm những quy định chung, nguyên tắc; những quy định chi tiết, kỹ thuật, tổ chức bộ máy sẽ được quy định ở các văn bản pháp quy; các luật khác có liên quan.

Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Như Mai, Dự thảo Luật cần bổ sung các quyền của doanh nghiệp vì dự thảo luật hiện chủ yếu quy định trách nhiệm của doanh nghiệp (kiểm kê khí nhà kính, nộp thuế…). Bên cạnh đó, cần quy định rõ nét hơn về quyền tham gia của cộng đồng, các tổ chức chính trị, xã hội vì dự thảo quy định còn chung chung.

Quang cảnh buổi Hội thảo

Ngoài ra, các đại biểu cũng đóng góp ý kiến về Đánh giá môi trường chiến lược, Đánh giá tác động môi trường và Giấy phép môi trường; các nhiệm vụ khoa học công nghệ trong quá trình thực hiện chính sách ứng phó với biến đổi khí hậu; các quy định thực hiện cam kết quốc tế về BĐKH và đưa ra một số đề xuất nâng cao hiệu quả thực thi của Luật Bảo vệ môi trường.

Phát biểu kết luận Hội thảo, TS. Trần Văn Minh đánh giá cao sự thành công của Hội thảo với các tham luận và ý kiến đề cập đến rất nhiều nội dung và sẽ tiếp thu ý kiến của các đại biểu.

“Qua hội thảo, chúng ta đã thống nhất được vai trò vai trọng của BVMT trong đảm bảo về quyền mọi người được sống trong môi trường trong lành và vai trò của các hoạt động kinh tế - xã hội trong sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước.”, TS.Trần Văn Minh chia sẻ.

Bên cạnh đó, TS.Trần Văn Minh cho biết, qua quá trình thẩm qua, cùng với các ý kiến của đại biểu, hồ sơ Dự án Luật BVMT cần bổ sung và hoàn thiện hơn nữa về tính thống nhất hệ thống pháp luật; tính khả thi và hiệu quả của các chính sách khi luật đi vào cuộc sống; đồng thời cần rà soát lại việc phân công trách nhiệm, thẩm quyền các cơ quan quản lý nhà nước, từ Trung ương đến địa phương.

Tiếp thu những ý kiến của các đại biểu tại Hội nghị, TS. Trần Văn Minh đề nghị các đại biểu tiếp tục bổ sung và có thể gửi văn bản đến cơ quan soạn thảo, Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam để hoàn thiện dự án Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) được toàn diện và có sức sống bền vững.

Khương Trung - Hoàng Ngân