Nước mắt người nuôi ngao

Ngao chết trắng

Có mặt tại cánh đồng ngao trong những ngày giáp Tết, chúng tôi chứng kiến cảnh tượng hàng nghìn tấn vỏ ngao nằm la liệt dọc theo bờ biển, người dân thì bơ phờ một phần thì sót của, một phần thì đang phải lo xoay sở kiếm tiền trả ngân hàng. Ông Nguyễn Văn Tự (60 tuổi, ở thôn Tân Lộc, xã Hải Lộc) buồn bã nói: Gia đình có hơn 60 tấn ngao đến kỳ thu hoạch và 50 tấn ngao giống đều bị chết trắng. Gia đình tôi vay ngân hàng 1 tỷ đồng, giờ ngao chết sạch, không biết phải xoay sở thế nào.

Anh Bùi Phi Đông (32 tuổi) cho hay: Hiện tượng ngao chết bắt đầu từ hôm 21/12. Ngao chết dần theo thủy triều lên đến nay chưa dừng lại. Nước lên đến đâu, ngao hé miệng chết đến đó. Đến nay cả một đầm ngao rộng lớn bốc mùi hôi thối nồng nặc từ xác ngao.

Ngao chết trắng, người nuôi ngao phải thuê công nhân thu gom.

Khác với tâm trạng Ông Tự, anh Đông, chị Trịnh Thị Huế, Chủ đồng ngao cho biết: Ngay từ những ngày cuối năm 2016 bắt đầu có hiện tượng ngao chết lác đác, nhưng càng ngày ngao chết càng nhiều hơn, đến giờ ngao chết trắng cả đồng, gia đình tôi đầu tư vào đây (đồng ngao) cả tỉ đồng. Mọi khi nếu không phải do nguồn nước bị ô nhiễm, thì mất mùa ít ra cũng hòa vốn và có lãi chút, nhưng nay mất trắng anh ạ, chị Huế than thở nói. Khi được hỏi: Nguyên nhân vì sao ngao chết hàng loạt?. Chị Huế khẳng định: Là do người ta đổ nước thải xuống biển mà Công an đã bắt được quả tang vừa rồi?

Nếu như vào những ngày giáp Tết như mọi năm, các lái buôn thu mua ngao rất tấp nập, người dân đang bận rộn thu hoạch để bán ngao, đi sắm tết, thì những ngày này tại Hải Lộc đang phủ lên một màn u ám, tiếc nuối vì ngao chết. Nhà mất nhiều hơn 1 tỷ đồng, hộ ít trên 200 triệu. Giờ không biết lấy gì để ăn tết, trong khi ngân hàng vẫn đang giục nợ.

Ngao chết chất đống trên bờ biển xã Hải Lộc.

Không những thất thu, người nuôi ngao còn phải thuê công nhân với giá 150 nghìn đồng/người/ngày để thu gom ngao chết. Các hộ nuôi ngao ở xã Hải Lộc bày tỏ, mong muốn cơ quan chức năng khẩn trương tìm ra nguyên nhân và có hỗ trợ kịp thời để họ ổn định cuộc sống.

Đâu là nguyên nhân?

Tại xã Hải Lộc có 201/230 ha ngao chết với tỷ lệ chết khoảng 70%; xã Đa Lộc có 200/350 ha ngao chết, trong đó có 120 ha tỷ lệ chết 30-70%, 80 ha có tỷ lệ chết trên 70%; tại xã Hoằng Trường có 12 ha ngao chết tỷ lệ 15-40%. Lượng ngao chết đã lên đến hàng trăm tấn.

Ông Lê Văn Bình, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trưởng (Sở TN&MT Thanh Hóa) cho biết: Xét nghiệm bệnh và chỉ tiêu môi trường do Chi cục Thú y thu mẫu tại khu vực ngao chết gửi Trung tâm chẩn đoán thú y TƯ cho thấy, ngao nuôi không mắc các bệnh ký sinh trùng Perkinsus - là bệnh nguy hiểm có khả năng gây chết cho ngao. Do vậy, ngành nông nghiệp Thanh Hóa đã loại trừ nguyên nhân ngao chết do dịch bệnh.

Vợ chồng Hoàng Văn Thành bị bắt quả tang đổ chất thải độc hại xuống biển.

Theo kết quả phân tích mẫu tang vật do Trung tâm Quan trắc và Bảo vệ môi trường (Sở TN-MT) thực hiện, có thể thấy nhiều chỉ tiêu đều vượt gấp nhiều lần quy chuẩn cho phép. Cụ thể, hàm lượng oxy cần thiết để oxy hóa hết các chất hữu cơ và sinh hóa do vi khuẩn gây ra (BOD5) trong mẫu lấy từ các thùng chất thải cao hơn từ 1.520 đến 1.980 lần; hàm lượng oxy cần thiết để oxy hóa các hợp chất hóa học trong nước bao gồm cả vô cơ và hữu cơ (COD) vượt từ 633,5 đến 816,2 lần; NH4+ vượt từ 102,7 đến 128,52 lần.Nghi ngờ nguồn nước bị đầu độc dẫn tới ngao chết hàng loạt, rạng sáng 31/12, các hộ nuôi ngao đã theo dõi và bắt quả tang vợ chồng Hoàng Văn Thành và Hoàng Thị Huệ (đều là người làm thuê cho cơ sở chế biến hải sản Hoàng Thắng, ở xã Ngư Lộc) đang đổ chất thải độc hại ra khu vực bãi nuôi ngao.

Tại thời điểm bắt quả tang, trên thuyền có 14 thùng phuy nhựa chứa chất tẩy rửa chế biến hải sản, vợ chồng ông Thành đã đổ 11 thùng xuống biển. Làm việc với công an, vợ chồng ông Thành khai được chủ cơ sở Hoàng Thắng thuê đem chất thải tẩy rửa chế biến mực tươi ra cồn bãi ngang xã Hải Lộc đổ trộm, cứ 3 ngày họ lại đi đổ một lần. Tang vật liên quan vụ việc hiện được nhà chức trách niêm phong.

Trên địa bàn xã Hải Lộc có tổng cộng 248 hộ nuôi ngao, thế nhưng lần này hộ nào ngao cũng chết trắng. Trong khi đó tết Nguyên Đán đang tới rất gần, sẽ không còn cái tết sum vầy no đủ. Người nuôi ngao tại xã Hải Lộc vẫn đang đối mặt với muôn vàn khó khăn.

                                                                             Bài và ảnh: Thanh Tâm