Nông nghiệp hữu cơ: Cần nhiều hơn những quy chuẩn

Chưa phát triển rộng và thiếu chuẩn
 

Để đáp ứng nhu cầu sử dụng thực phẩm sạch của người dân, nông nghiệp hữu cơ là giải pháp hoàn hảo. Tuy vậy, hiện nay, cụm từ “nông nghiệp hữu cơ” hầu như chỉ được sử dụng dưới những dạng khái niệm, quan điểm mà chưa theo một tiêu chuẩn, quy chuẩn có tính chất pháp lý cụ thể nào.
 

Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ NN&PTNT, đã có khá nhiều tỉnh, thành phố thực hiện phát triển NNHC, diện tích canh tác, nuôi trồng hữu cơ cả nước ước đạt hơn 76.000ha, tập trung tại: Hà Nội, Hòa Bình, Hà Nam, Lâm Đồng… Hiện, đã có 33/63 tỉnh, thành phố triển khai sản xuất NNHC và theo hướng hữu cơ.
 

Với một quốc gia có nền kinh tế mà nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn như Việt Nam, với diện tích kể trên là khá khiêm tốn trong lĩnh vực sản xuất NNHC khiến nhiều người không khỏi chạnh lòng. Mặc dù, ít ỏi nhưng một thực trạng khác đang diễn biến đáng lo ngại là những người làm NNHC hiện vẫn còn lúng túng. Và một trong những vấn đề khiến doanh nghiệp, người tiêu dùng gặp khó khi tiếp cận, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hữu cơchính là “thiếu chuẩn”.
 

Đề cập tới khó khăn “thiếu chuẩn” cho các sản phẩm NNHC, ông Hà Phúc Mịch - Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam cho rằng, hệ thống Tiêu chuẩn quốc gia hiện mới có về chăn nuôi, trồng trọt và thiếu chuẩn về thủy sản. Kể cả trong trồng trọt, chăn nuôi, những tiêu chuẩn, quy chuẩn về nuôi ong, trồng một số cây đặc sản khác còn thiếu khá nhiều.
 

 “Ở một số nước trên thế giới, thậm chí, họ đã hoàn thành việc ban hành các tiêu chuẩn hữu cơ cho từng ngành, từng sản phẩm cụ thể. Theo tôi, việc thiếu đi tiêu chuẩn, quy chuẩn sẽ tạo ra rất nhiều khó khăn. Thực trạng này nếu kéo dài sẽ khiến doanh nghiệp làm ăn chân chính bị thiệt thòi bởi có nhiều sản phẩm “tự phong” là hữu cơ nhưng thực chất không đảm bảo an toàn. Hơn nữa, nếu không có chuẩn, người tiêu dùng cũng không biết dựa vào đâu để lựa chọn sản phẩm”, ông Mịch nhấn mạnh.
 

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, mặc dù, đã có nhiều nỗ lực của nhiều Bộ, ngành, nhưng hiện, Việt Nam chưa hoàn thiện hệ thống các tiêu chuẩn quốc gia, các tổ chức chứng nhận và khung pháp lý đồng bộ cho sản xuất, chứng nhận và giám sát chất lượng sản phẩm NNHC. Điều này khiến lòng tin của người tiêu dùng chưa được đảm bảo, dẫn tới thị trường nội địa cho sản phẩm NNHC chưa phát triển.
 

Cần kíp xây dựng chuẩn hữu cơ cho từng lĩnh vực
 

Cũng theo Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, thời gian qua, Hiệp hội đã tư vấn hướng dẫn cho các vùng, các trang trại, cá nhân, hộ gia đình, hợp tác xã xác định thị trường trước khi làm kế hoạch sản xuất, tiêu thụ sản phẩm NNHC, tạo cho họ một kiến thức để họ nắm được quy trình sản xuất nông nghiệp hữu cơ theo tiêu chuẩn mà năm 2017 Bộ KH&CN đã ban hành.
 

Về phía Nhà nước đã có những chính sách thúc đẩy phát triển NNHC như một số chương trình hỗ trợ tín dụng, đất đai, chứng nhận lần đầu. Tuy vậy, so với thực tế mà nền NNHC cần, những sự hỗ trợ, điều kiện trên là chưa đủ. Bên cạnh đó, cần cần có những văn bản hướng dẫn cụ thể, chi tiết hơn để cho người nông dân, các trang trại cũng như hội viên của Hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam nắm vững, hiểu sâu sâu hơn từng lĩnh vực trong NNHC. Vấn đề này, Bộ KH&CN đóng vai trò quan trọng trong xây dựng, ban hành chuẩn về NNHC. Bộ KH&CN theo luật định là cơ quan tổ chức quản lý công bố các tiêu chuẩn cũng như đóng góp tích cực vào việc xây dựng tiêu chuẩn ở các Bộ chuyên ngành. Bộ KH&CN cũng chính là cơ quan giữ vai trò quy hoạch, hoạch định ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn gắn chặt với thực tiễn sản xuất, luôn luôn đi song hành với thực tiễn sản xuất nông nghiệp của Việt Nam.
 

Để tiếp tục làm tốt vai trò của mình trong việc quản lý, công bố, góp ý kiến xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn của các Bộ chuyên ngành, Bộ KHCN cần gấp rút đẩy mạnh việc xây dựng quy chuản, tiêu chuẩn sản phẩm nông nghiệp hữu cơ một cách cụ thể. Đồng thời, tích cực đẩy mạnh việc tiếp thu, sáng tạo các tiêu chuẩn, quy chuẩn trên thế giới đối với từng lĩnh vực, vận dụng vào thực tiễn sản xuất ở Việt Nam, đem lại hiệu quả cao đóng góp vào nền kinh tế, xã hội đất nước.