Thanh Hóa: Di tích lịch sử cấp quốc gia xuống cấp, người dân mòn mỏi chờ nâng cấp
Tiếng dân - Ngày đăng : 10:49, 21/11/2018
Di tích quốc gia… sập đổ
Đền thờ Thái phó Nguyễn Văn Nghi được xem là một công trình nghệ thuật điêu khắc đá đặc sắc ở thế kỉ 14. Đền có diện tích hơn 26.000m2 và được chia làm hai khu. Khu ngoài đường đi vào Đền chính dài hơn 200m được lát đá phiến rộng 0,5m, hai bên đường vào có hai dãy tượng đá gồm 4 ngao đá, 2 voi đá, 2 ngựa đá, 2 quan võ cầm chùy, 1 giếng đá. Cổng đền vào khu trong xây bằng gạch và đá, có vòm cuốn cao 5m; trên nóc có hình Rồng phun nước (mà người dân nơi đây thường gọi là Rồng ấp), cổng có 3 chữ “Tướng công môn”. Khu trong đến có diện tích 6572m2, có nhà thờ chính thờ cụ Nguyễn Văn Nghi. Năm 1990, đền thờ đã được xếp hạng di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia.
Nằm cách QL45 khoảng 400m, ít ai biết rằng đền thờ Thái phó Nguyễn Văn Nghi nằm gọn sau những tán cây cổ thụ, xung quanh được bao bọc bởi đồng ruộng, trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đền nay đền thờ đang trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Qua quan sát, khu vực Bái đường được xây dựng theo kiểu ba gian, các kết cấu khung cột bằng gỗ lim đã bị mục nát, hệ thống mái lợp bằng ngói bị bao phủ bởi rong rêu, đoạn xà chính bị bẻ cong, các cột đỡ mái có dấu hiệu mối mọt và không còn khả năng chống đỡ. Nền móng nhà hiện rõ nhiều vết nứt, xuất hiện các viên gạch hư hỏng lộ rõ ra ngoài, phần gạch lát nền phía ngoài bị bong tróc, gập gềnh, khuôn viên đền thờ cây cỏ mọc um tùm...
Bà Nguyễn Thị Lượt (làng Phúc Triền, xã Đông Thanh) là người sống gần đền, cho biết: Gần chục năm nay, đền thờ cụ Nguyễn Văn Nghi bị xuống cấp trầm trọng, trước kia trong khuôn viên có 4 đền thờ, do không được đầu tư sửa chữa nên giờ chỉ còn lại một đền thờ chính. Nhiều lần có các đoàn của Sở Văn hóa của tỉnh về kiểm tra nhưng mãi vẫn chưa thấy được tu sửa lại, e rằng chỉ trong thời gian ngắn nữa đền thờ chính sẽ bị xập xệ và không còn nữa.
Vẫn câu chuyện thiếu vốn
Theo tìm hiểu của PV, trước kia con đường 400m từ QL45 dẫn vào khu vực đền thờ toàn bùn đất, lầy lội và chật hẹp. Để thu hút khách thập phương đến tham quan Di tích, UBND xã Đông Thanh đã vận động nhân dân tiến hành mở rộng và là đường bê tông. Ngày 11/09/2014 UBND tỉnh Thanh Hóa có quyết định phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình: Tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị Khu Di tích LSVH kiến trúc Nghệ thuật Đền thờ Nguyễn Văn Nghi với tổng kinh phí là 52,625 tỷ đồng. Theo quyết định trên thì Khu Di tích cần phải tu sửa, tôn tạo 9 hạng mục từ Điện thờ Nguyễn Văn Nghi đến toàn bộ nội thất và đồ thờ…Tuy nhiên, không hiểu lý do vì sao, đã hơn 4 năm trôi qua số tiền hơn 52,6 tỷ đồng vẫn đang “nằm trên giấy”? Trong khi đó Di tích lịch sử cấp quốc gia cần được “cấp cứu” kịp thời.
Theo nguyện vọng của người dân xã Đông Thanh, nếu như kinh phí tu sửa đền thờ Nguyễn Văn Nghi quá lớn, thì các ngành chức năng cần sớm ưu tiên xây dựng những công trình chính đang xuống cấp như đền thờ Nguyễn Văn Nghi, cổng chính, đồng thời làm sạch khuôn viên và lắp đặt hệ thống thoát nước.
Trao đổi với PV, ông Thiều Ngọc Thành - Cán bộ Văn hóa xã Đông Thanh, cho biết: Tình trạng xuống cấp của đền thờ Nguyễn Văn Nghi đã xuất hiện từ những năm 90, trước kia trong khuôn viên đền thờ có 7 đền thờ, trải qua nhiều năm đến nay chỉ còn ba gian nhà thờ. Phía UBND xã và huyện nhiều lần tiến hành kiểm tra và theo dõi tình trạng xuống cấp, qua kiểm tra cho thấy hầu hết các cột, xà làm bằng gỗ lim đã bị mục và mối mọt, phần móng bị sụt lún. Chính quyền địa phương đã nhiều lần gửi tờ trình để xin kinh phí tu sửa, nhưng đến nay vẫn chưa có vốn để thực hiện.
Đối với di tích cấp quốc gia đền thờ Nguyễn Văn Nghi, việc bảo tồn, bảo quản nguyên trạng đang là ưu tiên số một, song song đó là việc đầu tư tu sửa cần phải mang tính định kỳ, kịp thời nhằm giữ gìn và phát huy những chứng nhân lịch sử, tránh việc bị hư hỏng và lãng quên.