Nâng cao chất lượng từ xây dựng phương án dự báo khí tượng thủy văn

Nằm ở địa đầu phía đông bắc nước ta, Quảng Ninh được ví như một Việt Nam thu nhỏ, là tỉnh hội tụ đầy đủ các điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội mang đặc trưng của việt nam như có cả biển, đảo, đồng bằng, trung du, đồi núi, biên giới, với chiều dài bờ biển trên 250 km, địa hình bị chia cắt mạnh tạo nên các tiểu cùng khí hậu khác biệt. Do sát ven biển, bên sườn chắn gió của cánh cung Đông Triều, Quảng Ninh có khí hậu khá đặc biệt hơn so với phần còn lại của khu Đông Bắc, nét nổi bật là chế độ mưa, ẩm. Quảng Ninh là cửa ngõ đón bão của miền Bắc, là một trong những tỉnh ảnh hưởng mạnh mẽ của gió mùa đông bắc.

Quảng Ninh là cửa ngõ đón bão ở miền Bắc. Ảnh minh họa

Ông Trịnh Hải Dương, Dự báo viên KTTV, Đài KTTV khu vực Đông Bắc cho biết, hàng năm, mưa lớn gây lũ lụt, sạt lở đất là một trong những thiên tai hết sức nghiêm trọng gây thiệt hại không nhỏ về người và tài sản đối với Quảng Ninh. Điển hình như đợt mưa lịch sử cuối tháng 7 đầu tháng 8/2015 đã khiến Quảng Ninh nhiều vùng bị ngập nước; 17 người chết, thiệt hại ước tính khoảng trên 2.700 tỷ đồng, gây quan ngại về nguy cơ ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cho các cộng đồng địa phương và cho cả Vịnh Hạ Long,...

“Do đó, công tác dự báo, cảnh báo thời tiết đối với tỉnh Quảng Ninh là hết sức khó khăn. Hơn thế, những năm gần đây, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, các hiện tượng thời tiết cực đoan như lốc, tố, mưa đá, lũ quét xảy ra ngày càng nguy hiểm, khó lượng, là thách thức đối với công tác dự báo”, ông Dương cho hay.

Theo ông Dương, với nhiệm vụ Dự báo thời tiết hàng ngày, 10 ngày, cảnh báo và dự báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm (dự báo thời tiết nguy hiểm trên biển, dự báo không khí lạnh, dự báo mưa lớn, dự báo nắng nóng, cảnh báo mưa dông,... ), các Dự báo viên Đài KTTV khu vực Đông Bắc luôn cố gắng nghiên cứu xây dựng phương án dự báo nhằm nâng cao độ chính xác của các bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết, thời gian dự báo, cảnh báo; các hiện tượng thời tiết nguy hiểm được cảnh báo sớm hơn và mang lại hiệu quả cao trong công tác chuyên môn.

Có thể kể đến là nghiên cứu “Xây dựng phương trình dự báo nhiệt độ tối thấp ngày, những tháng mùa đông khu vực tỉnh Quảng Ninh” nhằm xây dựng phương trình dự báo dựa vào số liệu nhiệt độ tối thấp, nhiệt độ điểm sương, độ ẩm tuyệt đối, biến áp tại địa phương cho từng tháng trong mùa đông từ tháng 11 đến tháng 4, cho từng khu vực trong tỉnh. Phương trình dự báo dễ dàng áp dụng, nhanh chóng, khách quan đưa ra kết quả dự báo đảm bảo chất lượng; hiện nay đang được sử dụng trong nghiệp vụ của đơn vị, chất lượng dự báo đảm bảo.

Hay nghiên cứu “Xây dựng phương án dự báo mưa lớn diện rộng cho tỉnh Quảng Ninh dựa trên sản phẩm mô hình số trị của JMA” nhằm xây dựng phương án dự báo dựa trên bản đồ JMA là một giải pháp sử dụng có hiệu quả sản phẩm dự báo số trị trong công tác dự báo, cảnh báo mưa lớn cho địa phương. Việc áp dụng phương án có thể dự báo, cảnh báo mưa lớn diện rộng cho tỉnh Quảng Ninh một cách chi tiết, cụ thể, sát thực tế cho từng khu vực của tỉnh đối với các hình thế gây mưa lớn; hiện nay đang được sử dụng trong nghiệp vụ, cho kết quả tốt.

Đặc biệt, nghiên cứu “Xây dựng phương án dự báo mưa định lượng tháng 4,5,6 do tác động của không khí lạnh cho tỉnh Quảng Ninh” dựa trên việc thống kê, phân loại, phân tích, các đặc trưng của từng hình thế thời tiết trên bản đồ JMA và lượng mưa thực đo tại các địa phương của tỉnh Quảng Ninh đã đưa vào thực hiện phương án cho kết quả nhanh chóng, sát thực tế, chất lượng bản tin dự báo, cảnh báo về mưa định lượng cho tỉnh được nâng cao, đồng thời giải quyết được sai số lớn về dự báo lượng mưa đối với mô hình JMA cho khu vực Quảng Ninh.

“Để có được những phương án dự báo có chất lượng, các dự báo viên luôn chủ động, tích cực nghiên cứu xây dựng phương án dự báo cho địa phương, cụ thể cho từng loại hình thế thời tiết, đặc biệt là những phương án dự báo thời tiết nguy hiểm; thường xuyên cập nhật số liệu, điều chỉnh bổ sung phương án dự báo”, ông Dương nhấn mạnh.

Ngoài ra, từ khi Luật Khí tượng thủy văn (KTTV) được Quốc hội thông qua ngày 23/11/2015 gồm 10 chương, 57 điều đã được Quốc hội thông qua và chính thức có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2016, các dự báo viên Đài KTTV khu vực Đông Bắc luôn chủ động nghiên cứu để nắm bắt, hiểu được các nội dung của Luật, từ đó thực hiện đúng cũng như tuyên truyền để các cơ quan, tổ chức và nhân dân nơi đơn vị hoạt động hiểu, chấp hành đúng Luật KTTV.

Tuyết Chinh