Dự án 280 triệu USD 'lách' ĐTM: Chủ tịch tỉnh Bắc Giang nhận trách nhiệm

Bạn đọc - Pháp luật - Ngày đăng : 00:00, 17/03/2017

(TN&MT) - Để cho một nhà đầu tư nước ngoài khởi công, xây dựng rất nhiều hạng mục công trình kiên cố trong gần 3 tháng trời trong khi Dự án chưa có ĐTM được Bộ...

(TN&MT) - Để cho một nhà đầu tư nước ngoài khởi công, xây dựng rất nhiều hạng mục công trình kiên cố trong gần 3 tháng trời trong khi Dự án chưa có ĐTM được Bộ TN&MT phê duyệt nhưng trả lời báo chí, lãnh đạo tỉnh Bắc Giang chỉ nhận trách nhiệm chung chung.

Tại hiện trường, bên cạnh các hạng mục đã thi công thì hàng tấn sắt thép và vật liệu xây dựng đã được tập kết để xây dựng các hạng mục phục vụ cho Dự án

Trả lời câu hỏi của phóng viên Báo TN&MT về việc ai là người cho phép Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam khởi công xây dựng?. Ông Nguyễn Văn Linh - Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang không trả lời mà chỉ nói chung chung: Trước hôm khởi công, anh Hải (ông Bùi Văn Hải - Bí thư tỉnh Bắc Giang) có bảo tôi là thôi không đi dự lễ khởi công vì chưa đủ điều kiện nhưng do lúc đó, nhà đầu tư đã gửi giấy mời đi khắp nơi, hơn nữa tỉnh cũng muốn tạo điều kiện cho họ để kịp tiến độ đầu tư theo như Quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ nên chúng tôi đã xuống cùng họ khởi công.

Ông Nguyễn Văn Linh cũng thẳng thắn thừa nhận việc để cho Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam tiến hành khởi công, xây dựng trước khi được Bộ TN&MT thẩm định, phê duyệt ĐTM theo như chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ là sai. Tôi xin nhận một phần trách nhiệm trong việc quản lý, chỉ đạo điều hành đối với Dự án Ja Solar Việt Nam.

Còn theo ông Trần Vũ Thông - Phó BQL các KCN tỉnh Bắc Giang thì do tin tưởng công ty mẹ của Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này và trước khi khởi công xây dựng họ có cam kết sẽ thực hiện đúng các quy định của pháp luật, sẽ xin được ĐTM nên sau khi Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam nộp hồ sơ ĐTM lên Bộ TN&MT (ngày 20/2/2017) thì ngày 21/2/2017, tôi đã ký cấp GPXD cho Dự án. Còn nếu sau này họ không xin được ĐTM thì họ phải chịu.

Ông Lê Hồng Sơn - Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang (người thứ 2 từ phải qua) và ông Nguyễn Anh Quyền (người thứ 3 từ phải qua) đang giải thích tại khuôn viên Dự án về việc xử lý nước thải như thế nào sau khi Dự án đi vào hoạt động

Theo Luật sư Vi Văn Diện (Đoàn Luật sư Hà Nội) thì việc cho phép Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam khởi công xây dựng rất nhiều hạng mục công trình trước khi có GPXD, GCNĐK thành lập Doanh nghiệp và phê duyệt ĐTM của Bộ TN&MT là một sự dễ dãi và trái với các quy định của pháp luật.

Tôi cho rằng, Chính phủ cần làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể trong vụ việc này. Không thể bao biện cho hành vi coi thường pháp luật như vậy. Nếu tỉnh nào cũng như Bắc Giang, chiều các nhà đầu tư như thế thì môi trường cả nước này sẽ ra sao, Luật Bảo vệ Môi trường được Quốc Hội thông qua sẽ như thế nào - Luật sư Diện nói thêm.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, luật sư Nguyễn Văn Kiệm (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng: Theo Luật Bảo vệ Môi trường và Nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 2 năm 2015 của Chính phủ quy định rõ: “Việc đánh giá tác động môi trường phải thực hiện trong giai đoạn chuẩn bị dự án”.

Chính vì vậy, đối với Dự án Ja Solar Việt Nam, trước khi triển khai thực hiện, Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam phải lập ĐTM và trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định, cụ thể là Bộ TN&MT và phải tiếp thu các ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các Bộ, ngành liên quan.

Ngoài ra, do hiện tại Doanh nghiệp chưa có ý kiến gì về việc yêu cầu tỉnh Bắc Giang bồi thường thiệt hại vì phải dừng việc xây dựng, chờ ĐTM được Bộ TN&MT phê duyệt nên tạm thời tỉnh Bắc Giang chưa phải bỏ tiền ra bồi thường. Tuy nhiên, tôi cho rằng Chính phủ cần vào cuộc, yêu cầu tỉnh Bắc Giang báo cáo nhằm làm rõ trách nhiệm của những người liên quan - Luật sư Kiệm nói thêm.

Liệu đây có phải là bài học lớn cho tỉnh Bắc Giang trong câu chuyện thu hút các nhà đầu tư tới địa phương phát triển kinh tế?

Được biết mới đây, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Bắc Giang phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 20/3/2017 về việc để cho Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam khởi công xây dựng Dự án Ja Solar Việt Nam trước khi có ĐTM được Bộ TN&MT phê duyệt.

Trước đó, như chúng tôi đã đăng tải về việc Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam (thuộc sở hữu của Công ty JA Solar Investment (Hong Kong) Limitted) là đại diện pháp luật của Dự án sản xuất tấm silic và lắp ráp tấm pin năng lượng mặt trời (Ja Solar Việt Nam) tại KCN Quang Châu, tỉnh Bắc Giang. Dự án này có tổng số vốn là 280 triệu USD, tương đương 6,235,6 tỷ đồng.

Theo giới thiệu, Dự án Ja Solar Việt Nam sản xuất thanh Silic đơn tinh thể (900MW/ năm), sản xuất tấm silic đơn tinh thể và đa tinh thể (1500MW/ năm, bao gồm 600MW tấm silic đơn tin thể và 900MW tấm silic đa tinh thể); sản xuất tấm pin mặt trời (1500MW/ năm).

Tuy nhiên, trong khi đang chờ sở KH&ĐT tỉnh Bắc Giang cấp GCNĐK Doanh nghiệp (Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam - PV), chờ BQL các KCN tỉnh Bắc Giang cấp GPXD và đặc biệt là chờ Bộ TN&MT thẩm định và phê duyệt ĐTM thì Dự án đã được khởi công xây dựng vào ngày 27/11/2016 với sự tham dự của Bí thư, Chủ tịch tỉnh Bắc Giang và đại diện các sở, phòng, ban khác.

Theo nội dung trong Công văn này Cục thẩm định ĐTM thì Dự án đã được khởi công xây dựng từ trước đó gần 3 tháng khi chưa hề có ĐTM được Bộ TN&MT phê duyệt

Sự việc chỉ bị phát giác khi Cục thẩm định ĐTM - Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) trong quá trình xem xét ĐTM của Dự án (được nộp tại VP tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính của Bộ TN&MT vào ngày 20/2/2017) thì được biết Dự án Ja Solar Việt Nam đã được khởi công từ ngày 27/11/2016 tại KCN Quang Châu, trước thời điểm Doanh nghiệp nộp ĐTM về Bộ TN&MT gần 3 tháng.

Chính vì vậy, ngày 28/2/2017, Cục thẩm định ĐTM đã đề nghị Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang kiểm tra và cung cấp bằng văn bản hiện trạng Dự án này về Cục thẩm định ĐTM trước ngày 03/3/2017 để trình lãnh đạo Bộ TN&MT xem xét, giải quyết. Nhưng phải tới ngày 06/3/2017 thì Sở TN&MT mới có Văn bản báo cáo hiện trạng, lúc này, Dự án đã xây dựng được khoảng 30% các hạng mục công trình.

Quyết định 2546/ QĐ – TTg ngày 30/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ do Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng ký thay về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án của nhà đầu tư JA Solar Investment (Hong Kong) Limitted tại KCN Quang Châu, tỉnh Bắc Giang. Theo đó: Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét việc thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) dự án trước khi triển khai; Chỉ đạo hướng dẫn việc giám sát, kiểm tra, đánh giá xác định hệ thống xử lý chất rắn, lỏng, khí của dự án; Việc tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường trước và trong quá trình hoạt động của dự án theo đúng quy định của pháp luật. “Dự án chỉ được hoạt động khi đảm bảo đủ các yêu cầu về bảo vệ môi trường”.

Đồng thời Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Bắc Giang chỉ đạo: Trước khi triển khai thực hiện Dự án, nhà đầu tư JA Solar Investment (Hong Kong) Limited (được thay bằng Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam kể từ ngày 31/12/2016 – PV) phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường và trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 2 năm 2015 của Chính phủ quy định về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường, tiếp thu các ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các Bộ, ngành liên quan.

Báo điện tử TN&MT sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.

Mạnh Hưng