Làm gì để Hà Nội sạch hơn? - Kỳ II: Cần quyết sách đồng bộ: Không để nhờn luật

Đa số người dân Thủ đô mong muốn đường ngõ hẻm sạch sẽ, khu phố thông thoáng, đường sá phong quang… Nghị định 155 đáp ứng mong muốn ấy và được triển khai hơn 2 năm qua. Nhưng đến nay, các bãi rác tự phát cứ dọn sạch lại tái diễn là do những người chuyên đổ trộm rác không bị bất kỳ sự kiểm tra, xử phạt nào của cơ quan chức năng.

Bà Chu Thị Tuyết - Trưởng phòng Điều hành Sản xuất và Quản lý chất lượng, Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội - chi nhánh Đống Đa (URENCO 4) cho biết, nạn đổ trộm xảy ra khá phổ biến trên địa bàn, trọng điểm là tuyến dải phân cách Hào Nam - Yên Lãng, điểm nóng về phế thải xây dựng và vật liệu cồng kềnh.

Vấn đề là ở chỗ, rác đều do người làm thuê được chủ trả tiền vứt bừa bãi ra, ai sẽ đi phạt? Hơn nữa, người đi qua vứt rác “vèo cái” xong bỏ đi rất khó thu gom và xử lý.

Mong muốn lớn nhất của chị Tuyết cũng như những người làm công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn Thủ đô là chính quyền phải vào cuộc thật quyết liệt để giải quyết vấn đề rác thải. “Chính quyền, nhân dân… đừng ai vô cảm với rác”, chị Tuyết bày tỏ.

Nội dung Nghị định 155 chỉ rõ, thẩm quyền xử phạt là UBND các cấp, công an xã, phường, thị trấn

và cán bộ trật tự công cộng đang thi hành nhiệm vụ liên quan đến bảo vệ môi trường tại các khu đô thị, khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng. Dù vậy, trên thực tế, phần lớn người dân cho rằng, hiếm khi thấy lực lượng chức năng kiểm tra, xử phạt. Vì thế, nhiều người thiếu ý thức vẫn xả rác sinh hoạt ra đường, nơi công cộng, đổ trộm phế thải tại các ô đất trống của dự án…

Ông Trương Minh Quang - Phó trưởng Phòng Quản lý đô thị quận Đống Đa cho rằng, trước tháng 5/2018, việc xử phạt hành chính những hành vi liên quan đến bảo vệ môi trường trên địa bàn quận rất ít (chỉ 5 - 10 trường hợp). Sau 6 tháng đầu năm 2019, trên địa bàn quận đã xử phạt 229 trường hợp nhà hàng, quán ăn, đối tượng đổ trộm phế thải với hình thức giao cho công an quận xử phạt, đồng thời, tịch thu tang vật. “Song đối với những người dân vi phạm, chủ yếu vẫn chỉ nhắc nhở; trong trường hợp “chây ỳ” mới xử phạt chứ chưa có chế tài cụ thể” - ông Quang lý giải.

Theo ông Trương Minh Quang, quận Đống Đa đang xây dựng hệ thống camera, hiện tại, đã lắp đặt gần 500 mắt quan sát ở các ngã tư, trục đường lớn, khu chung cư… làm cơ sở để phạt nguội. Tuy vậy, đến nay, chưa có cơ chế để phạt nguội nên cũng hết sức khó khăn. Hơn nữa, sự vào cuộc của công an phường chưa thực sự quyết liệt; vẫn còn cả nể, tạo điều kiện cho dân, nên dù đã có chuyển biến nhưng ý thức toàn bộ người dân chưa được đảm bảo.

Phản ứng trước hành vi xấu gây tác hại đến môi trường và làm tổn hại đến hình ảnh Thủ đô văn minh, là hành động đúng và cần xử phạt nghiêm để chấm dứt việc làm chưa tốt. Nhưng khi Nghị định 155 đi vào thực tiễn lại gặp khó khăn lớn ở cán bộ chính quyền địa phương. Trong đó, điệp khúc “không đủ lực lượng” để thực thi xử phạt vẫn luôn được nhắc tới.

Liên quan đến vấn đề này, câu hỏi đặt ra “nếu một người đang đi đường tiện tay vứt rác xuống đường, ai là người đứng ra xử lý, có lực lượng nào đứng ra chặn hành vi này không?”. Không lẽ tại mỗi thùng rác lại cần một người của cơ quan chức năng đứng “canh”?

Do vậy, giải quyết vấn đề này phải vừa tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân vừa có biện pháp cứng rắn. Đặc biệt, cần bố trí làm điểm, làm mạnh và duy trì để người dân có ý thức hơn.