Nhỏ mà hại!

Thuật ngữ “ô nhiễm đại dương” thường khiến chúng ta liên tưởng đến hình ảnh của ống hút, chai lọ… thế nhưng các đầu lọc thuốc lá chiếm phần lớn lượng rác thải nơi đại dương, nhiều hơn cả những chai lọ, giấy bóng… mà chúng ta vẫn tưởng tượng.

Các đầu mẩu thuốc lá và vỏ bao sau khi sử dụng sinh ra một khối lượng rác thải lớn. Ước tính mỗi năm, trên toàn thế giới có tới 4.500 tỷ đầu lọc thuốc lá thải ra ngoài môi trường. 

Năm 2012, Ocean Conservancy đã tổng hợp số lượng đầu mẩu thuốc lá thu gom được trên khắp thế giới là 52,9 triệu, con số này đã vượt xa số lượng túi nhựa, giấy gói thực phẩm, chai nước và ống hút thu nhặt được từ đại dương. Điều này đưa vỏ bao thuốc lá và đầu lọc thuốc lá vào đứng top đầu của danh mục 10 loại rác biển có số lượng lớn nhất trong tổng số rác biển thu gom được. Cho đến nay, số lượng đầu mẩu thuốc lá thu gom qua các năm vẫn không ngừng tăng theo thời gian và vị trí nhất bảng của nó không hề thay đổi.

Theo Trung tâm Bảo tồn biển - một tổ chức phi lợi nhuận chuyên về bảo tồn sinh vật biển của Mỹ cho biết, trong các chiến dịch làm sạch và thu gom rác, đầu mẩu thuốc thuốc lá chiếm tới 1/5 trong tổng lượng rác thu gom và trở thành dạng rác thải phổ biến nhất trên Trái đất.

Điều này có thể hiểu được khi xu hướng bài trừ thuốc lá, cấm hút thuốc lá trở lên mạnh mẽ ở tất cả các quốc gia, không gian dành cho người hút thuốc lá ngày càng thu hẹp. Việc hút thuốc bị nghiêm cấm ở khắp nơi và những người nghiện thuốc phải tìm một không gian khác để hút thuốc. Bờ sông, hồ hay bãi biển là những lựa chọn và địa điểm lý tưởng cho việc hút thuốc và xả đầu mẩu thuốc lá.

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, đầu mẩu thuốc lá được cấu tạo một phần bởi chất Cellulose-acetate là một chất nhựa khó phân hủy một cách tự nhiên, có chứa các hóa chất độc như: Cadmium, Asen và chì. Trong quá trình hút thuốc, các chất này được giữ lại ở đầu lọc thuốc lá. Khi đầu mẩu thuốc lá bị bỏ đi, gió và mưa đưa chúng đến với các hệ thống nước. Các hóa chất độc hại có trong đầu mẩu thuốc lá sẽ ngấm vào hệ sinh thái thủy sinh, hòa cùng nguồn nước của sông hồ, đại dương, đe dọa đến chất lượng nước và sinh vật.

Một nghiên cứu khác của Đại học Khoa học Y khoa Bushehr (Iran) vào năm 2015 đã tìm thấy kim loại nặng trong cát (do đầu mẩu thuốc lá ngấm xuống) dọc theo bờ biển tại 9 địa điểm ở phía Bắc vịnh Ba Tư. Các nhà khoa học cho rằng, phản ứng của động vật và thực vật đối với kim loại là rất khác nhau. Nồng độ kim loại nặng, kim loại vi lượng trong nước và đất cao có thể ảnh hưởng đến một số loài; ô nhiễm có thể làm tăng khả năng chịu đựng kim loại của các sinh vật khác.

Hơn nữa, các đầu mẩu thuốc lá được làm bằng chất dẻo Cellulose - acetate, khi hoạt động, chất này giống như một ống dẫn có tác dụng dẫn kim loại vào cơ thể các động vật biển. Các đầu mẩu thuốc lá có thể hoạt động như một phương tiện truyền dẫn kim loại và khi những đầu mẩu thuốc lá này phân hủy có thể ảnh hưởng đến các sinh vật biển

Thế giới đang kêu gọi không khói thuốc. Ngành công nghiệp thuốc lá vẫn đang kiếm tìm giải pháp loại bỏ các chất độc hại trong quá trình sản xuất đầu lọc. Tuy vậy, mỗi con người chúng ta cũng có thể góp phần tự cải thiện môi trường sống của mình. Đơn giản như nâng cao nhận thức bản thân về tác hại của đầu lọc thuốc lá và vứt bỏ chúng một cách văn minh, khoa học.