Vẽ bức tranh tổng thể về thực trạng đất đai: Có hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời

Hướng dẫn chi tiết

Phạm vi rà soát thống kê nguồn tài liệu phục vụ cho kiểm kê đất đai năm 2019 gồm: Các xã đã đo vẽ bản đồ địa chính từ năm 2015 đến năm 2018; các xã đã lập bản đồ kết quả điều tra kiểm kê năm 2014 dạng số từ các loại bản đồ địa chính, bản đồ địa chính cơ sở, bản đồ ảnh hàng không, ảnh viễn thám; các xã có bản đồ kết quả điều tra kiểm kê rừng của ngành nông nghiệp hoàn thành năm 2015 đến nay...

Đồng thời, Bộ TN&MT cũng đề nghị các địa phương thực hiện rà soát hoàn thiện đường địa giới hành chính xã trên bản đồ kết quả điều tra kiểm kê, nhất là các xã đã hoàn thành nâng cấp bản đồ địa giới hành chính các cấp theo Quyết định số 513/QĐ-TTg ngày 2/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt dự án "Hoàn thiện, hiện đại hóa hồ sơ, bản đồ địa giới hành chính và xây dựng cơ sở dữ liệu về địa giới hành chính”; cũng như xây dựng phương án thực hiện và dự toán kinh phí cho kiểm kê đất đai trình cơ quan có thẩm quyền duyệt và bố trí kinh phí để thực hiện trong năm 2019, 2020.

Đến nay, Bộ TN&MT đã xây dựng và trình ban hành Chỉ thị số 15/2019/CT- TTg ngày 17/6/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2019; Bộ TN&MT đã ban hành Quyết định 1762/QĐ- BTNMT ngày 14/7/2019,  Ban hành Phương án thực hiện kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2019. Đồng thời, Tổng cục Quản lý đất đai đã xây dựng và trình Bộ TN&MT ban hành các Thông tư liên quan tới việc thực hiện nội dung này.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Một trong những điểm mới của kỳ kiểm kê lần này, bên cạnh việc kiểm kê như mọi năm, Chính phủ yêu cầu các địa phương kiểm kê thêm nội dung về tình hình sử dụng đất do doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa quản lý sử dụng; đất do các ban quản lý rừng và các doanh nghiệp sản xuất nông, lâm nghiệp sử dụng; đất tại các dự án xây dựng nhà ở thương mại; đất xây dựng các công trình sự nghiệp ngoài công lập, công trình công cộng có mục đích kinh doanh; đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích. Bộ trưởng Bộ TN&MT yêu cầu kiểm kê sâu các loại đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu kinh tế; đất bị sạt lở, bồi đắp trong 5 năm qua; diện tích đất các đảo...

Theo Phó Cục trưởng Cục Kiểm soát quản lý và Sử dụng đất đai Bùi Văn Hải, đây là nhóm đối tượng thời gian qua có nhiều vấn đề trong quá trình sử dụng đất, cần tập trung nắm chắc hiện trạng để có biện pháp quản lý, tránh thất thoát tài nguyên đất đai cho Nhà nước. Nhóm đối tượng này sẽ được kiểm kê rất sâu, cụ thể: Với doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hóa sẽ kiểm kê diện tích đất đang sử dụng, chưa sử dụng; đất sử dụng đúng mục đích, sử dụng vào mục đích khác; đất đang có tranh chấp, diện tích đất bị lấn chiếm, tình hình thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai (gồm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất), tình hình cấp Giấy chứng nhận.

Với dự án xây dựng nhà ở thương mại (dự án chưa hoàn thành, chưa bàn giao cho các đối tượng quản lý, sử dụng) sẽ kiểm kê diện tích đã giao, cho thuê đất; diện tích đang sử dụng đúng và không đúng mục đích; diện tích chậm tiến độ theo dự án đầu tư được duyệt; tình hình sử dụng căn hộ để ở tại dự án, tình hình cấp giấy chứng nhận cho người mua nhà.

Với đất nông lâm trường quốc doanh, kiểm kê sẽ làm rõ việc sử dụng đất không đúng mục đích được giao như tự ý chuyển sang sản xuất, kinh doanh, dịch vụ phi nông nghiệp hoặc bố trí làm nhà ở cho người lao động, diện tích đang cho thuê, cho mượn, diện tích để bị lấn, bị chiếm…

Nếu trong quá trình thực hiện phát hiện sai phạm về quản lý và sử dụng đất, Cục sẽ có đề xuất, kiến nghị cụ thể với cơ quan quản lý, với chính quyền địa phương, cơ quan quản lý đất đai ở cấp tương đương có trách nhiệm tổng hợp, xem xét xử lý theo quy định. Chẳng hạn, cán bộ địa chính xã, khi kiểm kê một ô đất, phát hiện ô đất đó bị chuyển đổi mục đích sử dụng, ngoài việc kiểm kê đất đai theo quy định, UBND xã có quyền lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính. Nếu UBND huyện phát hiện ra sai phạm ở cấp xã trong quá trình kiểm kê có thể làm văn bản yêu cầu cấp xã giải quyết theo thẩm quyền. Tuy vậy, lưu ý mục tiêu kiểm kê kỳ này là phát hiện các bất cập lớn về quản lý và sử dụng đất trong 5 năm qua. Số liệu thống kê, kiểm kê phục vụ việc xây dựng chiến lược, định hướng trong quản lý đất đai trong thời gian tới, nên sẽ tập trung xử lý các vướng mắc, bất cập lớn như hiệu quả sử dụng đất, cơ cấu sử dụng đất. Còn các vụ việc cụ thể ở địa phương phải phát hiện, xử lý trong quá trình quản lý hằng ngày chứ không phải 5 năm mới làm một lần.

Trường Giang