Nhà ở xã hội: "Quý hồ tinh, bất quý hồ đa"

Bên trong căn hộ 30m2 thuộc dự án nhà ở xã hội Hòa Lợi - Bình Dương

Bộ Xây dựng đang soạn dự thảo Nghị định phát triển và quản lý nhà ở xã hội, trong đó đề xuất điều chỉnh tăng diện tích nhà ở loại này lên tối đa là 90m2 so với mức 70m2 hiện nay.

Đi ngược

Theo dự thảo nghị định, trường hợp NƠXH là nhà chung cư thì được thiết kế, xây dựng theo kiểu khép kín, tiêu chuẩn thiết kế mỗi căn hộ có diện tích tối thiểu là 25m2, tối đa không quá 90m2. Tỉ lệ số căn hộ trong dự án có diện tích từ 25m2 đến dưới 3 m2 và từ trên 70m2 đến dưới 90m2 không quá 20% tổng số căn hộ.

Thực tế cho thấy, để bán được căn hộ thương mại trong bối cảnh sức mua yếu, các chủ đầu tư đang cố chia nhỏ căn hộ, giảm bớt diện tích để dễ mua bán. Nhiều khu chung cư thương mại xây dựng căn hộ diện tích trên 100m2 đã phải chia làm 2 căn, giảm diện tích để khách hàng có thể mua và giải phóng hàng tồn kho.

Việc tăng diện tích căn hộ  NƠXH, về mặt lý thuyết có thể đáp ứng tốt hơn nhu cầu sinh hoạt của người sở hữu nhưng rõ ràng nhu cầu là không phổ biến, và nó cũng không góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ đồng. Thậm chí nó còn làm méo mó chính sách NƠXH bằng cách hợp thức hóa nhà ở thương mại diện tích lớn sang NƠXH. Bởi vậy về tổng thể, tăng diện tích NƠXH không đem lại lợi ích cho đối tượng được mua nhà mà đối tượng hưởng lợi ở đây sẽ là DN, chủ đầu tư dự án, vì họ được ưu đãi khi tham gia chương trình xây dựng NƠXH.

Để thị trường quyết định

Tuy nhiên, có điều bất hợp lý là một dự án đi đúng nhu cầu thực tế đi đúng đối tượng nhưng trả lời trên báo chí đại diện Cty Became IDC - chủ đầu tư xây căn hộ xã hội ở Bình Dương, cho biết hiện rất nhiều người dân muốn mua trả góp NƠXH bằng cách vay gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng từ chính phủ. Nhưng trong tổng số 4.000 khách hàng mua NƠXH của Becamex thì chỉ có khoảng 400 người (chiếm khoảng 10%) tiếp cận được gói tín dụng ưu đãi do thủ tục vay khá khó, người vay phải có 20% vốn đối ứng.Trong bối cảnh những tranh luận về diện tích NƠXH chưa dứt thì cùng thời điểm này tỉnh Bình Dương vừa được đưa vào khánh thành 5.000 căn hộ NƠXH giai đoạn 1 và động thổ xây dựng hơn 10.000 căn hộ NƠXH giai đoạn 2. Dù căn hộ có diện tích sử dụng chỉ 30m2 (20m2 sàn, 10m2 gác lửng) nhưng thiết kế gọn gàng và công nhân không có tiền mua trả một lần thì trả góp mỗi tháng chỉ hơn 1 triệu đồng, tương đương với tiền thuê nhà trọ nhưng sau 5 - 7 năm thì nắm được chủ quyền căn hộ. Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng khẳng định: “Bình Dương đi đầu trong cả nước về phát triển nhà ở cho người lao động. UBND tỉnh Bình Dương có đề án xây dựng lần lượt hơn 64.000 căn hộ cho người lao động. Đây là đề án lớn nhất, chưa có địa phương nào có đề án như thế”.

Thành công của mô hình NƠXH ở Bình Dương đang được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội sở hữu nhà ở cho người thu nhập thấp không chỉ tại địa phương mà còn là môt gợi mở cho các địa phương khác có thể triển khai thực hiện, nhất là các tỉnh có nhiều khu công nghiệp.

Và với thực tế như vậy, rõ ràng thay vì việc nới rộng diện tích căn hộ, Bộ Xây dựng, các ngân hàng cần có chính sách để những người có nhu cầu thực về nhà ở có thể tiếp cận với nguồn vốn dễ dàng hơn đồng thời tạo ra nhiều phân khúc NƠXH phù hợp. Nhà nước không nên can thiệp quá cứng nhắc vào diện tích của NƠXH, mà hãy để cho thị trường quyết định.  Vấn đề là chúng ta phải can thiệp để các chính sách có tính thực thi cao và quan trọng hơn căn hộ đó phải đáp ứng được vấn đề kỹ thuật, hạ tầng thiết yếu và phục vụ đúng đối tượng.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp