"Đảng đã cho ta một mùa xuân" ca khúc bất tử gắn liền sự kiện lịch sử

Nhạc sĩ Phạm Tuyên và các em thiếu nhi Hà Nội. Ảnh: Bình Phương

Nói về sáng tác âm nhạc thời chiến trận, giới nhạc sĩ Việt Nam gọi Phạm Tuyên là "Người kể lịch sử bằng âm nhạc". Bởi nhạc của ông bao giờ cũng gắn liền với những sự kiện lịch sử có tính chất "bước ngoặt", hoặc chí ít cũng mang tính thời cuộc. Do đó những ca từ luôn "đắt giá", "ăn sâu" vào tâm khảm khán thính giả và người yêu nhạc cả nước.

Đúng 60 năm trước, tức tròn 30 năm kể từ ngày Đảng cộng sản Việt Nam thành lập, trong hào khí cả nước thi đua lao động sản xuất và chiến đấu chống giặc ngoại xâm, chào mừng mùa xuân mới, nhạc sĩ Phạm Tuyên cho "ra lò" ca khúc "Đảng đã cho ta một mùa xuân" chỉ ba ngày "thai  nghén" khi Sở Văn hóa Hà Nội (nay là Sở Văn hóa và Thể thao) mở đợt sáng tác ca khúc mới trong khí thế mùa xuân Canh Tý - 1960.

"Tôi không nghĩ mình sáng tác nhanh đến vậy. Bài hát này tôi sáng tác từ trái tim của người nhạc sĩ yêu nước trong niềm hân hoan thành lập Đảng tròn tuổi 30. Sau khi viết nhạc xong, ca khúc được thu thanh và phát sóng trên Đài Tiếng nói Việt Nam vào đúng dịp Tết Canh Tý năm 1960.

Ngày thành lập Đảng mùa Xuân Canh Tý 60 năm trước, ca khúc "Đảng đã cho ta một mùa xuân" đã lan tỏa trên các sân khấu khắp Thủ đô Hà Nội. Lúc đó, đi đâu cũng nghe âm hưởng ca từ "Đảng đã cho ta đầy ước vọng, một mùa xuân mới tươi sáng khắp nơi nơi". Là nhạc sĩ, tôi vô cùng tự hào và biết ơn Đảng đã cho tôi những cơ hội để được thỏa niềm đam mê sáng tác"- nhạc sĩ Phạm Tuyên chia sẻ.

Khi hỏi về thời gian sáng tác và "độ chín" của nguồn cảm xúc từ trái tim nhạc sĩ để ra đời ca khúc, Phạm Tuyên chia sẻ, ông không mất quá nhiều thời gian để tìm ca từ cho ca khúc này, mà ông chỉ nói lại cảm xúc và niềm tự hào của người dân Việt Nam vui mừng trong ngày thành lập Đảng.

"Người dân Việt Nam ai cũng biết Đảng đã lãnh đạo toàn thể dân tộc thoát khỏi ách tù đầy nô dịch của chủ nghĩa thực dân nửa phong kiến, đem lại cơm áo, hòa bình cho dân tộc. Nên khi ca khúc ra đời, nó như luồng gió mới thổi bùng chí khí cách mạng và niềm tin vào cách mạng, vào Đảng trong lòng triệu triệu người dân.

Ngày đó tôi là người trẻ, tôi muốn viết ca khúc này như mầm xuân với những giai điệu mượt mà thướt tha và vui tươi chứ không hùng mạnh hành khúc nên để nó ở nhịp 3/4. Thực ra, bản chất của ca khúc này như một lời chúc Tết Xuân Canh Tý của Đảng đến với đồng bào và chiến sĩ cả nước. Người thể hiện thành công ca khúc này là Lê Dung, sau đó đến Thanh Hoa" - Nhạc sĩ Phạm Tuyên chia sẻ.

Cho đến nay, nhạc sĩ tài hoa Phạm Tuyên có hàng trăm ca khúc "chuyên biệt" về đề tài chiến tranh cách mạng và sự kiện lịch sử. Mỗi ca khúc có một giai điệu khác nhau, gắn với sự kiện lịch sử khác nhau, nhưng tựu trung lại đều có một mục đích là phục vụ nhân dân, là vũ khí sắc bén chống lại xâm lăng, nêu cao tinh thần yêu nước, thúc dục quân và dân cả nước tiến lên đánh thắng ngoại bang, giành lại hòa bình.

Sự kiện giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc, nhạc sĩ Phạm Tuyên cho ra đời ca khúc "Như có Bác trong ngày vui đại thắng", sự kiện "17-2-1979", ông có ca khúc "Chiến đấu vì độc lập tự do". Mỗi một sự kiện lịch sử, ông đều "ra lò" một ca khúc mang hơi thở của thời gian, mang nhựa sống của con người mang ý nghĩa thời cuộc sâu sắc.

"Đảng đã cho ta một mùa xuân đầy ước vọng", mang hơi thở của niềm hân hoan cả nước mừng Đảng quang vinh tròn tuổi 30, đồng thời nó như lời chúc Tết của Đảng đối với toàn quân toàn dân bước sang năm mới, gợi lại niềm tự hào dân tộc qua những "nỗi đau chiến tranh chưa thể xóa nhòa". Ca khúc "Đảng đã cho ta một mùa xuân đầy ước vọng" chạm đến triệu triệu trái tim người dân Việt Nam lúc đó, và đến bây giờ sau 60 năm vẫn có giá trị chưa bao giờ xưa cũ, vẫn được nhân dân cả nước hát vang khi có niềm vui chung của dân tộc.

Mùa Xuân Canh Tý 2020, nhạc sĩ quê gốc ở Lương Ngọc Bình Giang, Hải Dương tròn tuổi 90, và 70 năm tuổi đảng. Ở cái tuổi "xưa nay hiếm, thất thập cổ lai hi", Phạm Tuyên vẫn minh mẫn và tư duy sâu, vẫn miệt mài sáng tác những ca khúc mới. Với ông đời người có tuổi, nhưng tâm hồn nghệ sĩ và niềm đam mê sáng tác thì không có tuổi. Bởi vậy giữa tấp nập của cuộc sống thị thành phồn hoa phố hội, trong căn phòng nhỏ, ông vẫn lặng lẽ sáng tác để dâng cho đời những ca khúc bất hủ mãi mãi đi cùng tháng năm trong dòng chảy nhân sinh.

Lê Khanh