Quảng Ninh phát triển rừng ngập mặn thành “lá chắn xanh”

Theo thống kê, Quảng Ninh có hơn 36.000ha đất bãi ngập mặn, trong đó, diện tích có rừng ngập mặn RNM trên 22.000ha, tập trung ở nhiều địa phương: TP. Móng Cái, Tiên Yên, Quảng Yên, Vân Đồn… chủ yếu cây mắm biển, tràm có chiều cao trung bình 1m.

Nhận thức được tầm quan trọng của RNM, trong giai đoạn từ năm 1997 - 2008, tỉnh đã triển khai thực hiện các chương trình trồng và khôi phục RNM bằng các dự án: PAM 5325, Hội Chữ thập đỏ, Quỹ Nhi đồng Anh, Tổ chức trồng lại RNM Nhật Bản, đã trồng mới được hơn 2.300ha rừng các loại.

Thảm thực vật vùng ngập nước xung quanh Vịnh Hạ Long được Quảng Ninh bảo vệ nghiêm ngặt

Từ năm 2008 - 2014, nhờ chương trình bảo vệ và phát triển rừng, Quảng Ninh đã trồng mới được hơn 1.700ha với tổng kinh phí hơn 22,4 tỷ đồng. Giai đoạn 2015 - 2020, Quảng Ninh triển khai 3 dự án bằng kinh phí của Chương trình biến đổi khí hậu (SP-RCC) gồm: Dự án gây bồi, tạo bãi và trồng cây ngập mặn tại thôn 1, xã Hải Đông (TP. Móng Cái), tổng kinh phí 27 tỷ đồng; Dự án nâng cấp đê Quan Lạn (huyện Vân Đồn) và trồng RNM, kinh phí 18 tỷ đồng; Dự án đầu tư bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ, đặc dụng ven biển tỉnh giai đoạn 2015 - 2020, tổng mức đầu tư 92 tỷ đồng. Các dự án sắp về đích đã góp phần quan trọng khôi phục và phát triển RNM của địa phương.

Đất mặn ven biển phân bố dọc bờ biển và ven sông Đá Bạc, Bạch Đằng,... có diện tích khoảng 50.900 ha (chiếm 8,4% diện tích đất tự nhiên), đất thường mặn, chua, ngập úng do thủy triều. Một số vùng được khai thác để trồng cói, làm ruộng muối, nuôi thủy sản và trồng sú vẹt.

Thị xã Quảng Yên có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế từ bãi triều và RNM. Hệ thống RNM ở Quảng Yên không chỉ là nơi nuôi dưỡng, sinh sản của nhiều loài hải sản cho giá trị kinh tế cao, mà còn góp phần quan trọng cố định đất bãi bồi; giảm nhẹ ảnh hưởng của sóng biển, bảo vệ an toàn cho các tuyến đê.

Từ năm 2012 - 2014, được sự hỗ trợ của chương trình bảo vệ và phát triển rừng, Quảng Yên đã trồng mới được hơn 238ha RNM. Tháng 6/2015, Dự án JICA (Nhật Bản) đã hỗ trợ địa phương trồng và bảo vệ hơn 6ha RNM tại phường Hà An. Ngoài ra, các năm gần đây, Quảng Yên đã trồng mới và phủ xanh RNM hàng chục ha, tích cực tuyên truyền đến các hộ dân về việc bảo vệ RNM.

Ông Vũ Văn Dậu, xã Hoàng Tân, TX. Quảng Yên cho biết: Nhờ bảo vệ tốt RNM nên hệ thống đê điều của địa phương được đảm bảo an toàn hơn. Hệ thống RNM phát triển còn giúp môi trường sinh thái ven sông, biển phong phú các loài thủy sản sinh sống, tạo điều kiện cho nhiều hộ dân có thể khai thác, đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản.

Hiệu quả kinh tế và xã hội của thảm RNM ở Quảng Ninh nhiều năm gần đây được người dân các huyện, thị, thành phố đánh giá rất cao vì đem lại nhiều nguồn thu từ nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản, bảo vệ đê điều, ngăn xâm nhập mặn, che chắn cho nhiều khu, cụm công nghiệp, công trình, làng mạc ven biển trước các trận cuồng phong.

Vùng ngập nước tạo ra nguồn thu lớn từ nuôi trồng, đánh bắt và thủy hải sản

Ông Mạc Văn Xuyên, Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Quảng cho biết: Tỉnh đang triển khai Chương trình bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2015 - 2020. Bên cạnh đó, địa phương tăng cường các giải pháp và cơ chế chính sách như: Chính sách giao khoán, cho thuê đất rừng đến hộ gia đình theo Nghị định số 23/2006/NĐ-CP, trong đó, ưu tiên giao khoán đất rừng cho người dân địa phương và cộng đồng dân cư; chính sách đầu tư theo Quyết định số 38/2005/QĐ-BNN của Bộ NN&PTNT và các chính sách được hưởng lợi của chủ rừng... nhằm bảo vệ RNM tốt hơn.

Quảng Ninh có 2.077 hòn đảo, chiếm 2/3 số đảo của cả nước, trong đó, trên 1.000 đảo đã có tên; có ngư trường rộng lớn trên 6.100km², là nơi sinh sống của vô vàn các loài sinh vật biển quý hiếm. Ngoài ra, địa phương còn có đất ngập nước ven các sông, suối, cửa biển... cũng nằm trong diện đất cần được bảo vệ.

Tuy vậy, trong quá trình khôi phục và phát triển RNM hiện nay, cũng như vùng đất ngập nước Quảng Ninh đang gặp không ít khó khăn như: Lượng chất thải rắn, nước thải của các mỏ than đang khai thác chưa được xử lý, nước sinh hoạt trong dân cư thải trực tiếp ra biển làm ảnh hưởng tới môi trường sinh thái, đa dạng sinh học và đặc biệt ảnh tới sinh kế của người dân sống ven biển, làng chài… và chưa có cơ chế chính sách khuyến khích người dân tham gia bảo vệ và phát triển RNM, vùng đất ngập nước.

Lê Tí