Góc khuất Khu công nghiệp Đồng Văn, Hà Nam- Bài 1: Nhiều hệ lụy nhãn tiền

Sống âm thầm với bệnh tật, thất nghiệp

Thôn Thần Nữ, xã Bạch Thượng, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam nay không còn nhận ra là làng như xưa, mà giờ đã như một khu phố, với nhiều nhà cao tầng, biệt thự. Cuộc sống của người dân nơi đây cũng khá giả hẳn lên kể từ khi KCN Đồng Văn được xây dựng, phát triển. Tuy nhiên, do nằm lọt thỏm giữa khu công nghiệp nên mọi sinh hoạt cuộc sống của người dân cứ đan xen, đảo lộn trong ô nhiễm nguồn nước, khói bụi, tiếng ồn và không khí. Người ở xa đến cũng khó nhận ra đâu là khu dân cư của thôn Thần Nữ, đâu là khu công ty, nhà máy của KCN. Song điều đáng suy nghĩ nhất hiện nay là bên cạnh sự ồn ào, náo nhiệt, phát triển của các khu xưởng sản xuất, có những con người sống lặng lẽ với bệnh tật, thất nghiệp.

Không còn đất sản xuất, bà Phan Thị Ngãi đành trồng rau trên vạt đất ven đường

Đất sản xuất đã dành hết cho KCN và cũng không có việc gì làm, bà Phan Thị Ngãi chỉ còn biết tận dụng vạt đất ven con đường bê tông, cạnh kênh mương thoát nước của thôn, trồng vài luống rau phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Bà Ngãi cho biết: “Tôi vẫn còn sức khỏe, nhưng hết tuổi lao động nên không được nhận vào các công ty để làm. Không có thu nhập, giờ tôi không trồng rau thì cũng không biết làm gì. Con cái đi làm ăn ở xa, thỉnh thoảng mới về thăm. Sống ngay cạnh KCN, chúng tôi thường xuyên phải ngửi mùi hóa chất độc hại. Vẫn biết nguồn nước ở con mương này bị ô nhiễm, nhưng vẫn phải sử dụng để tưới ra vì không còn nguồn nào khác. Nhà tôi còn dùng nước mưa, nước ngầm từ giếng khoan bị ô nhiễm để sinh hoạt”.

Một góc khu dân cư thôn Thần Nữ, xã Bạch Thượng luôn trong ô nhiễm

Đầu năm 2017, ông Nguyễn Văn Quyền, sinh năm 1967 (thôn Linh Nội, xã Bạch Thượng) đi kiểm tra sức khỏe thì phát hiện mình bị ung thư phổi ở giai đoạn gần cuối. Mặc dù chưa rõ nguyên nhân bị bệnh nhưng khi được hỏi ông Quyền cũng rất bức xúc trước thực trạng ô nhiễm môi trường tại khu công nghiệp. Ông Quyền cho biết: Ở đây, ban ngày thì còn đỡ, chứ ban đêm, không khí rất khó thở. Công ty dệt ngay cạnh khu dân cư, máy nổ rầm rầm suốt ngày đêm, rất khó chịu, tôi thường mất ngủ. Những ngày trời mưa, nước thải tràn vào từng con ngõ, nhà dân.

Sau khi dành đất cho KCN Đồng Văn, nhiều người dân ở đây rơi vào hoàn cảnh như bà Ngãi, ông Quyền, không chỉ thất nghiệp vì không còn đất để canh tác, mà còn phải sống chung với ô nhiễm môi trường, bị mắc bệnh hiểm nghèo mà chưa rõ nguyên nhân.

Nhiều mương thoát nước ở khu dân cư bị tắc nghẽn, ô nhiễm

KCN Đồng Văn của tỉnh Hà Nam có diện tích mặt bằng khoảng 1.000ha, được chia làm 4 khu, gồm: KCN Đồng Văn I, KCN Đồng Văn II, KCN Đồng Văn III và KCN Đồng Văn IV. Có gần 10 xã ở hai huyện Duy Tiên và Kim Bảng dành đất cho các KCN này, trong đó, nhiều nhất là xã Bạch Thượng, Hoàng Đông, Nhật Tựu và thị trấn Đồng Văn. Riêng xã Bạch Thượng đã dành hơn 60% diện tích đất nông nghiệp (khoảng 300 ha) cho KCN Đồng Văn I, KCN Đồng Văn II và các thôn Ngũ, Thần Nữ, Linh Nội không còn đất sản xuất nông nghiệp. Chủ tịch UBND xã Bạch Thượng Bùi Đức Long, cho biết: “Kể từ khi có KCN đã đem lại nguồn lợi kinh tế phát triển cho địa phương, nhưng cũng kéo theo nhiều hệ lụy về ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã hội như nghiện hút, cờ bạc, trộm cắp. Giờ hết ruộng, các bà phụ nữ ở độ tuổi từ 40 - 60 tuổi khó tìm được việc làm.Toàn xã hiện có khoảng 230 người trong độ tuổi lao động không có việc làm. Số lao động làm việc trong KCN thì đa số là lao động thời vụ”.

Nhiều ngôi nhà cao tầng, biệt thự mọc lên được đánh đổi bằng ô nhiễm môi trường

Ung thư do ô nhiễm môi trường?

Nhiều người dân ở các thôn, xóm gần KCN Đồng Văn phản ánh, tình trạng ô nhiễm không khí, khói bụi, nguồn nước có thể là một trong những nguyên nhân gây ra nhiều bệnh tật, nhất là ung thư gan, phổi, vòm họng… cho dân làng từ bao năm nay. Ông Nguyễn Đăng Anh, thị trấn Đồng Văn, bức xúc: “Từ khi có KCN, nhà máy về đây, sức khỏe của dân chúng tôi bị ảnh hưởng ô nhiễm, kém đi nhiều”. Trưởng Thôn Thần Nữ Phan Văn Toàn, cho biết thêm: “Thôn có 400 hộ dân, tính cả công nhân thuê trọ thì có khoảng 1.500 nhân khẩu, luôn sống trong bầu không khí ngột ngạt mùi hóa chất. Những người ung thư nặng thì chết rồi. Hiện nay, thôn có hơn 10 người đang bị ung thư, cao hơn so với các nơi khác, trong đó có 2 - 3 người đang giai đoạn truyền hóa chất điều trị ung thư”.

Ông Nguyễn Văn Quyền đang ngày đêm chống chọi với căn bệnh ung thư phổi

Theo số liệu thống kê của Trạm Y tế xã Bạch Thượng, năm 2015, toàn xã có 14/37 người chết vì ung thư; năm 2016 có 12/36 trường hợp và trong 7 tháng đầu năm  2017,  có 6/23 người chết vì ung thư, chủ yếu là ung thư gan, phổi, buồng trứng, dạ dày, xương.

Số liệu thống kê của Trạm Y tế thị trấn Đồng Văn cũng cho thấy, tính từ đầu năm đến ngày 17/7/2017, toàn thị trấn có 8 người chết thì có đến 5 người chết do ung thư phổi, gan. Tuy nhiên đây chưa phải là số liệu chính xác nhất, bởi còn có những người mắc bệnh nhưng không có điều kiện đi khám và xét nghiệm. Cũng theo số liệu thống kê của các địa phương, nhiều người chết vì ung thư còn ở độ tuổi rất trẻ; số người mắc căn bệnh lao, viêm phổi, bệnh ngoài da cũng ngày một nhiều. Trạm trưởng Trạm Y tế thị trấn Đồng Văn Dương Xuân Hòa, cho biết thêm: “Trung bình mỗi tháng, có khoảng 300 bệnh nhân đến Trạm khám bệnh, trong đó, hơn 70% số người khám bệnh về đường hô hấp, viêm phế quản, viêm phổi”.

Sổ theo dõi người tử vong của Trạm Y tế thị trấn Đồng Văn đến tháng 7 năm 2017

Những căn bệnh quái ác vẫn đang âm ỉ từng ngày, từng giờ ở các thôn, xóm gần KCN Đồng Văn, cướp đi nhiều sinh mạng của nhiều người dân. Chẳng biết những trường hợp bị bệnh về đường hô hấp, đường ruột, bị ung thư và chết do ung thư là do đâu? Nhưng việc hàng ngày, họ phải sống chung với ô nhiễm nguồn nước, không khí, tiếng ồn và khói bụi của KCN thì không ai dám khẳng định là không liên quan. Người dân ở đây đang thật sự hoang mang khi số người chết vì ung thư ngày một nhiều. 

Đề nghị cơ quan chức năng, các cấp chính quyền của tỉnh Hà Nam vào cuộc giải tỏa nỗi lo đang thường trực trong mỗi người dân nơi đây.

Báo TN&MT sẽ tiếp tục thông tin./.

Xuân Phương –  Hà Hương Nam