Bán đấu giá đất sai luật ở Tây Ninh: 10 năm xét xử, 5 bản án và... quay lại từ đầu

(TN&MT) – Ngày 1-7-2016, Phó Chánh án TANDTC Tống Anh Hào ký kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án dân sự phúc thẩm số 237/2013/DS-PT ngày 30-7-2013 của Tòa Phúc thẩm TANDTC tại TPHCM (nay là TAND cấp cao). Theo đó “đề nghị Hội đồng Thẩm phán TANDTC xét xử giám đốc thẩm hủy bản án dân sự phúc thẩm nêu trên và hủy bản án dân sự sơ thẩm số 04/2013/DS-ST ngày 24-4-2013 của TAND tỉnh Tây Ninh”.

Đồng thời, Phó Chánh án TANDTC Tống Anh Hào chỉ đạo: “Giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Tây Ninh xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định pháp luật. Tạm đình chỉ thi hành bản án dân sự phúc thẩm nêu trên cho đến khi có Quyết định giám đốc thẩm”.

Như vậy, sau 10 năm các cấp tòa xét xử với 5 bản án thì bây giờ vụ án này... quay lại từ con số 0. Vì sao như vậy?

Ông Vĩnh lặn lội 10 năm đội đơn đi tìm công lý

Vay 100 triệu, bị ngân hàng siết tới 8.767m2 đất mặt tiền

Trước đây, ông Nguyễn Văn Vĩnh (năm nay 75 tuổi, ngụ ấp Trường Huệ, xã Trường Tây, huyện Hòa Thành, Tây Ninh) làm thầu xây dựng cầu đường nên thường được người dân gọi là thầu Vĩnh. Việc kinh doanh thuận lợi nên có lúc, ông Vĩnh sống sung túc, biệt thự, hai xe du lịch, năm xe cơ giới… 

Về sau, khi nhận thầu làm con đường 2km từ chợ Long Hoa đi Giang Tân, với hình thức ông Vĩnh tự ứng vốn thi công rồi nhà nước trả sau. Khi công trình đã xong, nghiệm thu chất lượng tốt và bàn giao đưa vào sử dụng từ năm 1990. Chủ đầu tư là UBND huyện Hòa Thành (Tây Ninh) ký quyết toán, nói rõ “sau 15 ngày sẽ trả đủ số tiền còn thiếu cho ông Vĩnh”. Nhưng, tới nay, 26 năm trôi qua, nơi này vẫn cứ “cù nhây”, lấy lý do này lý do khác để không chịu trả tiền cho ông.

Tại thời điểm đó, “vỡ nợ dắt dây”, ông Vĩnh bị các đối tác cung cấp đá, cát, nhựa đường, nhân công… “thúc” đòi tiền. Bí thế, ông phải đi vay nóng bên ngoài, lãi suất từ 15-23%/tháng để trả, rồi tới lúc “lãi mẹ đẻ lãi con”, không trả nổi lãi khủng cho “xã hội đen”, ông Vĩnh đành từ từ cho “đội nón ra đi” hai chiếc xe du lịch, năm chiếc xe cơ giới và đến căn biệt thự của mình để trả nợ.

Vẫn chưa hết nợ, tháng 4/1996, ông Vĩnh đành thế chấp mảnh đất còn lại cuối cùng của mình, vay 100 triệu đồng của Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Ninh để trả nợ nhà cung cấp vật tư. Mảnh đất này có diện tích 8.767m2, “sổ đỏ” đàng hoàng đứng tên ông Vĩnh. Nhưng, ông chỉ thế chấp có 7.700m2 đất, là phần đất mà ông được nhà nước công nhận.

Thế rồi, đến hạn trả nợ ngân hàng mà UBND huyện Hòa Thành vẫn chưa trả tiền cho mình, lại chưa xoay ra khoản nào, thì ông bị ngân hàng khởi kiện. Sau đó, hai bên thỏa thuận, rằng đến tháng 10/1997, nếu ông không trả được nợ cho ngân hàng thì Đội Thi hành án huyện Hòa Thành (nay là Chi cục Thi hành án Dân sự huyện Hòa Thành) có quyền phát mãi đất ông đang thế chấp để trả ngân hàng. Số tiền chốt lại, cả gốc và lãi, chỉ hơn 136 triệu đồng tại thời điểm đó.

Nhưng, khi vẫn còn một tháng nữa mới đến hạn trả nợ, bỗng dưng tháng 9/1997, Thi hành án huyện Hòa Thành ban hành một quyết định thi hành án, buộc ông phải trả số nợ hơn 136 triệu cho một ông Nguyễn Văn Nhịnh “từ trên trời rơi xuống” nào đó mà ông Vĩnh không hề biết (?). Tìm hiểu ông mới tá hỏa, hóa ra trước đó một tháng, ông Nhịnh này tự xưng cán bộ ngân hàng, có đơn yêu cầu thi hành án và được Thi hành án huyện “nhanh nhẩu” chấp nhận, dù hạn trả nợ chưa tới.

“Đơn của ông Nhịnh không hề đóng dấu ngân hàng, chỉ là đơn ghi tay và ký tên. Đơn cũng không hề thể hiện ông Nhịnh là người đại diện theo ủy quyền hay theo pháp luật của ngân hàng và đặc biệt là thời hạn trả nợ ngân hàng theo thỏa thuận chưa đến. Thế nhưng Thi hành án huyện Hòa Thành vẫn buộc tôi phải trả 136 triệu cho ông Nhịnh, dù tôi không biết ông Nhịnh là ai và tôi không hề nợ ông ấy”, ông Vĩnh ấm ức kể.

Nửa năm sau, tháng 3/1998, thấy ông Vĩnh vẫn chưa trả nợ, Thi hành án huyện Hòa Thành ra quyết định cưỡng chế và định giá mảnh đất của ông chỉ hơn 300 triệu đồng. Thế nhưng, sau hai lần đấu giá không thành tại Trung tâm bán đấu giá tài sản tỉnh Tây Ninh, tự dưng bốn năm sau, tháng 6/2002, ngân hàng lại tự ý bán đấu giá mảnh đất của ông, với giá 385 triệu đồng cho bà Ngô Thị Vân. Lúc này ngân hàng lại định số nợ của ông “nở nồi” thành hơn 244 triệu đồng, còn lại hơn 140 triệu, ngân hàng bàn giao cho Thi hành án huyện. Căn cứ duy nhất mà ngân hàng “ra tay sát thủ” là chỉ dựa vào một biên bản định giá của Thi hành án huyện, được lập từ hơn bốn năm trước (?).

Bán đấu giá không đúng pháp luật

Kháng nghị giám đốc thẩm số 82/2016/KN-DS ngày 1-7-2016 do Phó Chánh án TANDTC Tống Anh Hào ký, nhận định: “Đây là việc làm không đúng quy định về thủ tục bán đấu giá quy định tại Khoản 3 Điều 29 Pháp lệnh Thi hành án dân sự năm 1993”.

Bởi vì, theo điểm 4 phần II thông tư 02 ngày 5-2-2002 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam – Bộ Tư pháp (hướng dẫn Quyết định 149 ngày 5-10-2001 của Thủ tướng Chính phủ về thủ tục bán tái sản bảo đảm) quy định: Hội đồng xử lý tài sản có nhiệm vụ, quyền hạn xác định giá khởi điểm để tự bán đấu giá công khai tài sản bảo đảm trên thị trường trên cơ sở giá thị trường tại thời điểm bán.

“Như vậy, ngân hàng tổ chức bán tài sản vào ngày 18-6-2002 nhưng không tổ chức định giá mà căn cứ vào biên bản định giá ngày 13-3-1998 của Đội Thi hành án huyện Hòa Thành để lấy giá khởi điểm hơn 300 triệu đồng là không đúng pháp luật. Theo điều 131 Bộ luật Dân sự năm 1995 quy định “giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây... mục đích và nội dung của giao dịch không trái pháp luật, đạo đức xã hội”. Theo điều 136 Bộ luật Dân sự năm 1995 quy định giao dịch dân sự không có một trong các điều kiện được quy định tại Điều 131 của Bộ luật này thì vô hiệu. Đối chiếu quy định của điều luật nêu trên thì giao dịch bán đấu giá giữa ngân hàng với bà Vân là giao dịch vô hiệu”. Kháng nghị giám đốc thẩm do Phó Chánh án TANDTC chỉ rõ như vậy...

Báo điện tử Tài nguyên và Môi trường sẽ thông tin tiếp vụ việc.

Trọng Mạnh