Hà Nam: Khai hội Tịch Điền, cầu mùa màng bội thu

Lễ hội tái hiện lại hình ảnh vua Lê Đại Hành xuống đồng với mong muốn một năm mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu.

Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn từ lâu đã trở thành nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng bởi đây là một lễ hội giàu tính nhân văn, khuyến nông sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn các bậc tiền nhân trong việc khai phá, mở mang ruộng đồng, đề cao tinh thần gần dân, trọng nhà nông, nghề nông.

Hàng năm, lễ hội Tịch Điền được tổ chức vào mùng 7 tết Âm lịch. Tại lễ hội, một lão nông được tái hiện lại với hình ảnh vua Lê Đại Hành đội mũ Cửu Long, mặc áo Hoàng Bào xuống ruộng đi cày 3 sá, để cầu một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Theo sử sách, mùa Xuân năm Đinh Hợi (năm 987), Vua Lê Đại Hành, người vốn coi trọng nông nghiệp, đã về vùng đất núi Đọi sông Châu khởi xướng và đích thân cầm cày trong ra đồng trong lễ hội đầu năm. Kể từ đó đến nay, Lễ hội Tịch điền được coi như ngày lễ hội xuống đồng lớn nhất vùng đồng bằng Bắc Bộ, bởi ý nghĩa nhân văn sâu sắc, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, khuyến khích người dân chăm chỉ làm ăn trên chính đồng đất quê hương với mong muốn có một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2020 sẽ diễn ra trong 3 ngày, từ 29 - 31/1 (tức ngày 5 - 7 tháng Giêng năm Canh Tý) với các nghi lễ truyền thống và các trò chơi dân gian như: đánh đu, vẽ trâu, đi cầu phao.

Để chào mừng lễ hội còn có màn biểu diễn múa trống, múa rồng do đội trống nữ, đội múa rồng của làng Đọi Tam thể hiện; nhiều gian hàng giới thiệu sản phẩm nông nghiệp và thủ công mỹ nghệ nổi tiếng của cư dân địa phương cũng được trưng bày nhằm quảng bá nét văn hóa độc đáo của địa phương.

Tại lễ hội, sân khấu chính được dựng ngay trên bờ ruộng với lá cờ phướn in các chữ "Thần nông" nổi bật chính giữa lễ đài. Trong ngày khai hội Tịch Điền là các nghi thức: rước trống, rước linh vị vua Lê Đại Hành từ chùa Long Đọi Sơn xuống chân núi và nhập với đoàn rước Thành Hoàng Làng cùng tổ nghề trống Đọi Tam dưới chân núi Đọi.

Sau lễ bái yết Thần nông cầu một năm mới mùa màng bội thu, một lão nông bước lên lễ đài khấn cáo vua Lê Đại Hành và Thần Nông, sau đó lão nông này sẽ đội mũ Cửu Long, mặc áo Hoàng Bào xuống ruộng đi cày 3 sá, theo sau vua sẽ là đoàn gieo hạt giống bao gồm đỗ xanh, lạc và thóc. Sau khi vua cày xong các vị lãnh đạo địa phương và các lão nông sẽ xuống cày 9 sá.

Việc tổ chức lễ hội Tịch điền ở Hà Nam là việc làm mang ý nghĩa thiết thực, tái hiện lại được truyền thống của cha ông, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá sâu rộng.

Việt Linh - Xuân Vũ