An Giang: Khuyến khích bỏ 20% diện tích lúa để trồng màu, cây ăn trái

(TN&MT)- Để ứng phó với ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, sự suy giảm dinh dưỡng của đất và thị trường, tỉnh An Giang đã và đang thực thi chủ trương khuyến khích nông dân chuyển 20% trong tổng diện tích 260.000ha đất trồng lúa sang trồng rau màu và cây ăn trái…

GIA TĂNG DIỆN TÍCH CÂY ĂN TRÁI

Thống kê trong 4 năm gần đây diện tích cây ăn trái ở tỉnh An Giang gia tăng hơn 2.700ha (từ 8.407ha lên 11.110ha), chủ yếu là xoài, chuối, nhãn, và cây có múi. Diện tích gia tăng chủ yếu tập trung ở các huyện Chợ Mới, Tịnh Biên, Tri Tôn, Thoại Sơn và TX.Tân Châu. Việc gia tăng diện tích cây ăn trái có sự tác động tích cực khuyến khích từ phía chính quyền, cơ quan chức năng.

Một trong những mô hình đang được cơ quan chức năng, chính quyền địa phương điển hình nhân rộng là mô hình chuyển đổi đất lúa hiệu quả thấp sang trồng bưởi da xanh của gia đình ông Tăng Tấn Hưng, ở xã Phú Vĩnh, thị xã Tân Châu. Gần đây, ngành nông nghiệp và Hội Nông dân thường giới thiệu và tổ chức cho bà con nông dân đến tham quan vườn bưởi của ông Hưng. Trước kia gia đình ông dù có tới 4 ha đất ruộng chuyên trồng lúa, chi phí thì cao, lợi nhuận lại thấp, do giá cả bấp bênh, nên không khá nổi. Có lúc ông Hưng chuyển một phần diện tích sang trồng cỏ nuôi bò nhưng cũng không hơn trồng lúa. Hơn 4 năm gần đây, ông Hưng đi tham quan, học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật trồng cây ăn trái ở các địa phương và quyết định cải tạo 3.000m2 đất lúa lập vườn trồng 400 gốc bưởi da xanh, sau đó thấy cây phát triển tốt nên lập vườn thêm 7.000m2 trồng bưởi.

Ông Tăng Tấn Hưng cải tạo 1ha đất lúa sang lập vườn, trồng bưởi da xanh, vụ đầu tiên thu được 1 tỉ đồng

Sau hơn 3 năm chăm sóc, khu vườn 10.000m2, với 1.400 gốc bưởi đã cho thu hoạch, vụ đầu khoảng 25 tấn trái, giá bán bình quân 40.000 đ/1kg, ông Hưng thu về 1 tỉ đồng. "Trồng bưởi vất vả hơn trồng lúa, nhưng giá cả ổn định, thu nhập cao có tiền nhiều hơn trồng lúa" – Ông Hưng, khẳng định. Không chỉ thu từ trái, hiện ông Hưng còn có thu nhập từ việc chiết nhánh bưởi bán giống cho bà con nông dân quanh vùng. Nguồn thu từ vườn bưởi đã đưa gia đình ông Hưng vượt lên làm giàu, được công nhận nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi của tỉnh.

Theo ông Lê Thanh Tùng, Phó chủ tịch UBND xã Phú Vĩnh, việc chuyển đất lúa hiệu quả thấp sang trồng cây ăn trái, rau màu như ông Hưng đang được chính quyền địa phương khuyến khích. "Hiện nay luá làm hiệu quả không cao và rất bấp bênh, diện tích trồng cây ăn trái rất ít. Chúng tôi đang vận động tuyên truyền, thuyết phục, đối với diện tích nhỏ lẻ, ít, làm lúa kém hiệu quả thì chuyển đổi trồng cây ăn trái nhiều hơn nữa để tăng thu nhập góp phần cải thiện đời sống của người dân " – Ông Tùng, nói.

PHÁT TRIỂN VÙNG RAU MÀU AN TOÀN CHO PHÍA NAM

Trong tổng diện tích hơn 1.200ha đất nông nghiệp trên địa bàn xã Phú Vĩnh hiện đã có 25ha bỏ lúa hiệu quả thấp chuyển sang trồng cây ăn trái và rau màu. Tại ấp Phú An B, mô hình ươm giống rau màu của ông Lưu Văn Nhanh được ngành nông nghiệp, chính quyền địa phương hỗ trợ phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu giống rau màu đưa vào trồng trên đất lúa hiệu quả thấp đã và đang chuyển biến mạnh mẽ trên địa bàn toàn tỉnh. Vườn ươm giống rau màu các loại của ông Nhanh có qui mô 12.000m2, hàng ngày vườn ươm của ông Nhanh cung ra thị trường trên 100.000 cây giống các loại.

Ông Lưu Văn Nhanh, với vườn ươm giống các loại rau màu ứng dụng công nghệ cao, doanh thu năm 2016 đạt gần 3 tỉ đồng, giải quyết việc làm cho 50 lao động

Tại vườn ươm này thường xuyên có trên 50 lao động làm việc, với mức thu nhập trên 4 triệu đồng/người/tháng, chỉ tính riêng doanh thu năm 2016 vườn ươm đạt tới gần 3 tỉ đồng. Ông Nhanh cho biết, đã gắn bó với nghề này từ gần 20 năm qua. Bước đầu chỉ có 2.000m2, sau đó được ngân hàng chính sách xã hội hỗ trợ vốn đầu tư mở rộng diện tích lên 4.000m2, rồi Ngân hàng NN&PTNT cũng hỗ trợ vốn đầu tư mở rộng diện tích lên đến 12.000m2. Đặc biệt, 2 năm gần đây, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh An Giang đã tập huấn kỹ thuật và hỗ trợ 300 triệu đồng vốn để ông Nhanh hoàn thiện hệ thống nhà màng che phủ, dàn kệ để khay xốp, máy đóng bầu đất, máy gieo hạt chân không, quạt thông gió, hệ thống tưới phun sương tự động…. để nâng cao hiệu quả sản xuất, chất lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường. "Sản phẩm mình làm bà con mua về ươm trồng đạt hiệu quả cao, không chê được nên đặt mình làm không kịp luôn. Hiện nay mình đang tiếp tục mở rộng thêm diện tích" – Ông Nhanh, chia sẻ.

Giống rau màu các loại từ vườn ươm của ông Nhanh phục vụ tích cực cho các vùng được xác định có lợi thế và đang được ngành nông nghiệp khuyến khích trồng rau màu, như huyện An Phú, Tân Châu, Chợ Mới… Ở các vùng trọng điểm, cơ quan, đoàn thể đang chú trọng vận động, phát huy vai trò các tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm xây dựng mối liên kết giữa người nông dân với nhà khoa học và doanh nghiệp phát triển sản xuất rau theo qui trình an toàn gắn với thị trường. Tại xã Kiến An, huyện Chợ Mới, trong số 12 ấp đã có tới 5 ấp hình thành khu vực chuyên canh rau màu. Ở đây đã thành lập Tổ hợp tác rau an toàn Kiến An thu hút đông thành viên tham gia, với diện tích trồng chiếm hơn 50% tổng diện tích rau màu cả xã. Các thành viên trong tổ hợp tác hiện đang sản xuất 20 chủng loại rau ăn lá và 15 chủng loại củ, quả theo đơn đặt hàng và nhu cầu thị trường với sản lượng bình quân khoảng 2 tấn/ngày.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp, hiện diện tích Tổng diện tích rau màu cả tỉnh hiện đã gia tăng lên khoảng 16.000ha. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp đang tiếp tục khuyến khích bà con tăng thêm 10.000ha nữa trong 3 năm tới trên cơ sở đã qui hoạch 5 vùng chuyên canh sản xuất và cung ứng rau màu cho các tỉnh phía Nam, hướng tới phục vụ xuất khẩu. Trong đó, qui hoạch một số vùng chuyên canh sản xuất rau, màu theo hướng mô hình liên kết tiêu thụ và sản xuất theo hướng công nghệ cao với diện thích khoảng 7.500 ha.

ĐỔI MỚI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG NÔNG NGHIỆP

Dự kiến của ngành nông nghiệp An Giang, trong 4 năm (2017 – 2020) sẽ có thêm khoảng 46.000ha đất trồng lúa trên địa bàn chuyển đổi sang trồng cây ăn trái, rau màu. Các địa phương đã đăng ký diện tích phân kỳ thực hiện, cụ thể: ước năm 2017 tổng diện tích chuyển đổi 9.119ha; dự tính năm 2018 chuyển đổi 10.967ha; năm 2019 chuyển đổi 11.015ha và năm 2020 diện tích chuyển đổi là 16.089ha. Trong đó có 16.000ha trồng rau, ớt, đậu bắp Nhật, đậu nành rau, bắp thu trái non; 17.000ha trồng mè, bắp lai hoặc chuyển gen, đậu các loại và 13.000ha cây ăn trái, gồm chuối, xoài và cây có múi.

Những vườn cây ăn trái, rau màu đang chen ngày càng nhiều vào những cánh đồng bát ngát ở An Giang

Theo Giám đốc Sở NN&PTNT An Giang - Trần Anh Thư, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, trọng tâm là cây màu nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả, năng lực cạnh tranh gắn với cơ cấu lại nông nghiệp; đổi mới mô hình tăng trưởng nông nghiệp theo phương châm lấy tổ chức lại sản xuất làm cơ sở, lấy ứng dụng thành tựu khoa học - kỹ thuật, công nghệ làm khâu đột phá, lấy thị trường làm tiền đề và mục tiêu.

Việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ rau an toàn; chuỗi giá trị rau màu, đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm đạt chứng nhận VietGAP đang được cơ quan này tập trung thực hiện để hỗ trợ nông dân hướng sản xuất ra thị trường lớn quốc tế. Đặc biệt, ông Trần Anh Thư cho biết hiện nay tỉnh An Giang đang kết hợp với công ty nông nghiệp của Nhật để triển khai một số dự án đầu tư sản xuất trái cây và rau, quả để đưa vào thị trường Nhật và xuất đi các nước khác. Hai bên đã có hướng liên kết về đào tạo. Phía An Giang sẽ chọn những người nông dân trẻ có tâm huyết, có năng lực đi đào tạo ở Nhật, sau 2 năm quay lại làm việc ở địa phương cho các dự án này.

Theo nhận xét của giới quan sát, chủ trương khuyến khích chuyển đổi đất lúa sang trồng cây ăn trái và rau màu để cải thiện đời sống nông dân, phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững trong điều kiện tác động của biến đổi khí hậu và tình hình thủy văn sông Mê Công diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, đây cũng là động thái cần lưu ý, bởi An Giang là “vựa lúa” trong “vựa lúa” đồng bằng sông Cửu Long, có vai trò đặc biệt về an ninh lương thực và có tính điển hình về sản xuất nông nghiệp gắn với hệ sinh thái tiểu vùng Tứ giác Long Xuyên.

H.Long - P.Ánh