Tăng cường trách nhiệm pháp lý và bồi thường trong an toàn sinh học

Phát biểu tại Hội thảo, Cục trưởng Cục Bảo tồn đa dạng sinh học Phạm Anh Cường cho biết, năm 2014 Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 23 của Nghị định thư bổ sung và tính đến nay đã có 63 quốc gia và vùng lãnh thổ gia nhập Nghị định thư bổ sung Nagoya-Kuala Lumpur về nghĩa vụ pháp lý và bồi thường trong khuôn khổ Nghị định thư Cartagena về an toàn sinh học. Điều này sẽ giúp các quốc gia tăng cường năng lực, xây dựng các chính sách, Luật an toàn sinh học, các quy định hướng dẫn thực hiện…

Ông Phạm Anh Cường - Cục trưởng Cục Bảo tồn đa dạng sinh học phát biểu khai mạc Hội thảo

Theo Tiến sĩ Greg Jaffe, Chuyên gia pháp lý Chương trình Hệ thống an toàn sinh học Hoa Kỳ, Nghị định thư bổ sung về nghĩa vụ pháp lý và bồi thường quy định nguyên tắc và quy trình giải quyết các tổn hại được áp dụng trong luật hiện hành của quốc gia; xây dựng các nguyên tắc và quy trình về trách nhiệm dân sự tại 63 quốc gia tham gia ký kết, 36 quốc gia đã phê chuẩn. Tuy nhiên, Nghị định thư bổ sung chỉ có hiệu lực khi 40 quốc gia phê chuẩn, gia nhập.

Theo đó, Việt Nam khi gia nhập Nghị định thư bổ sung Nagoya-Kuala Lumpur phải có trách nhiệm quy định trong luật pháp quốc tế về mối quan hệ nhân quả giữa sinh vật biến đổi gen và thiệt hại; Cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam phải thực hiện các biện pháp ứng phó khi tổ chức, cá nhân không thể không kiểm soát được; Cùng với đó cơ quan thẩm quyền cần xác định tổ chức, cá nhân gây ra thiệt hại, đánh giá trách nhiệm dân sự…

Quang cảnh Hội thảo.

Tại Hội thảo, đa số các đại biểu đều cho rằng, để thực hiện nghĩa vụ xây dựng các quy định, thủ tục quốc gia về xử lý thiệt hại và thực hiện trách nhiệm dân sự đối với tài sản và người bị thiệt hại do sinh vật biến đổi gen gây ra Việt Nam có thể áp dụng các quy định hiện hành trong nước về thiệt hại và trách nhiệm dân sự hoặc ban hành thêm cá văn bản quy phạm pháp luật mới điều chỉnh riêng vấn đề thiệt hại và trách nhiệm. Nếu xây dựng luật và quy định mới về trách nhiệm dân sự, văn bản quy phạm phạm pháp luật của Việt Nam cần phải điều chỉnh ít nhất các yếu tố liên quan đến thiệt hại, điều kiện xác định trách nhiệm (trách nhiệm khi có lỗi), chuyển giao trách nhiệm (nếu có) và quyền khởi kiện (yêu cầu thực hiện trách nhiệm dân sự).

Trong bài tham luận “Rà soát các quy định liên quan và đề xuất nội dung quy định về pháp lý và bồi thường trong lĩnh vực an toàn sinh học tại Việt Nam” T.S Hoàng Ly Anh – Đại diện Đại học Luật Hà Nội cho rằng, Việt Nam khi tham gia Nghị định thư bổ sung cần khuyến khích cung cấp thông tin các hoạt động có khả năng gây ra ảnh hưởng tới môi trường hoặc đa dạng sinh học do vận chuyển xuyên biên giới sinh vật biến đổi gen gây ra. Thêm nữa, Việt Nam cần tính đến các thiệt hại tiềm ẩn của ngành công nghiệp công nghệ sinh học. Một số vấn đề cụ thể cần được xem xét bổ sung như: Việc uỷ quyền tại thời điểm nhập – xuất khẩu GMOs, đánh giá rủi ro đối với môi trường và đa dạng sinh học, giám sát việc thực hiện biện pháp ứng phó và khôi phục…

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Để Nghị định thư bổ sung Nagoya-Kuala Lumpur mang tính nghĩa vụ pháp lý cao, Việt Nam đã có kế hoạch thực hiện từ nay đến năm 2010. Trong đó, chú ý rà soát nhu cầu tăng cường năng lực thực hiện Nghị định thư bổ sung; xây dựng Nghị định của Chính phủ về nghĩa vụ và bồi thường; Đồng thời tăng cường năng lực và tập huấn cho các Bộ, ngành về trách nhiệm và bồi thường thiệt hại do vận chuyển xuyên biên giới sinh vật biến đổi gen gây ra – PGS.TS Phạm Văn Toản, Viện khoa học Nông nghiệp Việt Nam chia sẻ bên lề Hội thảo.

 Thu Thuỷ - Hoàng Minh