Đã có căn cứ xếp hạng bảo vệ môi trường giữa các địa phương

Đánh giá kết quả BVMT qua 27 chỉ số thành phần

Đây là thước đo đánh giá việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ về bảo vệ môi trường của các tỉnh thành, căn cứ để xếp hạng kết quả bảo vệ môi trường giữa các địa phương.

Bộ Chỉ số được cấu trúc thành 2 nhóm đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ về bảo vệ môi trường và đánh giá mức độ hài lòng của người dân về chất lượng môi trường sống. Trong đó, các nhóm tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ bảo vệ môi trường bao gồm: Bảo vệ chất lượng môi trường sống; bảo vệ sức sống hệ sinh thái; bảo vệ hệ thống khí hậu; năng lực quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường. Các tiêu chí đánh giá mức độ hài lòng của người dân về chất lượng môi trường sống bao gồm: Chất lượng môi trường không khí xung quanh; chất lượng môi trường nước mặt; chất lượng môi trường đất; cảnh quan thiên nhiên và đa dạng sinh học.

Trên cơ sở các tiêu chí, nhóm tiêu chí này, Bộ Chỉ số đã xác định 26 chỉ số thành phần để đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ về bảo vệ môi trường, như tỷ lệ nước thải sinh hoạt đô thị loại IV trở lên được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; tỉ lệ cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phát sinh nước thải từ 50 m3/ngày trở lên có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; tỷ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất; số lượng sự cố môi trường do chất thải gây ra; tỷ lệ chất thải rắn được phân loại tại nguồn; sản lượng điện sản xuất từ năng lượng tái tạo; số trạm quan trắc môi trường không khí; diện tích rừng tự nhiên bị chặt phá… Bên cạnh đó, còn có 1 chỉ số thành phần để đánh giá mức độ hài lòng của người dân về chất lượng môi trường sống. Bộ Chỉ số đưa ra khái niệm, phương pháp tính đối với từng chỉ số thành phần này.

Việc thực hiện các chỉ số nhóm I do UBND cấp tỉnh tổ chức thu thập, tổng hợp, đánh giá; chỉ số nhóm II sẽ được thực hiện thông qua điều tra xã hội học. Trên cơ sở kết quả tự đánh giá của các địa phương và đánh giá thông qua điều tra xã hội học, Bộ TN&MT sẽ thành lập Hội đồng Thẩm định liên ngành để tổ chức thẩm định, đánh giá. Kết quả bảo vệ môi trường của các địa phương sẽ được công bố vào dịp Ngày Môi trường thế giới (5/6) năm sau để đánh giá và được công khai trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ TN&MT, của Tổng cục Môi trường và của các địa phương.

Bộ Chỉ số này được áp dụng định kỳ hàng năm và áp dụng chính thức từ năm 2020. Tổng cục Môi trường là cơ quan chủ trì tổ chức triển khai hướng dẫn, tập huấn, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện; đồng thời, quy định trách nhiệm của các đơn vị trực thuộc Bộ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong việc triển khai thực hiện.

Hệ thống quan trắc tự động nước thải

Áp dụng thử nghiệm ở địa phương

Ông Nguyễn Văn Tài - Tổng Cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, để xây dựng, hoàn thiện dự thảo Bộ Chỉ số, Tổng cục Môi trường đã học hỏi kinh nghiệm trên thế giới thông qua việc phối hợp với các đơn vị, tổ chức quốc tế, các chuyên gia, các nhà khoa học trong và ngoài nước. Đồng thời, tiến hành thử nghiệm trong điều kiện thực tiễn của Việt Nam, áp dụng Bộ Chỉ số đối với 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong năm 2017 và  năm 2018, từ đó, tổng hợp, đánh giá kết quả thử nghiệm từ các địa phương gửi về.

Bên cạnh đó rà soát, đối chiếu, đánh giá tình hình thực hiện các tiêu chí, chỉ số đã được ban hành liên quan đến bảo vệ môi trường trong hệ thống chủ trương, chiến lược, chính sách về bảo vệ môi trường đã ban hành. Qua quá trình rà soát, đánh giá, đơn vị soạn thảo đã lựa chọn các chỉ số mang tính đại diện, mức độ ưu tiên cao.

Thông qua việc đánh giá công tác BVMT ở các địa phương, chúng ta sẽ xác định rõ điểm mạnh, điểm yếu, khuyến khích các địa phương trong công tác BVMT; bổ sung hoàn thiện chính sách, quy định pháp luật về bảo vệ môi trường  cũng như tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và tạo sự đồng thuận xã hội trên cả nước. Kết quả đánh giá của Bộ Chỉ số là cơ sở để báo cáo với Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo công tác quản lý Nhà nước về BVMT.

Mai Chi