Bóp nghẹt hệ sinh thái

Báo cáo của Liên Hợp Quốc đưa ra hồi tháng 2/2019 cho thấy, tương lai của nguồn cung cấp thực phẩm đang bị “đe dọa nghiêm trọng”, bởi vì số lượng các loài động vật và thực vật đang biến mất nhanh chóng trong bối cảnh thế giới đang phải vật lộn với việc cung cấp thực phẩm cho dân số ngày càng tăng.

Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) nhận định, trong 100 năm qua, hơn 90% các giống cây trồng đã biến mất khỏi các cánh đồng, trang trại. Một nửa số giống vật nuôi đã bị mất. Hiện nay, tại tất cả ngư trường chính trên thế giới, các loài thủy sản đang bị đánh bắt ở mức tới hạn và nhiều loài không đảm bảo sự phát triển bền vững. Các hệ thống sản xuất thực phẩm truyền thống, bao gồm cả kiến thức bản địa và văn hóa truyền thống, với sự phong phú đa dạng ở các địa phương đang bị đe dọa.

FAO dẫn chứng, mặc dù, có khoảng 6.000 loài thực vật có thể được sử dụng làm thực phẩm, nhưng chưa đến 200 loài trở thành thức ăn một cách phổ biến và chỉ có 9 loài chiếm phần lớn tổng sản lượng cây trồng trên thế giới.

Dưới bàn tay can thiệp của con người, hầu như tất cả các hệ sinh thái trên Trái đất đều đã biến đổi. Đặc biệt, trong vòng 50 năm qua, các hệ sinh thái đã thay đổi với tốc độ nhanh chóng hơn bao giờ hết. Khi tính đa dạng của tự nhiên bị phá vỡ sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng cung cấp các dịch vụ của hệ sinh thái và sự phục hồi của chúng sau những xáo trộn.

Một quốc gia có thể có GDP cao nhờ việc tàn phá các khu rừng và “vắt kiệt” tài nguyên ngành ngư nghiệp để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Tuy vậy, đó là sự phát triển thiếu bền vững, về lâu dài, tài nguyên và sinh kế của người dân sẽ không còn. Nếu giá trị kinh tế đầy đủ của các hệ sinh thái được xem xét trong việc đưa ra quyết định của các nhà quản lý, sự suy thoái sẽ giảm xuống rõ rệt và thậm chí còn được đẩy lùi.

Việc đẩy lùi sự suy thoái của các hệ sinh thái trong khi vẫn đòi hỏi chúng đáp ứng được các nhu cầu ngày càng tăng của con người là một thách thức lớn. Những thay đổi trong chính sách có thể làm giảm đi nhiều hệ quả tiêu cực của áp lực gia tăng đối với hệ sinh thái.

Tuy vậy, những gì con người đã xúc tiến dường như còn quá khiêm tốn.