Vụ suối A Lin “chảy máu” do khai thác cát trái phép ở Thừa Thiên Huế: Lãnh đạo tỉnh đích thân kiểm tra

Liên quan đến vụ việc “Suối A Lin chảy máu vì nạn khai thác cát sỏi trái phép tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế” mà báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường đang phản ánh, vừa qua, ông Phan Thiên Định - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế dẫn đầu đoàn đi kiểm tra thực tế tại lòng hồ A Lin và nghe báo cáo của UBND huyện A Lưới cũng như chủ dự án nhà máy thủy điện A Lin B1 (Công ty cổ phần thủy điện Trường Phú).

Sau khi khảo sát, ông Phan Thiên Định cho rằng việc khai thác cát, sỏi trái phép tại sông A Lin là có quy mô tương đối lớn, địa bàn phức tạp, hẻo lánh. Vì vậy, để làm rõ và xử lý dứt điểm, cần có sự phối hợp tích cực giữa UBND huyện A Lưới, Sở TN&MT, Phòng cảnh sát môi trường và chủ dự án.

“Qua vụ việc cát sỏi bị khai thác trái phép cho thấy rằng, việc quản lý khai thác cát, sỏi khu vực dự án cũng như khu vực xung quanh dự án của Công ty cổ phần Thủy điện Trường Phú là chưa chặt chẽ và thiếu trách nhiệm. Việc khai thác cát sỏi ở đây chỉ phục vụ cho công trình thủy điện cho nên trách nhiệm ở đây là phải của chủ đầu tư. Vừa qua, huyện đã có kiểm tra, xử phạt hành chính như thế vẫn là chưa đủ. Phải làm rõ hơn về khối lượng khai thác, khai thác ngoài phạm vi của mỏ được cấp phép là bao nhiêu, nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước đến đâu, trách nhiệm của đơn vị khai thác ra sao để có chế tài xử lý cụ thể hơn...”- ông Định nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị Sở TN&MT phối hợp với Cảnh sát môi trường, chính quyền địa phương thành lập đoàn thanh tra việc thực hiện khai thác cát, sỏi tại khu vực này có đúng theo giấy phép của UBND tỉnh cấp cho công ty Trường Phú hay chưa, đã khai thác bao nhiêu và sử dụng vào công trình như thế nào. Đồng thời thanh tra việc sử dụng khoáng sản của các đơn vị đang thi công, cụ thể việc nhập khoáng sản để thi công phải có chứng từ, hóa đơn rõ ràng, chứng minh nguồn gốc khai thác để có cơ sở xử lý. Đối với phần khai thác ngoài mỏ được UBND tỉnh cấp phép khai thác thì phải thực hiện truy thu, xử phạt.

“Đề nghị Thủy điện Trường Phú báo cáo lại nhu cầu sử dụng vật liệu cát, sỏi từ đây cho đến khi hoàn thành công trình và đề xuất rõ nhu cầu sử dụng. Đồng thời, Thủy điện Trường Phú phải nâng cao vai trò trách nhiệm hơn nữa để đảm bảo chất lượng công trình cũng như phát huy vai trò của chủ đầu tư, chịu trách nhiệm tổng thể trong việc quản lý khu vực triển khai dự án. Nếu để tình trạng trên tiếp tục tiếp diễn và ngày càng nghiêm trọng thì tỉnh sẽ có biện pháp đình chỉ, tạm ngưng hoạt động của dự để xử lý...”- ông Định quả quyết.

Báo cáo của huyện A Lưới từ đầu năm 2019 đến nay, đoàn kiểm tra liên ngành của huyện đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra, truy quét hoạt động khai thác cát, sỏi trên địa bàn huyện. Qua kiểm tra nhiều lần, ngăn chặn đẩy đuổi các đối tượng khai thác cát, sỏi bằng thủ công và đã xử phạt 2 trường hợp khai thác máy đào với tổng số tiền 75 triệu đồng.

Tuy nhiên, do dòng suối A Lin chạy dài bắt nguồn từ rừng tự nhiên ra đến khu dân cư, cùng với việc khi xây dựng cụm đầu mối A Lin 3, Công ty Cổ phần thủy điện Trường Phú mở đường vào chân đập. Vì vậy, các đối tượng khai thác cát, sỏi trái phép đã lợi dụng con đường này đi sâu vào rừng, nơi hẻo lánh xa khu dân cư để khai thác cát sỏi, tránh sự kiểm tra của chính quyền...

Như đã phản ánh, người dân các xã Hồng Vân, Hồng Trung... (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) thông tin, thời gian gần đây có nhiều doanh nghiệp đã đưa máy móc vào lập đường cày xới con suối A Lin để khai thác cát.

Có mặt tại suối A Lin vào những ngày cuối tháng 6 này, PV nhận thấy dòng A Lin đang “chảy máu”, các doanh nghiệp mở cả con đường giữa suối để khai thác cát. Dọc theo con suối vẫn còn nguyên những dấu vết của việc khai thác cát, sỏi bằng máy móc để lại.

Hiện trường là những khối đá còn lởm chởm, sâu hoắm khiến việc đi lại của người dân gặp không ít khó khăn. Có những đoạn là những ụ cát, sỏi to và cao. Một đoạn suối dài khoảng hơn 2km từ chân đập dâng, tràn xã lũ thuộc cụm đồi mối A Lin 3- Thủy điện A Lin B1 xuôi về phía hạ nguồn tan hoang, có đoạn bị múc rất rộng và sâu. Trên mặt đường dọc con suối vẫn còn hằn nguyên dấu lốp xe ô tô, vết xích máy múc. Nước suối luôn trong tình trạng bị cạn kiệt, vàng đục...

Liên quan đến sự việc, ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch UBND huyện A Lưới cho hay, sau khi tiếp nhận thông tin của báo chí, ông đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tổ chức lực lượng vào hiện trường khai thác cát, sỏi trái phép tại một đoạn suối A Lin (xã Hồng Trung). Theo ông Hùng, bước đầu huyện A Lưới đã xác nhận có tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Tuy nhiên, để xác định ai là thủ phạm và khối lượng thiệt hại như thế nào thì huyện rất cần sự hỗ trợ của tỉnh vì lực lượng của huyện mỏng và do thiếu máy móc để đo đạc, kiểm đếm...

Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.