Làng rượu Vân Hà vẫn phải sống chung với ô nhiễm

Theo thống kê của UBND xã Vân Hà, làng nghề nấu rượu truyền thống làng Vân có khoảng hơn 300 hộ làm nghề nấu rượu, người dân trong xã đã tận dụng triệt để nguồn phụ phẩm lớn dư thừa sau khi nấu rượu (bã rượu) làm thức ăn cho chăn nuôi, phát triển đàn lợn lên tới 20.000 con. Nghề nấu rượu truyền thống cùng với chăn nuôi đã tạo ra nguồn thu nhập ổn định và từng bước nâng cao mức sống cho người dân nơi đây.

Tuy nhiên, việc phát triển chăn nuôi một cách ồ ạt, thiếu định hướng đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống. Bà Nguyễn Thị Bích người dân thôn Yên Viên, xã Vân Hà cho biết: Hầu hết hơn 300 hộ hành nghề đều kết hợp đồng thời thêm ngành chăn nuôi, hộ chăn nuôi ít cũng phải từ 5 - 7 con lợn, hộ nhiều là từ 10 đến 20 con. Lượng chất thải hàng ngày là rất lớn và đều được xả trực tiếp ra ngoài ao, hồ, cống rãnh của xã mà không qua bất cứ công đoạn xử lý nào, dọc theo các con đường từ đầu làng đến cuối xóm ở đâu cũng thấy chất thải của rượu và chăn nuôi. Chính điều này khiến môi trường làng nghề vốn đã ô nhiễm càng trở nên trầm trọng hơn. 

Ông Nguyễn Văn Truyền ở thôn Yên Viên, xã Vân Hà cho hay: Hầu hết các ao hồ, kênh mương trong xã đều bị nước thải của làng nghề và chăn nuôi làm cho đen kịt, bốc mùi hôi thối, ruồi nhặng dày đặc, vào những ngày thời tiết nắng nóng thì cống rãnh, ao hồ bốc mùi khó chịu, còn ngày mưa, nước thải nhầy nhụa tràn ra lênh láng khắp nơi. “Ô nhiễm là vậy nhưng đa số người dân ở đây, đều phải chấp nhận và tìm cách thích nghi, sống chung với nó” – ông Truyền nói.

Công nghệ nấu rượu thô sơ lạc hậu, sản xuất hộ gia đình đơn lẻ tại làng nghề nấu rượu Vân

Bà Đàm Thị Hương Giang – Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang cho biết: Để giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm làng nghề nấu rượu Vân UBND tỉnh Bắc Giang đã phê duyệt Dự án khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường làng nghề nấu rượu truyền thống xã Vân Hà, huyện Việt Yên theo công văn số 570/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bắc Giang ngày 8/5/2012 với tổng kinh phí đầu tư là 106,7 tỷ đồng. Dự án sẽ được triển khai từ năm 2012 và hoàn thành vào năm 2015 nhằm mục đích xây mới mạng lưới thoát nước thải; thu gom toàn bộ nước thải làng nghề về xử lý tập trung. Tuy nhiên đến nay, dự án này vẫn trong giai đoạn triển khai chưa biết khi nào mới xong.

Ông Nguyễn Trọng Hội - Chủ tịch UBND xã Vân Hà cho biết: Từ thực trạng ô nhiễm làng nghề và việc nằm trong danh sách điểm đen về ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định 64/2003/TTg của Thủ tướng Chính phủ nên trong những năm qua xã cũng được UBND tỉnh cùng các Sở ban ngành đặc biệt quan tâm tìm hướng giải quyết ô nhiễm làng nghề. Từ năm 2008, Hội Nước sạch và Môi trường Bắc Giang triển khai đề án “Xây dựng mô hình trình diễn cộng đồng nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường làng nghề nấu rượu làng Vân”. Dự án hỗ trợ và chuyển giao cho người dân sản xuất làng nghề về kỹ thuật xây dựng và vận hành hầm biogas, xử lý chất thải. Tuy nhiên, hiện tại làng nghề nấu rượu Vân mới chỉ có hơn 100 hầm biogas được triển khai xây dựng trên tổng số hơn 300 hộ sản xuất làng nghề.

Việc các dự án triển khai cầm chừng khiến người dân bức xúc. Rất mong các cấp chính quyền tại đây nhanh chóng có những phương án quyết liệt hơn để xử lý dứt điểm tình trạng này, giúp người dân yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống.

Bài và ảnh:Huy An