Đài Khí tượng thủy văn Việt Bắc khai thác hiệu quả số liệu quan trắc

Vượt lên gian khó

Mạng lưới trạmkhí tượng thủy văn, môi trường của Đài KTTV khu vực Việt Bắc nằm rải rác, phân tán trên địa bàn 8 tỉnh miền núi phía Bắc có đặc điểm địa lý tự nhiên rất đa dạng về hình thái thời tiết, khí hậu các hiện tượng khí tượng, thủy văn diễn biến phức tạp. Trong khi đó, điều kiện giao thông, thông tin liên lạc ở nhiều nơi còn nhiều trở ngại. Đây là điều khó khăn nhất mà Đài KTTV Việt Bắc thường xuyên phải đối mặt trong công tác quản lý, chỉ đạo chuyên môn kỹ thuật và tác nghiệp.

Dù vậy, thời gian qua, các Trạm KTTV của Đài đã làm tốt công tác tu bổ, bảo dưỡng công trình, máy móc trước mùa mưa lũ. Chất lượng công trình đảm bảo, máy móc đáp ứng cơ bản được yêu cầu đo đạc quan trắc thường xuyên trong năm của các trạm trong mọi tình huống. Hướng dẫn các Trạm KTTV làm tốt công tác bổ sung, xây dựng mới phương án đo lũ cao, quan trắcthời tiết nguy hiểm.

Các tỉnh miền núi phía Bắc thường xuyên xảy ra lũ quét. Ảnh minh họa

Đài KTTV khu vực Việt Bắc đã duy trì tốt hệ thống cáp truyền dữ liệu, hệ thống mạng cho toàn khu vực Văn phòng Đài, duy trì đường truyền họp, hội thảo trực tuyến giữa Tổng cục KTTV với Đài khu vực và các Đài tỉnh đảm bảo đường truyền thông suốt để phục vụ truyền nhận số liệu điện báo KTTV và số liệu trạm Ra đa thời tiết.

Đặc biệt, Đài đã cập nhật tài liệu KTTV, môi trường bằng phần mềm quản lý và khai thác số liệu khí tượng thủy văn hàng tháng dưới dạng file số, duy trì cập nhật số liệu của 98 điểm đo mưa tự động trên toàn Đài khu vực đảm bảo tốt cho công tác dự báo, cảnh báo thiên tai.

Theo Đài KTTV khu vực Việt Bắc, để khai thác có hiệu quả số liệu khí tượng thủy văn phục vụ ngày càng có hiệu quả cho việc phát triển kinh tế - xã hội và giữ gìn an ninh quốc phòng, Đài đã tạo điều kiện và động viên lực lượng Cán bộ khoa học tham gia nghiên cứu khoa học, thực hiện các đề tài, ứng dụng các công nghệ mới trong nước và trên thế giới vào công tác điều tra cơ bản.

Điển hình như, xây dựng “Công cụ hỗ trợ thu nhận và giải mã số liệu mực nước, lượng mưa của các trạm Thủy văn, đo mưa nhân dân thuộc Đài KTTV khu vực Việt Bắc” năm 2016, phục vụ tốt công tác thông tin, giúp người sử dụng, trực ca nhận thông tin rà soát, kiểm tra số liệu nhanh chóng, đầy đủ, chính xác để chuyển số liệu về Trung tâm Thông tin và Dữ liệu được kịp thời. Số liệu sau khi được giải mã phục vụ kịp thời việc khai thác của các đơn vị, tiết kiệm thời gian làm việc.

Nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo

Để tiếp tục tổ chức thực hiện tốt công tác mạng lưới, nâng cao chất lượng điều tra cơ bản, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục KTTV La Đức Dũng đề nghị Đài KTTV khu vực Việt Bắc tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra kỹ thuật mạng lưới trạm; kịp thời chỉ đạo công tác tu sửa, bảo dưỡng công trình, sân vườn máy móc trước mùa mưa lũ; đảm bảo máy móc trang bị đủ số lượng và chất lượng có đầy đủ chứng từ kiểm định còn trong hạn sử dụng, đáp ứng cơ bản được yêu cầu đo đạc quan trắc thường xuyên trong mùa mưa lũ và cả năm 2020.

Đồng thời, chỉ đạo các trạm thủy văn đo đạc, chỉnh biên tài liệu điều tra dòng chảy cạn năm 2019 - 2020 , đảm bảo chất lượng tốt và thời gian giao nộp; đánh giá đúng chất lượng điều tra cơ bản của các Trạm KTTV hàng tháng, hàng quý, có giải pháp chỉ đạo khắc phục kịp thời những sai xót; chỉ đạo công tác dự báo, theo dõi chặt chẽ các hiện tượng KTTV; cảnh báo kịp thời các hiện tượng thời tiết, thủy văn nguy hiểm, đặc biệt là bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, lũ lớn, lũ quét… phục vụ tốt công tác phòng chống lụt, bão và giảm nhẹ thiệt hại thiên tai.

Năm 2019, Đài triển khai xây dựng “Website tích hợp và khai thác số liệu đo mưa tự động”. Website đã phục vụ tốt khai thác dữ liệu của các đơn vị, số hóa và lưu trữ số liệu đo mưa tự động theo đúng quy chuẩn của ngành, việc khai thác số liệu thuận tiện, nhanh chóng, tiết kiệm thời gian góp phần vào công tác dự báo, cảnh báo được kịp thời, chính xác.

Phó Tổng Cục trưởng La Đức Dũng đề nghị, Đài tăng cường năng lực dự báo phục vụ KTTV, nâng cao chất lượng các bản tin dự báo, đa dạng hoá các sản phẩm dự báo để phục vụ tốt hơn; trong đó đẩy mạnh công tác dự báo mưa lớn và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm để phục vụ hiệu quả cho địa phương và các đơn vị khai thác thủy điện thủy lợi;

Đánh giá chất lượng của các sản phẩm mô hình dự báo đang sử dụng, khai thác, đề xuất các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học nhằm đưa các sản phẩm đó ứng dụng cho nghiệp vụ dự báo, hỗ trợ tốt cho việc quyết định các giá trị dự báo, đặc biệt dự báo mưa do các hệ thống thời tiết nguy hiểm.

Bên cạnh việc tổ chức khai thác tốt hệ thống máy tính hiệu năng cao trong thu nhận, xử lý dữ liệu, chạy các mô hình, khai thác các sản phẩm dự báo trong nước và quốc tế, Đài KTTV khu vực Việt Bắc cần nghiên cứu nâng cao hiệu quả sản phẩm ra đa trong cảnh báo, dự báo thời tiết nguy hiểm, đặc biệt là dự báo bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn và dông sét; tăng cường công tác chỉ đạo, trao đổi chuyên môn về công tác dự báo đối với 7 Đài KTTV tỉnh. Từ đó, nâng cao chất lượng công tác dự báo, nhất là dự báo, cảnh báo các hiện tượng thời tiết thủy văn nguy hiểm.

Hoàng Tuyết