Hà Tĩnh: Người dân phản đối mỏ đá gây ô nhiễm

Người dân đang bị “tra tấn”

Đã nhiều năm nay, người dân ở xóm 2, xã Xuân Lĩnh đứng ngồi không yên, họ phải cầm đơn gõ cửa các cơ quan chức năng địa phương đến trung ương kêu cứu do ảnh hưởng từ hoạt động khai thác đá. Theo phản ánh của người dân, từ khi UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp phép mỏ đá cho công ty Hoàng Hà và Trường Hồng khai thác thì đời sống của người dân nơi đây bị đảo lộn, ô nhiễm bụi, tiếng ồn và nhiều ngôi nhà bị nứt, gây nguy hiểm.

Người dân tập trung kéo đến vận động doanh nghiệp gây ô nhiễm dừng hoạt động

Cầm một tập đơn với nội dung gửi đến các cơ qua chức năng trên tay, ông Nguyễn Văn Minh (SN 1956) không dấu được bức xúc: “Chúng tôi già rồi có bị bệnh hay chết đi cũng không sao chỉ tội thế hệ trẻ thơ, ngày nào cũng phải hít khói bụi, thuốc mìn. Cứ sáng sớm cả làng phải đánh thức trẻ con dậy nếu không mìn nổ chúng sẽ giật mình thon thót rồi khóc thét lên. Có đình chỉ hoạt động mỏ đá này thì người dân mới ổn định cuộc sống…”.

Được nhiều người nhận xét là điềm tính nhưng chị Đậu Thị Thao, một người dân thôn 2, xã Xuân Lĩnh đã không còn kiềm chế được bức xúc, cho biết: “Tiếng ồn do nổ mìn, tiếng máy xay đá, bụi bặm bao phủ không thể nào chịu nổi, ngay cả khi ăn cơm cũng phải đóng cửa nếu không bụi sẽ bám vào thức ăn, ngủ thì giật mình thon thót. Mỗi lần mỏ đá nổ mìn nghe tiếng động rất lớn, nhà bị rung rồi nứt nẻ khắp nơi, “đá bay” thường xuyên xẩy ra khiến người dân hết sức bất an”.

Nhiều gia đình cho biết họ rất lo lắng tiếng nổ mìn làm ảnh hưởng đến phát triển của con trẻ

Tích góp được 400 triệu đồng, năm 2009, vợ chồng anh Nguyễn Tiến Ngạn xây được ngôi nhà khá khang trang. Thế nhưng, vui mừng chưa tày gang thì giờ đây nhà nứt nẻ khắp nơi, mỗi lần nhìn lên khiến anh chị không khỏi đắng lòng. Theo anh Ngạn, nguyên nhân nhà nứt là do dư chấn của nổ mìn khai thác đá, trước đây chưa cấp phép mỏ thì làm gì có chuyện nhà xây xong bị nứt như bây giờ.

Hiện tượng hàng chục hộ dân vùng mỏ đá có nhà nứt tường vẫn bị xem là bình thường

Thực tế tại hiện trường, chúng tôi thấy mỏ đá Hoàng Hà ở thôn 2, xã Xuân Lĩnh cạnh khu dân cư, nhìn theo đường chim bay từ nhà dân đến gương mỏ rất gần ( khoảng 200-300m), nếu ở trong nhà dân gặp đúng giờ nổ mìn thì chắc hẳn ai cũng phải rung mình với dư chấn mạnh. Không những vậy, hoạt động vận chuyển đá những năm qua của đơn vị này không có đường đi riêng mà sử dụng đường dân sinh, mỗi khi xe ô tô vào mỏ lấy đá, đi lại quét thêm bụi vào nhà dân và còn làm hệ thống đường, cầu dân sinh xuống cấp, dân cư xóm 2 vì thế mà lãnh đủ những hệ lụy.

Hết cậy chính quyền đến vận động doanh nghiệp

Cũng là một hộ dân sinh sống ở thôn 2, ông Nguyễn Tiến Sỹ, Phó chủ tịch UBND xã Xuân Lĩnh thừa nhận: “Việc cấp phép cho mỏ đá Hoàng Hà, Trường Hồng ngay gần khu dân cư đã gây ra quá nhiều hệ lụy, cái được là giải quyết việc làm cho một bộ phận lao động, địa phương có thêm nguồn thu nhưng cuộc sống hàng chục hộ dân đang bị đảo lộn, có đặt mình ở vị trí người dân mới biết được tình cảnh”.

Ông Sỹ cho biết thêm: “Khoảng 20 hộ dân đang sống gần mỏ đá Hoàng Hà đã liên tục có phản ánh lên chính quyền địa phương về việc mỏ đá nổ mìn không đúng giờ quy định, bụi bặm, tiếng ồn, nổ mìn với lượng thuốc nổ lớn làm nứt nhà .Việc người dân phản ánh như vậy là có nhưng địa phương không có phương tiện để kiểm tra, quy kết doanh nghiệp để xử lý lại càng không thể”.

Mỏ đá Hoàng Hà chỉ nằm ở khoảnh cách nhà dân khoảng 300m

Phản ánh với địa phương nhưng không khắc phục được thực trạng, người dân đã làm đơn gửi lên tỉnh, ra trung ương cầu cứu. Năm 2014, Sở TN&MT Hà Tĩnh đã thành lập đoàn kiểm về tại hiện trường. Theo đó, kết quả kiểm tra tại công văn số 1090/TNMT-TTr ngày 25/04/2014 về hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty CP Hoàng Hà tại thôn 2, xã Xuân Lĩnh, huyện Nghi Xuân, tại khu vực khai thác đá, kiểm tra thực tế tại 4 hộ dân khu vực liền kề thấy rằng việc nhân dân phản ánh nứt, nẻ nhà cửa là có. Kiểm tra sổ theo dõi nổ mìn của Công ty từ tháng 1/2014 đến tháng 3/2014 phát hiện khối lượng nổ mìn được phép tối đa 150kg; khoảng cách nhà dân đến gương mỏ là 303m nên không có cơ sở để xác định nguyên nhân làm nứt nhà dân là do nổ mìn.

Cuộc sống người dân thôn 2, xã Xuân Lĩnh bị đảo lộn từ khi có mỏ đá hoạt động

Trái ngược với kết luận trên, người dân cho rằng, mỏ đá Hoàng Hà khi vắng bóng lực lượng chức năng mới bắt đầu lọng hành, nổ mìn, xay đá không chấp hành theo quy định (mỗi ngày doanh nghiệp được nổ mìn ba lần nhưng nhiều hôm họ gom lại rồi nổ một lần nên chắc chắn lượng mìn cho phép/1 lần nổ sẽ vượt nhiều lần quy định, đó mới là nguyên nhân làm nứt nhà dân; xay đá vượt cả khung giờ cho phép) xảy ra thường xuyên. Bằng chiêu thức này, doanh nghiệp đã nhiều năm qua mặt được lực lượng chức năng và hiện tượng nhà dân cạnh khu vực mỏ đá Hoàng Hà bị nứt tường, vỡ ngói vẫn được xem là “bình thường”…!.

Thời gian gần đây, người dân còn lo lắng thêm, mỏ đá của công ty Hoàng Hà gần hết hạn cấp phép nên đã tranh thủ tận thu. Lượng mìn cấp hằng ngày được chủ mỏ dồn mấy ngày mới nổ một lần nên rung chấn mạnh, độ dậy quá lớn. Trông cậy vào chính quyền vẫn không được giải quyết, hàng chục hộ dân thôn 2 đã nghỉ việc nhà tập trung kéo về điểm mỏ để vận động doanh nghiệp dừng khai thác; đại diện công ty Hoàng Hà sau đó đã lên tiếng nói lời “thông cảm” với người dân, hứa khắc phục nhưng rồi lại tiếp diễn.

Được biết, Hà Tĩnh đang có kế hoạch quy hoạch lại khu vực sản xuất các mỏ đá trên địa bàn để đảm bảo an toàn hành lang giao thông, khu dân cư, cảnh quan môi trường. Việc để người dân phải đi "cầu xin" một doanh nghiệp gây ô nhiễm dừng hoạt động thực sự là vấn đề lớn đặt ra cho các cấp chính quyền. Câu hỏi bao giờ người dân sống gần khu vực mỏ đá Hoàng Hà, Trường Hồng “mới an cư, lạc nghiệp” đang rất cần lãnh đạo UBND tỉnh Hà Tĩnh nhìn nhận một cách nghiêm túc…(?!).

Đức Cảnh