Tái định cư kiểu đem con bỏ chợ

Tại kỳ họp HĐND tỉnh Khánh Hòa mới đây, có đại biểu nêu ở một số khu tái định cư (TĐC), người dân đang gặp khó khăn do điều kiện sinh hoạt chưa bảo đảm, không có việc làm, không có đất sản xuất. Nhiều khu tái định cư ở tỉnh Khánh Hòa đầu tư cả trăm tỉ đồng nhưng bỏ hoang.

Người dân than trời

Theo chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hòa, trong tháng 10-2015 phải hoàn thành việc di dân về khu TĐC Ninh Thủy (xã Ninh Thọ, thị xã Ninh Hòa) để bàn giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án Trung tâm Điện lực Vân Phong I. Dự án ảnh hưởng 340 hộ ở thôn Ninh Yển (xã Ninh Phước), trong đó 100 hộ phải bố trí TĐC, chủ yếu là đến khu TĐC Ninh Thủy. Ở giai đoạn 1, khu TĐC Ninh Thủy được đầu tư 35 ha và xây dựng hạ tầng với tổng đầu tư gần 427 tỉ đồng nhưng hiện chỉ 6 hộ đến sinh sống. Cạnh đó, một trường tiểu học khang trang đang bỏ hoang.

Ông Trần Văn Hương, một trong 6 hộ dân ở đây, cho biết nơi này buồn và bất an vì không có hàng xóm. Đàn gà nuôi hơn 10 con bị trộm hết. Vợ chồng ông phải có một người ở nhà, việc nuôi 3 con chỉ dựa vào một người khiến gia đình rất khó khăn.

Bà Nguyễn Thị Minh mới chuyển từ thôn Ninh Yển đến than: “Trước đây, ở nơi cũ, tôi trồng tỏi thu nhập bình quân gần 40 triệu đồng/năm. Chồng làm công nhân, cuộc sống rất ổn định. Lên đây, không có đất canh tác, tôi quanh quẩn trông nhà, nuôi gà vịt, không dám đi đâu vì trạm điện cạnh nhà còn bị trộm tháo”.

Khu TĐC Xóm Quán (xã Ninh Thọ) rộng hơn 50 ha được Ban Quản lý (BQL) Khu Kinh tế Vân Phong đầu tư 394,6 tỉ đồng cũng chưa có hộ nào đến ở. Khu TĐC Vĩnh Yên (xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh) TĐC cho hơn 100 hộ bị giải tỏa để xây dựng dự án cảng trung chuyển container quốc tế Vân Phong, chỉ hơn 1/2 số hộ dân đến ở nhưng do dự án bị thu hồi nên số hộ này hiện đã bỏ nhà về làng cũ.

Theo bà Đỗ Thị Dù, Chủ tịch UBND xã Ninh Phước, trong số 100 hộ dân ở Ninh Yển phải TĐC vẫn còn 23 hộ chưa nhận đất, 25 hộ bàn giao mặt bằng nhưng đa số đều mua đất làm nhà ở địa phương khác, không muốn vào khu TĐC vì  không có đất canh tác, không biết làm gì để sinh sống, nuôi con ăn học.

Khu TĐC Ninh Thủy chỉ là bước đi đầu tiên cho việc giải tỏa trắng gần 1.500 hộ của xã Ninh Phước để nhường đất cho nhiều dự án lớn. Theo BQL Khu Kinh tế Vân Phong, dự án Nhà máy Nhiệt điện Vân Phong 1 được đề nghị đầu tư từ năm 2006 với diện tích gần 350 ha tại xã Ninh Phước, sau 10 năm vẫn chưa khởi công; dự án cảng trung chuyển container quốc tế Vân Phong cũng “đứng hình” hơn 5 năm nay... Việc triển khai các dự án thiếu đồng bộ đã ảnh hưởng rất lớn đến người dân.

Khu tái định cư Ninh Thủy đầu tư 427 tỉ đồng nhưng chỉ có 6 hộ dân vào ở

Khó khăn khách quan?

Các đại biểu HĐND tỉnh Khánh Hòa đề nghị UBND tỉnh này làm rõ việc ở nhiều khu TĐC người dân xây nhà bị sụt lún, nứt nẻ. UBND tỉnh có giải pháp gì để giảm thiểu khó khăn cho người dân, giúp họ ổn định cuộc sống? UBND tỉnh có khảo sát về tình hình hỗ trợ việc làm cho người dân?

Trả lời, ông Võ Tấn Thái, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, cho rằng các khu TĐC trên địa bàn cơ bản đáp ứng được về cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bố trí phù hợp với sinh hoạt và việc làm của người dân... Tuy nhiên, một số khu triển khai chưa được đồng bộ, chưa đáp ứng thỏa đáng nhu cầu người dân về hạ tầng xã hội, về chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm chưa đồng bộ không đáp ứng được yêu cầu lao động tay nghề cao, quỹ đất sản xuất cho những hộ dân thuần nông còn thiếu… Đây là những khó khăn khách quan.

Ông Lê Đức Vinh, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, cho biết thời gian tới, tỉnh sẽ chỉ đạo giám sát chặt chẽ việc xây dựng khu TĐC nhằm bảo đảm về hạ tầng cơ sở các dự án. Các địa phương có điều kiện cần quy hoạch quỹ đất dịch vụ hoặc quỹ đất nông nghiệp để đáp ứng phần nào nhu cầu chuyển đổi nghề nghiệp của người dân bị thu hồi nhiều đất và mất nguồn sống ổn định. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn người dân bị thu hồi đất trong việc học nghề phù hợp với khả năng và tìm công việc ổn định tại nơi TĐC. Các dự án phải thông qua ràng buộc, yêu cầu nhà đầu tư trong việc sử dụng lao động tại địa phương.

Theo Người Lao Động