Đi tìm nguyên nhân cá chết hàng loạt ở Cảng Vũng Áng

Người dân ngoảnh lưng với sản phẩm từ biển

Theo sự chỉ dẫn của người dân địa phương, chúng tôi tìm lên vùng thôn Hải Long, khu vực thuộc Cảng Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh - Hà Tĩnh). Vào thời điểm này, nước biển trong xanh, dưới cái màu xanh tưởng chừng thơ mộng ấy lại có thể đang chất chứa chất độc hại, theo phản ánh của người dân trong những ngày gần đây khu vực này cá chết trắng trôi dạt đầy bờ. 

Cá chết bất thường trôi dạt vào khu vực bờ biển Cảng Vũng Áng

Ông Võ Thanh Bằng, thôn 2 Hải Phong đã làm nghề đánh cá từ mấy chục năm nay cho biết: Vào ngày thường, người dân dong thuyền ra vài hải lý, quăng vài mẻ lưới có thể kiếm được cả chục kg cá đủ các loại... xách lên chợ bán cũng kiếm đủ tiền nuôi vợ, con. Nhưng đó là câu chuyện của mười ngày trước.

Thay vào những mẻ lưới nặng trĩu cá tôm, bây giờ ngư dân ở nhà, tàu thuyền đậu neo (theo những người đánh cá do hải sản đánh bắt được ở thời điểm này không tiêu thụ được). Từ khi cá chết hàng loạt trôi dạt vào bờ biển Hà Tĩnh, người tiêu dùng đã ngoảnh lưng với các loại hải sản đánh bắt, lo sợ cá bị nhiễm độc chất thải nên không dám sử dụng.

Nước biển có màu lạ cách đây 10 ngày

Không những hủy diệt nguồn lợi thủy sản trên biển, nguyên nhân khiến cá chết hàng loạt vẫn chưa được làm rõ nhưng thiệt hại lớn nhất, trước mắt được xác định vẫn là những hộ nuôi cá lồng bè trên vùng biển thuộc khu vực Cảng Vũng Áng.

Anh Lê Hữu Duật, một hộ dân nuôi cá lồng thuộc lớn nhất ở Cảng Vũng Áng bức xúc nói: “Sự việc diễn ra quá nhanh khiến hơn 3000 con cá nuôi lồng gồm cá sú, cá hông đã chăm sóc gần một năm nay đang đến độ thu hạch chết trắng chỉ sau một đêm. Thiệt hại ước tính lên đến trên một trăm triệu đồng”.

Người nuôi cá lồng cho biết đến thời điểm này nước biển trong, có thể nuôi cá bình thường nên kiểm tra lấy mẩu nước thì khó xác định được ô nhiễm của cách đây mười ngày

Theo anh Duật, vào khoảng 3h sáng ngày 6/4, anh và bốn hộ dân nuôi cá lồng phát hiện cá nuôi có biểu hiện bất thường rồi chết dần, nhiều hộ dân sau đó nghi ngờ nước biển bị ô nhiễm nên đã di chuyển những con cá còn sống sót ra xa khoảng 4-5 hải lý so với vị trí nuôi. Thế nhưng cũng không thể cứu nổi tài sản gần một năm trời bỏ công chăm sóc.

Người nuôi "ngậm đắng" chia sẽ với phóng viên khi cá đến vụ thu hoạch bổng nhiên chết trắng

Người dân xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh cho biết: Đây là hiện tượng chưa từng xảy ra tại địa phương. Sau khi xuất hiện cá chết hàng loạt trôi dạt vào bờ biển người dân nghi ngờ do nước bị ô nhiễm, quan sát nước biển vào ngày có màu lạ thường. Hiện tượng lạ này cách đây mấy ngày nhưng giờ đã không còn, cá bắt đầu sống được.

Xuất hiện từ Cảng Vũng Áng

Anh Lê Hữu Duật - Thôn 1 Hải Phong, xã Kỳ Lợi cho biết, anh có nhiều mối quan hệ quen biết với các hộ nuôi trồng thủy hải sản ở các tỉnh. Từ khi hiện tượng bất thường cá chết hàng loạt ở Vũng Áng nhiều nơi đã liên hệ, hỏi thăm và được biết đến nay các tỉnh lân cận như Quảng Bình, Quảng Trị cũng đã xuất hiện cá chết tương tự.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng cá chết rất có thể do nước xả thải từ các nhà máy

Ông Bùi Đức Trình – Phó bí thư Đảng ủy xã Kỳ Lợi (thị xã Kỳ Anh) cho biết: “Bắt đầu từ ngày 6/4, không chỉ cá nuôi lồng bè của 5 hộ ở thôn Hải Phong mà cá tự nhiên cũng chết đồng loạt, đặc biệt là ngư dân đi đánh bắt cá gần vùng biển Vũng Áng bỗng nhiên bắt được rất nhiều, khi đưa lên thì cá không được khỏe mạnh nữa, sau đó chết dần dần. Đến thời điểm hiện tại vẫn còn hiện tượng cá tự nhiên chết trôi dạt vào bờ. Tổng thiệt hại do cá chết ở địa bàn xã là gần 1 tỷ đồng”.

Cũng theo ông Hải, sự việc diễn ra đã nhiều ngày nay, người dân đang hết sức hoang mang. Hiện nay, địa phương đã cử cán bộ của xã cùng với đoàn kiểm tra cấp trên tiến hành xác minh, tuy nhiên nguyên nhân dẫn đến hiện tượng cá chết hàng loạt vẫn chưa được làm rõ.

Trao đổi với ông Đặng Bá Lục - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Tĩnh, cho biết: Hiện tượng các chết hàng loạt trôi vào bờ biển thuộc khu vực Cảng Vũng Áng những ngày qua chúng tôi đã tiến hành lấy mẫu nước kiểm tra, đánh giá và có kết quả ban đầu báo cáo UBND tỉnh, Bộ TN&MT do ô nhiễm nguồn nước. Tuy nhiên, nguyên nhân chính vẫn phải chờ kết quả cuối cùng sau đợt kiểm tra tới đây của Bộ TN&MT.

Được biết, ngay sau khi Bộ trưởng Trần Hồng Hà chỉ đạo, ngày 20/4, Đoàn công tác của Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) đang có mặt tại Hà Tĩnh, phối hợp với các địa phương lấy mẫu, tìm hiểu nguyên nhân cá chết hàng loạt này.

Báo điện tử Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục cập nhật kết quả của đoàn công tác Tổng cục Môi trường.

Bài & ảnh: Đức Cảnh