Nối dài sáng kiến giảm thiểu rác thải tại Hạ Long - Cát Bà

PV: Những nỗ lực giảm thiểu rác thải tại Hạ Long - Cát Bà đã mang lại những kết quả như thế nào, thưa bà?

Bà Trần Thị Hoa:

Vấn đề rác thải ở Hạ Long - Cát Bà đã đến đỉnh điểm từ lâu, ví dụ như ở thị trấn Cát Bà, Hải Phòng, bãi chôn lấp đã quá tải nhiều năm nay, khu vực chôn lấp mới đã nằm trong lộ trình dự kiến 1 - 2 năm nữa đi vào vận hành. Tuy vậy, nếu chỉ trông đợi vào phương thức đưa rác đi chôn lấp thì rác thải vẫn tiếp tục là những thách thức. Vì thế, GreenHub đang nỗ lực đưa ra những sáng kiến để giảm thiểu rác thải tại nguồn nhằm giảm nhất có thể lượng rác thải phải đi ra bãi chôn lấp hay xử lý bằng cách đốt.
 

Từ năm 2016 đến năm 2018, GreenHub cùng với Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên Thế giới (IUCN) đã thực hiện liên tiếp 4 lần sự kiện làm sạch bờ biển tại khu vực Hạ Long và thu thập rác ven biển. Có khoảng 50% trở lên rác thu được là rác xốp, những mảnh xốp vỡ ra từ các phao xốp từ các khu vực nuôi trồng thủy sản ở vịnh Hạ Long.

Ngay sau lần thu thập số liệu đầu tiên, chúng tôi đã cung cấp báo cáo cho Ban Quản lý vịnh Hạ Long, UBND TP. Hạ Long. Trên cơ sở đó, UBND TP. Hạ Long ngay lập tức có quyết định hạn chế tiến tới cấm sử dụng phao xốp trên các lồng bè nuôi trồng thủy sản ở vịnh Hạ Long. Sau đó một năm, UBND tỉnh Quảng Ninh ra quyết định hạn chế sử dụng phao xốp trên toàn địa bàn tỉnh.

Có thể nói, với ý nghĩa vận động chính sách địa phương trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, GreenHub cùng IUCN ngoài việc thu thập số liệu, tổ chức hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức đã giúp cho mọi người hiểu được hiện trạng rác thải và nâng cao nhận thức để giảm rác thải trên địa bàn.

PV: Những hoạt động còn tiếp nối trong mục tiêu giảm thiểu rác thải ở vịnh Hạ Long - Cát Bà mà Liên minh đang thực hiện?

Bà Trần Thị Hoa:

Với vai trò thành viên của Liên minh Hạ Long - Cát Bà, GreenHub tiếp tục tổ chức hoạt động thu gom rác, lấy số liệu rác thải ven biển tại khu vực vịnh Hạ Long để có một chuỗi số liệu định kỳ hàng năm. Số liệu định kỳ đó sẽ là nguồn thông tin đầu vào quan trọng để cơ quan quản lý Nhà nước thấy được kết quả những nỗ lực giảm thiểu rác thải tại vịnh Hạ Long. Nếu số liệu rác thải giảm chính là một minh chứng cho những nỗ lực của cơ quan quản lý Nhà nước cùng với các tổ chức như IUCN hay GreenHub; nếu số liệu rác thải chưa giảm, thậm chí tăng sẽ là một cảnh báo, thông tin ý nghĩa để cơ quan quản lý Nhà nước hay GreenHub/IUCN xem xét các giải pháp để giảm thiểu rác thải trong thời gian tới.

Như vậy, chúng tôi sẽ tiếp nối những số liệu về rác thải, tiếp nối các mô hình thí điểm sơn phủ cho phao xốp tại vịnh Hạ Long. Hiện tại, đã có 15 phao xốp được sơn phủ và thí điểm nửa năm nay. GreenHub sẽ tiếp tục giám sát kết quả này trên vịnh Hạ Long và có báo cáo đầy đủ với Ban Quản lý, UBND TP. Hạ Long. Nếu hiện trạng phao được sơn phủ tốt giảm thiểu vỡ các mảnh nhỏ ra biển, chúng tôi sẽ có công văn đề xuất Ban Quản lý vịnh Hạ Long coi “phủ sơn các phao xốp” là một trong những giải pháp khuyến khích sử dụng cho người dân tại các khu nuôi trồng thủy sản trên vịnh.

PV: Liên quan đến việc thúc đẩy sự phối hợp quản lý rác thải giữa TP. Hạ Long và UBND huyện Cát Hải ở khu vực Hạ Long - Cát Bà, GreenHub đang và sẽ có những hỗ trợ ra sao?

Bà Trần Thị Hoa:

Trong năm 2018, khi Hội Phụ nữ TP. Hạ Long tổng kết 2 năm chương trình “biến rác thải thành tiền”, chúng tôi xác định đây là một mô hình hay để chia sẻ với Hội Phụ nữ huyện Cát Hải. GreenHub đã tổ chức chức chương trình đưa phụ nữ từ thị trấn Cát Bà sang Hội Phụ nữ TP. Hạ Long và ngược lại để chia sẻ cách làm, những sản phẩm tái chế mà phụ nữ TP. Hạ Long đã làm thành công. Cùng với đó, GreenHub cũng làm việc, trao đổi với UBND huyện Cát Hải để thúc đẩy các buổi làm việc giữa chính quyền hai bên.

Có thể nói, đến thời điểm này, vấn đề rác thải ở vịnh Hạ Long - Cát Bà vẫn còn nhức nhối, song, những nỗ lực từ phía chính quyền, doanh nghiệp đã rõ rệt. Chính quyền hai địa phương đã nỗ lực tham gia, các doanh nghiệp cũng nhận thấy xu thế tất yếu và tích cực điều chỉnh, giảm thiểu rác thải ở đơn vị mình.

 PV: Ở chặng đường tiếp theo, GreenHub sẽ xây dựng và thực hiện các sáng kiến bảo vệ môi trường như thế nào nhằm giảm thiểu rác thải ở vịnh Hạ Long - Cát Bà?

Bà Trần Thị Hoa:

Đến nay, sau khi có kết quả kiểm toán cũng như làm việc với các doanh nghiệp trên địa bàn đã có một số doanh nghiệp chủ động điều chỉnh giảm rác thải, đặc biệt là rác thải nhựa. GreenHub sẽ tiếp tục làm việc với các doanh nghiệp trên địa bàn để đưa ra những giải pháp giảm thiểu rác thải.

Bên cạnh đó, GreenHub thúc đẩy các sáng kiến tái chế, hỗ trợ phát triển kinh tế cho phụ nữ thông qua mô hình có thể kinh doanh xã hội được; giúp phụ nữ trở thành những “Đại sứ”, người truyền cảm hứng để mở rộng hoạt động giải pháp 5R đến các khu vực khác. Đồng thời, làm việc với một số cơ quan quản lý ở hai địa bàn để thúc đẩy những thực hành xanh, ví dụ như mô hình ủ phân vi sinh, làm chất tẩy rửa sinh học từ vỏ các loại quả... Ngoài ra, kết nối mạng lưới thanh niên hành động vì môi trường, giảm thiểu rác nhựa.

 PV: Trân trọng cảm ơn bà!

Tuyết Chinh (thực hiện)