Thuốc “đặc trị” xóa bỏ nhà “siêu mỏng, siêu méo”

Công trình “siêu mỏng, siêu méo” do đâu?

Theo Tổng cục Quản lý đất đai, trong quá trình chỉnh trang, phát triển đô thị, khu dân cư nông thôn, trên địa bàn cả nước đã xuất hiện nhiều khu đất, thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa do địa phương quy định hoặc có diện tích lớn hơn diện tích tối thiểu được tách thửa nhưng hình thể thửa đất không phù hợp để xây dựng nhà ở, công trình độc lập theo quy định của pháp luật về xây dựng.

Việc giao, cho thuê các thửa đất có diện tích nhỏ hẹp cho người sử dụng liền kề theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất rất khó khăn, có thể xảy ra các tình huống bất hợp lý do không thể hợp thửa đất và không giải quyết được tình trạng đất manh mún, công trình “siêu mỏng”, “siêu méo”.

Mặt khác, tại Điểm i, Khoản 2, Điều 118, Luật Đất đai 2013 quy định, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền quyết định việc giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá. Do đó, nhằm tạo khung pháp lý để thực hiện rà soát và giao, cho thuê đối với các thửa đất này, Tổng cục Quản lý đất đai cho biết, dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai sẽ có quy định về nội dung này nhằm sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, đảm bảo vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị, tránh tình trạng bị lấn, bị chiếm, tăng thu ngân sách Nhà nước.

Quy định cụ thể từng thửa đất

Theo Dự thảo Nghị định được công khai lấy ý kiến, về nguyên tắc giao đất, cho thuê đất sẽ ưu tiên sử dụng các thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa vào mục đích công cộng. Trường hợp không sử dụng được vào mục đích công cộng, thực hiện việc giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất cho người sử dụng đất liền kề.

Việc giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa do Nhà nước trực tiếp quản lý cho người sử dụng đất liền được thực hiện sau khi UBND các cấp đã tổ chức rà soát, công bố công khai và lấy ý kiến của người dân nơi có đất về mục đích sử dụng và việc giao, cho thuê các thửa đất này.

Nghị định để chấm dứt tình trạng nhà “siêu mỏng, siêu méo”. Ảnh: Hoàng Minh

Việc giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa căn cứ vào đơn đề nghị giao đất, cho thuê đất của người sử dụng liền kề và phải được thực hiện công khai, minh bạch và dân chủ. Sau khi được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, người sử dụng đất liền kề phải thực hiện thủ tục hợp thửa đất theo quy định. Bảo đảm các quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề theo quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về dân sự; tránh tranh chấp, khiếu kiện về đất đai.

Về điều kiện giao đất, cho thuê đất: Việc giao, cho thuê thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Trường hợp mục đích sử dụng của thửa đất liền kề với thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa không phù hợp với mục đích theo quy hoạch của thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa thì chỉ thực hiện giao đất, cho thuê đất đó khi người sử dụng đất liền kề có nhu cầu và có đủ điều kiện chuyển mục đích thửa đất đang sử dụng theo quy định.

Đất dự kiến giao, cho thuê không có tranh chấp, khiếu nại, vi phạm hoặc có tranh chấp, khiếu nại, vi phạm nhưng đã có văn bản giải quyết theo quy định của pháp luật. Người đề nghị giao đất, thuê đất thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định. Thửa đất của người sử dụng đất liền kề với thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa phải đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Theo Dự thảo Nghị định UBND cấp thẩm quyền quyết định giao đất, cho thuê đất như: Giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp có nhiều người sử dụng đất liền kề có nhu cầu sử dụng thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa. Trường hợp tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật nhưng không thành thì không thực hiện giao đất, cho thuê đất cho người sử dụng đất liền kề.

Giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất liền kề đối với trường hợp, thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa, chỉ tiếp giáp với một người sử dụng đất liền kề hoặc trường hợp thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được tách thửa tiếp giáp với từ hai người sử dụng đất liền kề trở lên nhưng chỉ có một người sử dụng đất liền kề có nhu cầu sử dụng và đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất…

Tại buổi làm việc mới đây của Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân với Tổng cục Quản lý đất đai (đơn vị chủ trì xây dựng Dự thảo Nghị định), Thứ trưởng nhất trí về nội dung này của Dự thảo, tuy vậy, Dự thảo Nghị định chỉ cần quy định 2 nội dung là tiêu chí và nguyên tắc của việc giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất nhỏ hẹp.

Về các nội dung như: Điều kiện, trình tự, phương thức Dự thảo cần giao các địa phương tự thực hiện, để căn cứ vào tình hình thực tế các địa phương chủ động có những quy định để thực hiện giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất nhỏ hẹp cho phù hợp, hiệu quả.

Trường Giang