60 năm chiến dịch Điện Biên Phủ: Ký ức thời hoa lửa

Xã hội - Ngày đăng : 00:00, 07/05/2014

(TN&MT) - Đối với bác Lê Văn Sơn và những người từng sống trong thời hoa lửa thì chiến dịch Điện Biên Phủ là một kỷ niệm hào hùng không thể nào quên.
   
(TN&MT) - 60 năm đã trôi qua nhưng ký ức về những tháng ngày là thanh niên xung phong trực tiếp cùng đồng đội chuyển tải lương thực từ Thanh Hóa lên Tây Bắc, đào hầm đánh địch trong chiến dịch Điện Biên Phủ ngày ấy không thể nào phai mờ trong tâm trí của bác Lê Văn Sơn hiện trú tại phường Chính Gián, quận Thanh Khê, TP. Đà Nẵng (quê ở Đông Sơn, tỉnh Thanh Hóa).
   
Bác Sơn (áo đen) đang chỉ huy thử nghiệm máy bay tại Yên Bái
   
Bốn lon gạo và lên đường
   
  Bác Sơn nhớ lại tuổi trẻ của mình ngày đó khi mà cậu thanh niên Sơn 23 tuổi mà vẫn… ở nhà vì hoàn cảnh gia đình. Cậu cảm thấy khó chịu, bứt rứt vì thanh niên trong làng ai cũng đều đi tòng quân, ai cũng nô nức góp sức trẻ cho công cuộc kháng chiến. Ba mất, anh trai vừa nhập ngũ nên Sơn đành phải đợi.
   
  Một buổi tối năm 1953, khi phân đoàn trưởng, đoàn thanh niên cứu quốc thông báo họp và cho biết: “Chỉ thị của Trung ương Đoàn “đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”. Bây giờ chiến trường đang trong lúc dầu sôi lửa bỏng, rất cần những thanh niên xung kích ra chiến trường Tây Bắc, đồng chí nào khỏe mạnh thì đi!”. Ngay lúc đó, trong lòng người thanh niên trẻ đã bừng lên phơi phới. Không thể chờ đợi thêm được nữa, và không thể để tuổi thanh xuân của mình trôi qua, bác Sơn là một trong những thanh niên đầu tiên xung phong hôm ấy.
   
Bác Sơn bắt tay phi công sau khi thử nghiệm thành công máy bay
   
  Hành trang để lên đường đi chiến trường Tây Bắc lúc ấy chỉ có đôi dép cao su, hai bộ quần áo, nón lá che mưa cùng 4 kg gạo. Sau hai ngày đi bộ đến nơi tập kết tại miền Tây Thanh Hóa. Nhiệm vụ đầu tiên của đại đội thanh niên xung phong (TNXP) này là tham gia gánh gạo phục vụ chiến trường Tây Bắc. “Lần đầu tiên gánh gạo, chúng tôi được giao cho hai cái bồ với gánh, đổ đầy là 30 kg gạo. Nhận mệnh lệnh, chúng tôi cứ đi 6 ngày trời liên tục, những ngày đầu còn đi vào ban ngày, sau dần phải đi vào ban đêm. Vượt qua rừng núi, gió sương vượt qua biết bao khó khăn, gian khổ, lúc đầu còn dễ chịu, càng về sau đôi vai càng đau buốt, mỏi mệt, … Nhưng nhờ đi trong tiếng hát, với tinh thần tất cả vì tiền tuyến, thanh niên luôn sẵn sàng, chúng tôi đã vượt qua những khó khăn thử thách ấy.” – bác Sơn kể lại.
   
  Sau khi hoàn thành việc gánh gạo, bác Sơn cùng đại đội lại tiếp tục nhận nhiệm vụ làm đường ròng rã cả tháng trời dưới sự hướng dẫn của công binh; đó là những con đường ngách, rẽ vào Lai Châu. Đường rừng nên đại đội thanh niên xung phong phải phạt cây cao, đào đất, đổ đất san bằng để xe ô tô có thể đi được. Hai người với một cái cán cứ thế mà xúc, đổ rồi san bằng đường. Khi làm hết chặng đường vào Lai Châu, lực lượng thanh niên xung phong của bác Sơn được giao nhiệm vụ đào hầm ở trên đồi. Hầm được đào thành một hình tròn nhưng bên trên có cây cối che nên đã qua mắt được địch. Khi làm hầm vẫn phải đào ngách để trú ẩn, để khí tài, súng đạn. “Mình đào thì địch phá, địch phá thì mình lại tiếp tục đào. Chia ca lẫn nhau, trung đội này đào thì trung đội (30 người) kia nghỉ, cứ thế liên tục mà đào. Tất cả diễn ra không không khí khẩn trương, nghiêm túc vì chỉ cần sơ suất một chút là có thể làm địch phát hiện.” – gần 60 năm sau ngày giải phóng, những ký ức về một thời hoa lửa vẫn tươi rói trong tâm trí của bác Sơn.
   
Dốc sức trẻ cho miền Bắc
   
  Ngày ấy, sự sống và cái chết mong manh vô cùng nhưng ai cũng chỉ biết thực hiện tốt nhiệm vụ, còn lại mọi việc đều hết sức bí mật. Một đêm những tháng đầu năm 1954, bác Sơn thấy rất nhiều bộ đội kéo pháo đến, bỏ vào những hầm lớn mà mình đã đào; hầm nhỏ hơn thì bỏ đạn và làm chỗ nghỉ cho các pháo thủ. Lúc đó, những TNXP mới biết việc của mình làm bao lâu để làm gì. “Lần đầu tiên thấy khẩu pháo, lòng tôi chợt rộn ràng đến lạ, khí thế làm việc trong mọi người cũng vì vậy mà rộn rã hơn, trong lòng ai cũng dội lên niềm tự hào khôn tả vì đã góp sức mình cho tiền tuyến.”- bác Sơn bồi hồi xúc động.
   
Chân dung bác Lê Văn Sơn
   
  Càng ngày chiến dịch Điện Biên Phủ càng bước vào giai đoạn cao điểm, đại đội thanh niên xung phong của bác Sơn và bộ binh tiến đánh sân bay Mường Thanh. Việc đào hầm tiếp tục được thực hiện vào buổi tối nhưng nguy hiểm hơn rất nhiều. Cả lực lượng đều phải bò vào địa điểm cần đào, cầm theo cuốc và xẻng ngắn, vừa nằm vừa đào ngay tại chỗ, cho đến lúc đào được những hố sâu thì quỳ đào, ngồi đào… cho đến khi che lấp được người thì mới có thể đứng.
   
  Tất cả mọi người đều ý thức được có thể hy sinh bất cứ lúc nào nên mỗi TNXP có một túi đựng đồ, trong đó ghi cụ thể tên, địa chỉ quê nhà, đơn vị tham gia và cất vào lán trú ẩn trong rừng. Sau mỗi đêm làm việc, trở về lán để nhận túi đồ. Kể đến đây, bác Sơn ngậm ngùi: “Lúc đó sống chết như trở bàn tay. Nếu sau khi hoàn thành nhiệm vụ, đồng chí nào không có mặt để về nhận đồ mà không báo cáo bị thương, thì lúc đó chúng tôi đều cố gắng hy vọng rằng đồng đội của mình vẫn còn sống…”.
   
  Ngày bộ đội ta đánh chiếm được căn cứ của địch, bắt giữ được tướng Đờ Cát thì tất cả mọi người trong các khu rừng đều rộn ràng không khí không thể diễn tả được, một sự hân hoan đến tột độ trong niềm vui chiến thắng, ai ai cũng hô vang: “Quân ta thắng rồi! Địch đầu hàng rồi!!! Quân ta thắng rồi!!!” cứ vang mãi vào tận núi rừng, vang mãi vào lòng của mỗi con người nơi đây.
   
  Sau chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng, bác Lê Văn Sơn vinh dự gia nhập đội quân Quân đội nhân dân Việt Nam chính quy. Sau khi vào bộ đội, bác tiếp tục tham gia lực lượng tiếp quản Hải Phòng, miền Bắc (tháng 5/1955), khi Pháp rút vào miền Nam thì bác Sơn được cử đi học 10 năm trong nước và nước ngoài. Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, bác là Giám đốc Nhà máy sửa chữa máy bay A39 (tại TP. Yên Bái). Sau ngày giải phóng, bác được điều chuyển về làm Giám đốc Nhà máy A32 tại TP. Đà Nẵng cho đến khi về hưu với cấp hàm Trung tá.
   
  Với những đóng góp của mình cho Tổ quốc qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, bác Sơn vinh dự nhận được Huân chương Kháng chiến hạng Nhất và Huân chương Quân công hạng Ba.
   
  Khi đã ở tuổi gần đất xa trời, mỗi lần nhắc đến ký ức về Điện Biên Phủ - chiến thắng gắn liền với thời tuổi trẻ hoa lửa, bác Sơn không khỏi dâng trào xúc động: Chiến dịch Điện Biên Phủ là một kỷ niệm hào hùng không thể nào quên. Những ký ức về năm tháng ấy vẫn sống mãi trong lòng những người lính, trong lòng dân tộc để chúng ta và lớp con cháu chúng ta tự hào cống hiến trí tuệ, sức lực của mình trong công cuộc kiến thiết, xây dựng quê hương, đất nước.
   
Bài và ảnh: Lan Anh