"Thành Râu" mãi trong tôi

Với Hoàng Văn Thành tôi luôn vừa là người anh, người bạn tri kỷ, người đồng nghiệp gắn bó hơn 30 năm (1986 - 2018) nên có rất nhiều kỷ niệm sâu sắc, đáng nhớ. Trong đó, có những việc gắn với tôi và Hoàng Văn Thành suốt đời. Đó là khoảng thời gian tháng 8 năm 1986, khi tôi là Phó Văn phòng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lai Châu phụ trách công tác Tổ chức, tổng hợp, được cơ quan phân công đi tiếp nhận cán bộ học tại Khoa báo chí, Trường Đại học Tuyên giáo. Đến trường, làm việc với phòng tổ chức nhận hồ sơ, sau đó qua nhà trường hẹn lại gặp Văn Thành tại Nhà khách Trung ương Đảng (K5, Nghi Tàm, Tây Hồ) để cùng đi xe lên Lai Châu nhận công tác. Lúc đó nếu đi xe ca từ Hà Nội lên Lai Châu phải mất 3 ngày, còn đi xe con của cơ quan cũng mất 2 ngày. Chiều gần tối, bảo vệ nhà khách báo ra có người gặp. Vừa ra tôi nhìn quanh một lúc lâu không nhận ra. Bởi ai cũng nghĩ một sinh viên học Trường Tuyên giáo của Đảng thì phải thư sinh, gọn gàng. Nào ngờ, một thanh niên có bộ râu nhìn như người Ả Rập, quần loe, cao gầy, mắt nháy nháy liên tiếp, kéo lại chỉ được mỗi cái trán rộng, mắt tinh nhanh, mồm miệng được. Tuy chỉ hơn Văn Thành gần chục tuổi nhưng tôi cũng đã từng trải nên trong lòng khá yên tâm theo kiểu “quần loe, tóc dài, râu rậm đều khắc phục được, chứ nó bị cái cái đầu bé, lòng nhiệt tình thấp thì mới sợ”.

Sau bữa cơm chiều, đêm đó, mấy anh em nằm cùng một phòng, tôi hỏi Văn Thành nhiều thứ từ học hành, tâm tư nguyện vọng sau này, thậm chí cả chuyện Văn Thành đã có người yêu hay chưa. Qua trò chuyện thêm trên chuyến đi, tôi một phần nào hiểu thêm về Văn Thành. Lên tới Lai Châu, do đã có sự thống nhất trước với Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Hoàng Văn Thành được điều chuyển thẳng về Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy. Cơ quan bố trí về Phòng Tuyên truyền, theo dõi báo chí.

Trong gần 3 năm công tác tại Ban, kiểu tóc, bộ râu và cái quần loe của Thành không ít lần bị lãnh đạo các ban, sở, ngành "kêu". Thậm chí khi nhận rõ sở trường, năng lực của Thành, Ban Tuyên giáo đề nghị Tổ chức Tỉnh ủy bố trí về công tác tại Báo Lai Châu. Khi đó, đồng chí Lê Quý, Tỉnh uỷ viên, Tổng Biên tập Báo Lai Châu nói “quần loe, tóc dài, râu rậm thế kia đi làm báo sao được”. Tôi được phân công xuống trao đổi phải trả lời: “Văn Thành công tác ở Ban gần 3 năm cũng có ý kiến này, nhưng cấp ủy và lãnh đạo Ban nhận thấy đó chỉ là "cái vỏ" bề ngoài của một thanh niên, còn Thành bản chất tốt, trình độ chuyên môn, năng lực và sở trường về nghề báo là thực và có phần nổi trội”. Tổng Biên tập lúc đó mới xuôi, nhưng vẫn nói: “Nó xảy ra chuyện gì các anh chịu trách nhiệm đấy”. Tôi cười và trả lời: “Anh yên tâm, tôi dự cảm rằng Thành về Báo chỉ trên dưới một năm là bố trí làm Trưởng phòng được, sau đó vài ba năm sẽ làm Phó Tổng Biên tập được”. Vì tin mà nói cứng vậy, nhưng trong lòng cũng lo. May sao đúng như dự báo, quá trình làm báo của Hoàng Văn Thành đã thuyết phục được Ban Biên tập. Hoàng Văn Thành lần lượt được đề bạt các chức danh ở Báo cũng đúng “lịch”.

Vậy mà, sau này khi đã làm quy trình đề bạt Tổng Biên tập và quy hoạch nhân sự cấp ủy tỉnh lại một lần câu chuyện “râu tóc” được đưa ra. Thành cũng tâm sự và trao đổi với tôi (khi đó là Tỉnh uỷ viên, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phụ trách báo chí), chị Vân Bình, Giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh, người mà anh em chúng tôi hay tâm sự vì coi chị như chị gái... Không ai bảo ai, tôi và chị Vân Bình đều nói: “Bỏ râu là mất thương hiệu Thành Râu - người vừa có trái tim nóng và cái đầu thông minh”. Thành cười và nói em biết vậy, nhưng có lẽ phải tạm “cất râu” một thời gian!

Rồi tất cả mọi việc cũng tiến triển thuận lợi, Hoàng Văn Thành được bổ nhiệm Tổng Biên tập, tham gia cấp ủy tỉnh (năm 2005). Con người thông minh, năng động, tâm huyết, đậm chất báo chí trong Văn Thành như bung nở. Bắt đầu từ việc đổi mới nâng cao chất lượng nội dung tin bài của các số báo, tăng kỳ xuất bản Báo Điện Biên Phủ thời sự (từ tuần một số lên 3 số), ra Báo Điện Biên Phủ dành cho đồng bào vùng cao, Báo Điện Biên Phủ cuối tháng, lên trang Báo Điện Biên Phủ điện tử, gắn với sắp xếp bố trí nhân sự trong cơ quan báo chí theo hướng tinh, gọn, hiệu quả được đặt ra và tiến hành quyết liệt. Kế hoạch này thành công, Thành nói với tôi: “Cảm ơn bác luôn đồng hành cùng em. Nhưng kế hoạch mà anh em mình nêu sau khi thăm và trao đổi với các báo khác đó là đẩy mạnh công tác nhân đạo từ thiện, thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và xã hội phải làm ngay và quyết liệt hơn”. Tôi đồng tình ủng hộ và ngay cả khi là Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tuyên giáo tỉnh Điện Biên, tôi vẫn luôn đồng hành thực sự với Hoàng Văn Thành.

Bằng các mối quan hệ anh em thân thiết, uy tín trong công việc và chất sống ngay thẳng, thiện tâm, sau quá trình kêu gọi, thuyết phục công tác này đã được nhiều doanh nghiệp, cá nhân hảo tâm trên cả nước ủng hộ, giúp đỡ. Báo Điện Biên Phủ đã giúp được nhiều xã, nhiều trường học và những thân phận có hoàn cảnh khó khăn, yếu thế vơi bớt khó khăn. Báo Điện Biên Phủ luôn là một đơn vị dẫn đầu trong công tác giúp xã khó khăn “xóa đói giảm nghèo”, làm công tác nhân đạo từ thiện và được Tỉnh Điện Biên khen thưởng. Cũng chính qua việc đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động báo chí gắn với thực hiện có trách nhiệm trong công tác nhân đạo từ thiện, đội ngũ cán bộ, phóng viên, CNV của Báo Điện Biên Phủ trưởng thành không ngừng về mọi mặt. Công lao đó của Văn Thành, được Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các ban, sở, ngành, MTTQ, các đoàn thể, đặc biệt là đồng nghiệp và nhân dân ghi nhận về một “Thành Râu” tâm tầm.

Còn nhiều, nhiều chuyện đáng kể về Hoàng Văn Thành, nhưng trong lúc đau thương này, tôi chỉ có thể nói gọn  trong mấy chữ: “Hoàng Văn Thành là nhà báo chân chính, có tâm, có tầm và trách nhiệm”. Mong em - bạn tri kỷ - đồng nghiệp an nghỉ thanh thản cùng tổ tiên nơi đất mẹ.