10 cách để chấm dứt tình trạng ô nhiễm nước ở Mỹ Latinh

Một người đàn ông đi dọc bờ vịnh Guanabara bị ô nhiễm gần Rio de Janeiro. Ảnh: Buda Mendes / Getty Images

Dưới đây là 10 cách thức mà các chuyên gia đã chia sẻ.

Ngừng gây ô nhiễm

Đa số mọi người đều cho rằng cơ sở hạ tầng lớn sẽ giải quyết được vấn đề, nhưng các dự án lớn đang gây ra những vấn đề lớn bởi vì chúng đang phải đối mặt với nguồn nước bị ô nhiễm. Khi nguồn nước sinh hoạt của gia đình, nước công nghiệp và nước mưa bị pha trộn, biện pháp xử lý sẽ trở nên phức tạp và tốn kém chi phí hơn. Trong hoàn cảnh đó, cách tốt nhất để xử lý ô nhiễm không phải là làm sạch nước bị ô nhiễm mà là ngăn chặn ô nhiễm. Điều này có nghĩa là dừng việc sử dụng các chất độc hại trong ngành công nghiệp và kinh doanh nông nghiệp.

Bảo vệ chủ quyền của chính phủ

El Salvador đã ban hành lệnh cấm khai thác mỏ kim loại tại chỗ từ năm 2008. Đây là một ví dụ điển hình về một quốc gia nhỏ bé vươn tới ngành công nghiệp. Tuy nhiên, không may, El Salvador hiện đang phải đối mặt với một vụ kiện bởi công ty khai thác mỏ Oceana Gold của Canada - Úc cho hành động vì lợi ích của người dân trong nước. Nếu công ty này thực sự đã có phương án và có thể xây dựng các mỏ vàng khổng lồ của mình thì sẽ gây nguy hiểm cho lưu vực sông Lempa, nơi cung cấp nguồn nước uống cho hơn hai phần ba dân số của El Salvador.

Dạy trẻ hiểu biết về ô nhiễm

Chúng ta tin rằng trẻ em là tác nhân thay đổi, đã, đang và sẽ hỗ trợ Bộ giáo dục ở mỗi nước về chương trình giảng dạy liên quan đến sức khỏe, vệ sinh và tài nguyên môi trường. Đó là một quá trình chậm nhưng nếu học sinh không học được tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên từ cha mẹ và ông bà thì những học sinh đó phải tìm hiểu những kiến thức đó trong trường học với các anh, chị, em của mình.

Thông báo cho công chúng

Chính phủ phải mất rất nhiều thời gian để thông báo cho cộng đồng tình trạng chất lượng nước, vì vậy, chúng tôi, những chuyên gia có trách nhiệm thông báo và trao quyền cho mọi người có được những thông tin chính xác về sức khỏe, môi trường, cũng như pháp luật và các quyền dân sự của họ. Chúng tôi cũng đã thiết lập một phòng thí nghiệm để có thể lấy mẫu nước biển hàng tuần nhằm giám sát chất lượng nước và công bố kết quả trên ứng dụng riêng của chúng tôi, vì kết quả được chính phủ công bố hàng tháng.

Nâng cao vai trò của xã hội dân sự

Việc xã hội dân sự có tiếng nói là rất quan trọng. Điều này có thể được thực hiện thông qua các cuộc điều tra của công dân và thẻ báo cáo công dân, cơ chế khiếu nại được cải thiện, các chiến dịch nâng cao nhận thức, giải quyết những khiếu nại của khách hàng như một phần của hệ thống quản lý và tham gia vào các tổ chức lưu vực sông đầu nguồn.

Tôn trọng quyền của cộng đồng

Chính quyền trung ương phải tôn trọng quyền cộng đồng nhằm nói “không” với các dự án phá hoại môi trường, và các quyền của các cộng đồng bản địa sẽ được ưu tiên và thông báo chấp thuận trước khi giấy phép và quyền lợi được cấp.

Xử lý nước thải tại nhà

Ở Tijuana, chúng tôi có ba nhà máy xử lý nước thải, nhưng năng lượng di chuyển nước thải cho các nhà máy xử lý khá là tốn kém và nước sạch không được tái sử dụng. Giải pháp cho điều này là mỗi hộ gia đình và các doanh nghiệp nên xử lý và tái sử dụng nước của họ tại chỗ, thay vì trông chờ vào chính phủ, bởi vì cách này sẽ rẻ hơn và hiệu quả hơn.

Cải thiện chất lượng lưu vực sông

Hệ sinh thái bản địa có thể góp phần làm giảm mức độ của chất gây ô nhiễm và trầm tích bằng khả năng lọc. Chúng ta phải nhấn mạnh tầm quan trọng của các dịch vụ cung cấp nước từ thiên nhiên, cũng như nhận ra vai trò quan trọng của cộng đồng địa phương và các tiểu chủ khi họ bảo tồn và khôi phục hệ sinh thái bản địa. Điều này sẽ ngày càng quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và khối lượng nước lâu dài.

Dân chủ hóa cơ chế quản lý nước

Cộng đồng địa phương cần có cơ chế quản lý nước của họ. Rời bỏ quyết định chính phủ dân cử và các cơ quan phát triển trong khi cộng đồng có thể sẽ quan tâm hơn đến những ảnh hưởng lâu dài của các quyết định. Tất nhiên, dân chủ phải mất nhiều thời gian hơn, nhưng vì nước là sự sống nên đây là một vấn đề giữa sự sống và cái chết.

Thiết lập công lý nước

Chúng tôi không thể giới hạn các giải pháp của chúng tôi để bảo tồn chiến lược vì những vấn đề phát sinh từ các quyết định chính trị và kinh tế đã được chính phủ thực hiện, và cũng buộc phải theo quyết định của các tổ chức tài chính quốc tế và chính phủ nước ngoài. Liên quan đến cuộc khủng hoảng nước ở El Salvador, các phong trào môi trường ở El Salvador đã đưa ra đề xuất táo bạo như công nhận nước như một quyền lợi của con người, hóa đơn tiền nước quốc gia và cấm khai thác kim loại) nhằm chấm dứt triệt để việc khai thác kim loại, cải thiện tiếp cận tài nguyên nước và thiết lập các cơ chế kiểm soát nước mang tính xã hội. Đây là giải pháp cần được thực hiện ở khắp mọi nơi.

Mai Đan
Tổng hợp từ Guardian