Hạn hán kéo dài, dân đảo Lý Sơn lo cho mùa tỏi mới

Bà con đảo Lý Sơn chưa kịp vui mừng nhìn vụ tỏi Đông Xuân đang tươi tốt thì nắng hạn kéo dài, tạo điều kiện cho các loại bệnh hoành hành làm nhiều hộ gia đình phải trắng tay

Từ bao đời nay, tỏi luôn là cây đem lại nguồn kinh tế chủ lực của người dân ở đảo Lý Sơn. Loại cây trồng này được người dân huyện đảo ví như  “vàng trắng” giúp người dân đất đảo có cuộc sống xóa đói, giảm nghèo, ổn định, nhiều gia đình còn khấm khá hơn nhờ vào cây tỏi. Thế nhưng, vụ tỏi Đông Xuân 2015 - 2016 vừa qua bị mất mùa nặng, cá biệt có những vùng mất trắng, nên nhiều gia đình rơi vào cảnh trắng tay. Được biết, khoảng 70% diện tích vụ tỏi Đông Xuân trên đảo bị thối gốc, chết khô do dịch bệnh. Mặc dù mất mùa, nhưng giá bán vẫn không hề tăng, khiến nhiều nông dân vô cùng lo lắng về những vụ mùa tỏi tiếp theo trước cảnh dịch bệnh và sự thay đổi bất thường của thời tiết.

Một vài hộ dân ở thôn Tây (xã An Hải, huyện Lý Sơn) chia sẻ, nhớ lại vụ mùa bội thu của những năm trước, bà con nông dân ai ai cũng lo lắng không yên về tương lai của mình khi kinh tế gia đình phụ thuộc chủ yếu vào cây tỏi. Vụ mùa Đông Xuân vừa rồi, thay vì thu hoạch tỏi như mọi năm thì năm này, người dân ra đồng lúi húi nhổ từng bụi tỏi bị thối gốc bỏ đi. Nhìn thành quả lao động của mình đến ngày thu hoạch gần như mất trắng, người nông dân chỉ biết than ngắn thở dài. Lâu nay, người trồng tỏi ở Lý Sơn chỉ biết dựa vào những kinh nghiệm truyền thống, việc áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch bệnh cho cây tỏi theo đúng quy trình khoa học còn hạn chế. Vì lẽ đó, khi thấy dịch bệnh, rầy nâu tấn công, bà con lúng túng không biết phải làm như thế nào.

Trước tình trạng cây tỏi bị dịch bệnh hoành hành, nhiều gia đình loay hoay không biết ứng phó thế nào đành phải chọn giải pháp bán tỏi non để giảm thiểu tổn thất

Trao đổi với chúng tôi, Phó Chánh Văn phòng UBND huyện đảo Lý Sơn Dương Thị Hoàng Dung cho biết, trên toàn huyện đảo, có hơn 60% bà con nông dân sản xuất nông nghiệp, trong đó cây tỏi là cây trồng chủ lực, đem lại nguồn thu phục vụ đời sống người dân. Tổng diện tích vụ Đông Xuân 2015-2016, toàn huyện trồng 336 ha tỏi, tăng 0,3 so với cùng kỳ năm trước, và bằng 100% kế hoạch năm. Tuy nhiên, vụ tỏi này vừa thu hoạch xong vào tháng 3-2016 đã thất bại hoàn toàn, hay nói đúng là mất mùa trầm trọng. Qua đánh giá, bình quân tỏi tươi chỉ đạt gần 35 tạ/1ha, giảm 68,94% so với cùng kỳ năm trước, chỉ đạt hơn 30,06% kế hoạch năm. Nguyên nhân được đánh giá ban đầu là do lúc mới trồng thì thời tiết diễn biến thất thường, trong thời gian mùa vụ bị ảnh hưởng của không khí lạnh dồn dập, làm cây tỏi không tạo được củ.

“Tiếp đó, tình hình nắng hạn kéo dài, tạo điều kiện cho các loại bệnh tuyến trùng rễ và các loại sâu bệnh phát triển mạnh trên diện rộng, việc phòng trừ sâu bệnh gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, việc các cơ quan chức năng thiếu kiểm tra kịp thời để phát hiện và hướng dẫn bà con nông dân phòng trừ có hiệu quả các sâu bệnh của cây tỏi. Hiện chính quyền địa phương cũng đã đề nghị cơ quan Trung ương đánh giá lại hiện trạng, đồng thời xây dựng các chính sách hỗ trợ cho người nông dân trồng tỏi bị thiệt hại nặng trong vụ mùa đông xuân 2015-2016 vừa qua”- bà Dung cho biết thêm.

Trò chuyện với chúng tôi, bà Võ Thị Phúc, người có diện tích trồng tỏi lớn tại thôn Tây (xã An Hải, huyện Lý Sơn) hạch toán cho chúng tôi, gia đình bà trồng hành, tỏi các loại trên 4 sào ruộng, vốn đầu tư cho mỗi sào trung bình là 15 triệu đồng cho một vụ, như vậy trong vụ tỏi vừa qua, gia đình bà đã đầu tư hơn 60 triệu đồng. Nếu như mọi năm, tỏi được mùa, mỗi sào sẽ thu được trung bình 500 kg/1ha, tổng cộng gia đình bà sẽ có 2 tấn tỏi khô, với giá trung bình 80 nghìn đồng/1kg, sẽ thu được 160 triệu đồng, trừ chi phí đầu tư ban đầu, sẽ còn 100 triệu đồng. Tuy nhiên, mùa tỏi Đông Xuân vừa rồi, mới vừa thu hoạch xong, mỗi sào chỉ thu về chưa đầy 100 kg/1ha tỏi khô, với 4 sào tỏi, gia đình bà Phúc thu được 400 kg, trong đó có 30% tỏi chất lượng xấu, với giá bán như trên, vụ tỏi này chỉ thu được hơn 30 triệu đồng, xem như trắng tay, lại còn hơn 30 triệu đồng, chưa kể chi phí cho vụ tỏi Đông Xuân năm nay cũng tăng lên khá cao, do gia đình nỗ lực cứu tỏi bằng nhiều biện pháp. Đây cũng là thực trạng chung của hầu hết bà con nông dân trồng tỏi ở Lý Sơn vụ Đông Xuân vừa qua, bà con đang lo buồn hơn cho vụ mùa tới.

Bà con nông dân huyện đảo Lý Sơn rất lo lắng, đang làm ruộng chuẩn bị xuống giống cho mùa tỏi sắp tới

Mất mùa tỏi, đời sống nhiều hộ nông dân ở Lý Sơn gặp khó khăn, hiện nay bà con nông dân lại bắt tay vào chuẩn bị làm đất cho vụ tỏi tới sẽ gieo trồng vào tháng 8. Nhiều hộ đang băn khoăn, lo lắng không biết xoay sở vốn thế nào để đầu tư ban đầu. Bà con nông dân cho biết, chỉ riêng vấn đề mua giống tỏi tại địa phương, mỗi sào cần 70kg tỏi giống với giá 120.000 đồng/1 kg, tức là hơn 8 triệu đồng cho mỗi sào tỏi. Do mất mùa, nên hiện nay vấn đề tỏi giống để trồng cho vụ tỏi tới cũng là vấn đề nan giải. Bà con nông dân huyện đảo Lý Sơn đang rất mong chính quyền, ngành chức năng cần khẩn trương xem xét, có kế hoạch hỗ trợ về vốn, phân bón, áp dụng khoa học kỹ thuật phù hợp ứng phó với biến đổi khí hậu và có những giải pháp phòng chóng dịch bệnh cho cây tỏi, nhằm cứu vãn cây tỏi trong vụ tới.

Bài & ảnh: Võ Hà