Amazon và các hệ sinh thái lớn khác có nguy cơ sụp đổ nhanh?

Hình ảnh trên không cho thấy rừng Amazon bị phá ở Porto Velho, bang Rondonia, Brazil vào ngày 17/9/2019. Ảnh: Reuters / Bruno Kelly

Các nhà nghiên cứu đã thu thập dữ liệu về những thay đổi trong hàng chục hệ sinh thái và đưa ra kết luận rằng các rạn san hô ở vùng biển Caribbean có thể sụp đổ sau 15 năm trong khi rừng nhiệt đới Amazon có thể chết trong vòng 50 năm.

"Các thông điệp ở đây rất rõ ràng. Chúng ta cần chuẩn bị cho những thay đổi trong hệ sinh thái của hành tinh nhanh hơn dự báo trước đây", John Dearing, Giáo sư địa lý vật lý tại Đại học Southampton, người đứng đầu nghiên cứu cho biết trên tạp chí Nature Communications.

Theo nghiên cứu, mặc dù các hệ sinh thái lớn hơn mất nhiều thời gian hơn để sụp đổ - do kích thước tuyệt đối của chúng – nhưng tốc độ suy giảm và biến mất của chúng có thể xảy ra nhanh hơn đáng kể so với các hệ sinh thái nhỏ hơn.

“Đó là do các hệ thống sinh thái nhỏ và môi trường sống tạo nên các hệ thống lớn hơn ban đầu dường như kiên cường hơn, nhưng sau đó làm sáng tỏ rất nhanh khi đạt đến điểm bùng phát” - nghiên cứu của Trường Nghiên cứu phương Đông và châu Phi và Đại học Bangor (Anh) cho biết.

Nghiên cứu đã xem xét tổng cộng 42 hệ sinh thái, trong đó 4 hệ sinh thái ở mặt đất, 25 ở biển và 13 ở nước ngọt có kích thước khác nhau từ các hồ nhỏ đến Biển Đen.

Một số nhà khoa học khác cho biết nghiên cứu đã củng cố tính cấp bách của việc bảo vệ các hệ sinh thái.

“Không có nghi ngờ về việc Amazon có nguy cơ lớn và có thể là điểm bùng phát. Những tuyên bố bị thổi sẽ không giúp ích gì cho khoa học hay việc hoạch định chính sách”, Erika Berenguer, nghiên cứu viên cao cấp tại Đại học Oxford và Đại học Lancaster ở Anh cho biết.

Tuy nhiên, theo Đại học Southampton, Anh, nghiên cứu có khả năng khuyếch đại những lo ngại rằng các vụ cháy rừng gần đây ở Amazon có thể làm suy yếu khả năng chống chọi với biến đổi khí hậu của rừng Amazon.

Giáo sư Alexandre Antonelli, trưởng nhóm khoa học tại Vườn Bách thảo Hoàng gia (Anh) cho nghiên cứu này có ý nghĩa vô cùng lớn đối với rừng Amazon.

“Ngay bây giờ, nếu không hành động khẩn cấp, chúng ta có thể đứng bên bờ vực của việc mất rừng nhiệt đới và đa dạng sinh học lớn nhất thế giới vốn đã phát triển trong ít nhất 58 triệu năm và duy trì sự sống của hàng chục triệu người", Antonelli nhấn mạnh.

Mai Đan