Cẩm Thủy (Thanh Hóa): Đất sử dụng hơn 40 năm, chính quyền “mập mờ” đưa vào diện “xã quản lý”

Anh Trương Công Tình (con trai ông Yêu) đang chỉ vào khu đất rộng 13.100 m² được gia đình khai hoang từ năm 1974 tại Eo Gió, thôn Vĩnh Long, xã Cẩm Phú

Nguy cơ mất đất khai hoang

Theo đơn phản ánh gửi Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Trương Công Yêu, xã Cẩm Phú, huyện Cẩm Thủy trình bày: Năm 1972, ông xuất ngũ trở về địa phương với thương tật 21%  (hạng 4/4), được Nhà nước tặng Huân chương kháng chiến hạng Nhất và các Huân chương khác. Năm 1974, gia đình ông bắt đầu khai hoang và canh tác trên thửa đất đồi có diện tích 13.100 m² tại Eo Gió, thuộc thôn Vĩnh Long (nay là thôn Hoàng Vĩnh), xã Cẩm Phú. Đến năm 2010, do sức khỏe yếu nên ông giao cho con trai là Trương Công Tình tiếp tục quản lý và canh tác khu đất trên để có thu nhập nuôi các cháu ăn học, chăm vợ chồng ông lúc ốm đau.

Đến tháng 5/2019, UBND xã Cẩm Phú có Thông báo số 265/TB-UBND về việc dừng canh tác, sản xuất trên thửa đất mà gia đình ông đã khai hoang trước đó để giao cho hộ ông Lương (Công ty Thành Tín) làm trang trại chăn nuôi lợn. Gia đình ông đã gửi đơn phản ánh lên UBND huyện Cẩm Thủy, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được bất kì văn bản giải quyết nào của chính quyền địa phương.

Năm 2019, UBND xã Cẩm Phú có thông báo yêu cầu dừng sản xuất trên đất hộ ông Yêu khai hoang, khiến gia đình thương binh hạng 4/4 đứng trước nguy cơ “trắng tay”

Ông Trương Công Yêu bức xúc cho biết: Trong khi, chưa có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền, nhưng UBND Cẩm Phú lại ngăn cản gia đình tôi canh tác, sản xuất trên đất khai hoang từ năm 1974. Trước đó, gia đình đã nhiều lần đề nghị xác minh nguồn gốc đất làm căn cứ để cấp có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) theo quy định, nhưng chính quyền địa phương lại không giải quyết. Còn những hộ dân khác cũng khai hoang như gia đình tôi, lại được cấp GCNQSDĐ một cách dễ dàng. Bỏ công hơn 40 năm khai phá, gìn giữ, đổ biết bao nhiêu mồ hôi và nước mắt, nay gia đình đang đứng trước nguy cơ mất đất.

Thửa đất khai hoang tại Eo Gió là “nguồn sống” của gia đình ông Yêu

Theo tìm hiểu của PV, khi chưa tiến hành xác minh rõ nguồn gốc đất cho gia đình ông Yêu, ngày 20/9/2014, UBND xã Cẩm Phú tiến hành làm hợp đồng cho thuê 17.000 m² đất dự phòng (bao gồm diện tích đất ông Yêu khai hoang) với anh Trương Công Tình (con trai ông Yêu), thời hạn hợp đồng từ ngày 22/9/2014 đến ngày 31/12/2019.

Khi chưa hết hạn hợp đồng, ngày 04/5/2019, UBND xã Cẩm Phú đã “tức tốc” có Thông báo số 265/TB-UBND về việc đề nghị hộ ông Trương Công Tình dừng canh tác, sản xuất trên diện tích đất do UBND xã quản lý để thực hiện việc quy hoạch Xây dựng khu trang trại tập chung trên khu vực Eo Gió, Cây Dộc, Sống Lang thôn Hoàng Vĩnh.

Cần xác minh rõ nguồn gốc đất

Sau khi hộ gia đình ông Trương Công Yêu gửi đơn trình bày sự việc trên lên UBND huyện Cẩm Thủy. Ngày 9/3/2020, UBND huyện Cẩm Thủy có văn bản số 330/UBND-VP giao UBND xã Cẩm Phú nghiên cứu nội dung đơn thư, báo cáo làm rõ nội dung phản ánh và giải quyết đề nghị của công dân theo đúng quy định của pháp luật, trả lời công dân trước ngày 13/3/2020.

Theo ông Trương Công Yêu, sau khi có văn bản của UBND huyện Cẩm Thủy, UBND xã Cẩm Phú lại không tiến hành kiểm tra làm rõ nguồn gốc đất. Mà chỉ khăng khăng dựa vào hợp đồng cho thuê đất năm 2014 yêu cầu gia đình trả lại đất cho xã để ban giao cho ông Lương thực hiện dự án trang trại chăn nuôi lợn. Đồng thời, UBND xã Cẩm Phú chưa có văn bản trả lời gia đình một cách thỏa đáng.

Từ trái qua phải, ông Bùi Văn Soạn, Bùi Văn Hồng, Bùi Xuân Chinh (Đội trưởng, Trưởng thôn Vĩnh Long từ năm 1990 - 2013) xác nhận: Hộ gia đình ông Trương Công Yêu đã khai hoang, sản xuất trước năm 1980 trên thửa đất tại Eo Gió, thôn Vĩnh Long, đất không có tranh chấp…

Ông Bùi Xuân Chinh, Bùi Văn Soạn, Bùi Văn Hồng (Đội trưởng, Trưởng thôn Vĩnh Long từ năm 1990 - 2013) xác nhận: Hộ gia đình ông Trương Công Yêu đã khai hoang, sản xuất trước năm 1980 trên thửa đất tại Eo Gió, thôn Vĩnh Long. Sau khi chúng tôi làm Đội trưởng, Trưởng thôn, hộ ông Yêu vẫn sản xuất trên thửa đất đã khai hoang, không có tranh chấp với các hộ xung quanh và không vi phạm pháp luật, gia đình canh tác liên tục, thực hiện nghĩa vụ tài chính với thôn và xã đầy đủ.

Theo quy định của pháp luật, việc xác định nguồn gốc đất do xã quản lý hay đất khai hoang phải được thể hiện bằng văn bản có thẩm quyền của cơ quan quản lý đất đai hoặc hồ sơ địa chính của địa phương qua các thời kỳ.

Tại Khoản 4, Điều 21, Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định: Trường hợp không có một trong các loại giấy tờ quy định hoặc trên giấy tờ đó không ghi rõ thời điểm xác lập giấy tờ và mục đích sử dụng đất thì phải có xác nhận của UBND cấp xã về thời điểm bắt đầu sử dụng đất và mục đích sử dụng đất trên cơ sở thu thập ý kiến của những người đã từng cư trú cùng thời điểm bắt đầu sử dụng đất của người có yêu cầu xác nhận trong khu dân cư (thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, tổ dân phố) nơi có đất.

Thế nhưng, trong trường hợp này, ngoài hợp đồng cho thuê đất năm 2014, UBND xã Cẩm Phú chưa đưa ra được căn cứ xác đáng chứng minh số thửa đất 13.100 m² là đất do xã quản lý, khiến hộ ông Yêu băn khoăn cho rằng liệu UBND xã Cẩm Phú có áp dụng đúng các quy định của pháp luật hay không?.

Những người đang cư trú cùng thời điểm bắt đầu sử dụng đất của gia đình ông Yêu xác nhận: Gia đình ông Yêu có khai hoang thửa đất tại Eo Gió

Ông Bùi Văn Đại, Phó Chủ tịch UBND xã Cẩm Phú thừa nhận: Đúng là ngày xưa gia đình ông Trương Công Yêu có khai hoang sản xuất trên diện tích đất mà xã đã ký hợp đồng thuê đất trồng cây hàng năm với ông Trương Công Tình (con trai ông Yêu), hợp đồng có thời hạn từ năm 2014 đến 2019.

Khi được hỏi gia đình ông Trương Công Yêu là người có công với Cách mạng và là người dân địa phương khai hoang sản xuất tại khu vực Eo Gió từ năm 1974, vậy tại sao lại đưa diện tích đất này vào đất trồng cây hàng năm với xã, ông Đại phân trần: Ngày xưa có rất nhiều gia đình cũng khai hoang sản xuất như nhà ông Yêu, tất cả những diện tích đất khai hoang đều thuộc UBND xã quản lý, vì vậy năm 2014 xã đo đạc và ký hợp đồng thuê đất với ông Tình (con trai ông Yêu) để canh tác. Nay khu vực đấy được quy hoạch làm trang trại và thời hạn thuê đất với ông Tình đã hết hạn nên xã thu hồi lại để giao cho Công ty Thành Tín xây dựng trang trại.

Trao đổi với PV Báo Tài nguyên & Môi trường, ông Nguyễn Văn Hiệp, Phó Trưởng phòng TN&MT huyện Cẩm Thủy cho biết: UBND huyện Cẩm Thủy có nhận được đơn thư của hộ gia đình ông Trương Công Yêu, hiện đang giao cho UBND xã Cẩm Phú xác minh và làm rõ sự việc.

Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc!

Thu Thủy - Đức Duy