Cán bộ KTTV nói về xu thế thời tiết mùa đông năm 2018-2019

Theo quy định trời rét là khi nhiệt độ trung bình ngày xuống dưới 20 độ. Mùa đông đến sớm hay muộn ngoài tiêu chí là các đợt không khí lạnh thì mùa Đông cũng có thể hiểu là khi trời bắt đầu chuyển rét, lúc mà nền nhiệt trung bình ngày ở miền Bắc giảm xuống dưới 20 độ. Theo trung bình khí hậu trời chuyển rét ở các tỉnh miền Bắc ở khu vực Trung Du và Đồng Bằng Bắc Bộ và phần phía bắc của Trung Bộ (ngoại trừ như Sapa - Lào Cai, Sìn Hồ - Lai Châu và một số nơi khác ở khu vực vùng núi cao nhiệt độ trung bình hầu như quanh năm dưới 20 độ) thường xảy ra từ nửa cuối tháng 11, đầu tháng 12 hàng năm.

Đợt không khí lạnh đầu tiên trong mùa Đông năm 2018-2019 ảnh hưởng đến nước ta là vào ngày 7/9 như vậy nếu so với năm 2017 thì đợt KKL đầu tiên là ngày 13/10; năm 2016 ngày 29/10; năm 2015 là ngày 9/10, năm 2014 là 4/10, 2013 là 25/9; như vậy trong 5 năm gần đây, năm nay KKL ảnh hưởng khá sớm; Tuy nhiên nhận định dài cả mùa đông năm nay sẽ đến phù hợp với quy luật khí hậu, tức là đợt không khí lạnh gây ra trời chuyển rét (nhiệt độ trung bình ngày thấp dưới 20 độ) sẽ xảy ra trong khoảng thời kỳ nửa cuối tháng 11 đến đầu tháng 12/2018.
 

Các tháng chính mùa Đông vẫn là các tháng 12 của năm trước đến tháng 1 và tháng 2 năm sau; đây cũng là những tháng tập trung nhiều các đợt rét đậm, rét hại của năm. Mùa đông năm nay nhận định rét đậm, rét hại (nhiệt độ trung bình ngày xuống dưới 15 độ C ở các tỉnh Trung Du và Đồng Bằng Bắc Bộ) cũng sẽ tập trung trong các tháng  này và không khác nhiều so với trung bình khí hậu; dự báo đợt rét đậm đầu tiên có khả năng xuất hiện trong nửa cuối tháng 12/2018 hoặc đầu tháng 1/2019, tức là rét đậm xuất hiện có thể tương đương hoặc muộn hơn một ít so với bình nhiều năm (TBNN), điều này cũng một phần do ảnh hưởng của hiện tượng ENSO được dự báo nhiều khả năng, từ tháng 11/2018 đến những tháng đầu năm 2019 sẽ chuyển sang trạng thái El Nino, nên nhiệt độ có xu hướng cao hơn, các đợt rét đậm, rét hại có thể xuất hiện muộn hơn.
 

PV: Thưa ông, theo dự báo mùa, mức nhiệt mùa đông năm nay từ tháng 10/2018 - 2/2019 ở miền Bắc cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5-1 độ C. Vậy mùa Đông năm nay miền Bắc có xảy ra những đợt rét đậm, rét hại?
 

Tiến sỹHoàng Phúc Lâm: Cũng do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino được dự báo sẽ bắt đầu từ tháng 11/2018 đến những tháng đầu năm 2019 nên tại miền Bắc, nhiệt độ trung bình các tháng trong toàn mùa Đông năm 2018 - 2019 được dự báo sẽ ở mức cao hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) từ 0.5 đến 1.0 độ.
 

Theo thống kê trung bình các tháng mùa đông - xuân (từ tháng 11 năm trước đến tháng 3 năm sau) có khoảng 6-8 đợt rét đậm, rét hại tại khu vực trung du và đồng bằng Bắc Bộ (không tính rét đậm, rét hại tại các tỉnh vùng núi cao phía bắc); mỗi đợt kéo dài trung bình khoảng 5-7 ngày. Tuy nhiên, những con số thông kê theo đợt không thể hiện được mức độ rét đậm, rét hại của các năm vì tính chất kéo dài hay không kéo dài, bởi vì có những đợt rét đậm rét hại được định nghĩa là các đợt kéo dài từ 2 ngày trở lên, nhưng có những đợt kéo dài kỷ lục như mùa đông năm 2008 dài 38 ngày, hay mùa đông năm 2011 kéo dài 31 ngày.
 

PV: Dự báo chi tiết hơn sẽ có khoảng bao nhiêu đợt rét đậm, rét hại, so với trung bình nhiều năm là nhiều hay ít? Các đợt rét này kéo dài trung bình bao nhiêu ngày? Mức nhiệt có thể xuống thấp nhất ở đồng bằng, vùng núi là bao nhiêu, thưa ông?
 

Tiến sỹHoàng Phúc Lâm: Nhận định các đợt rét đậm, rét hại mùa đông năm 2018-2019 có xu thế ít hơn so với trung bình, mức độ có khả năng cũng không kéo dài như những năm kỷ lục, nhưng cũng đề phòng những đợt kéo dài từ 4-7 ngày tập trung trong tháng 1 và tháng 2/2019. Nhiệt có thể xuống thấp nhất trong những đợt rét phổ biến ở vùng trung du và đồng bằng có thể xuống mức 7-10 độ, vùng núi từ 3-6 độ, vùng núi cao có thể xuống xấp xỉ và dưới 0 độ.

PV: Trân trọng cám ơn ông!