KCN Bắc Vinh (Nghệ An): Ô nhiễm giữa lòng TP Vinh

   

   

   

   

  KCN Bắc Vinh ra đời năm 1999 từ chủ trương thu hút đầu tư của tỉnh Nghệ An, Tổng công ty lắp máy Việt Nam (LILAMA) đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho dự án. Theo quy hoạch của tỉnh Nghệ An thời điểm đó, KCN Bắc Vinh được chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn một, xây dựng cơ sở hạ tầng phía Nam đường Đặng Thai Mai, tổng diện tích 60ha. Giai đoạn hai mở rộng thêm 80ha sang phía Bắc đường Đặng Thai Mai. Đây là KCN đầu tiên của tỉnh Nghệ An ra đời ngoài mục đích thu hút nhà đầu tư vào sản xuất trên địa bàn, còn nhằm đưa các nhà máy sản xuất ra khỏi trung tâm thành phố Vinh, giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường nội đô.

   

  Quy hoạch vẽ ra là vậy. Tuy nhiên, do KCN chưa được đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung, trong khi các nhà máy, xí nghiệp đang hoạt động trong KCN Bắc Vinh đầu tư hệ thống xử lý nước thải chưa đạt yêu cầu hoặc mang tính đối phó nên hầu hết nước thải tập trung của KCN đều được thải ra môi trường bên ngoài trong trạng thái...chưa đạt yêu cầu và ô nhiễm là điều không thể tránh khỏi.

   

  Từ mấy năm trước, Nhà máy sản xuất bao bì Sabeco Sông Lam đã từng bị người dân xã Hưng Đông lên án rất nhiều lần vì xả thải ra môi trường chưa qua xử lý, thậm chí đỉnh điểm là nhiều lần hàng trăm người dân đã tự ý mang cuốc, xẻng ra để đắp ngang mương xả thải của đơn vị này khiến cho các cơ quan chức năng phải vào cuộc xử lý hết sức vất vả thì tình hình mới được giải quyết. Người dân kiện cáo vì cho rằng nước thải của Công ty Sabeco xả ra đất sản xuất nông nghiệp khiến cho nhiều hác ta đất canh tác của người dân bị ô nhiễm trầm trọng, không thể sản xuất được. Người dân xã Hưng Đông yêu cầu Công ty Sabeco bồi thường vì đã gây thiệt hại kinh tế do khiến họ không thể canh tác trên đất sản xuất nông nghiệp của mình nhiều mùa vụ, tuy nhiên, cho đến nay việc đền bù, bồi thường cho người dân Hưng Đông vẫn chưa được đơn vị này thực hiện vì họ cho rằng không có cơ sở khẳng định đất nông nghiệp không sản xuất được là do nước thải của đơn vị họ gây ra.

   

   

  Đó là câu chuyện của vài năm về trước nhưng cho đến nay vẫn chưa ngã ngũ. Còn nay, sát với tuyến đường Đặng Thai Mai (nay là QL 46B) chảy cắt qua phía Bắc của KCN Bắc Vinh đang xuất hiện một mương nước thải lớn của KCN chảy ra suốt ngày đêm. Theo phản ánh của người dân, con mương này là mương xả thải trực tiếp, tập trung của KCN mà chưa hề được xử lý khiến cho môi trường nước và đất ở khu vực này bị ô nhiễm trầm trọng.

   

  Bà Đặng Thị Khang, ở xã Hưng Đông bức xúc, phản ánh: “Đây là con mương xả thải chung của KCN, nằm sát ngay tường rào của Công ty TNHH Thức ăn gia súc Golden star. Con mương này là con mương gom tất cả nước thải của hàng chục nhà máy, xí nghiệp trong CKN tập trung về rồi đổ ra cánh đồng Bàu Đông – xã Hưng Đông khiến cho hàng chục héc ta đất sản xuất nông nghiệp trước đây của người dân bị ô nhiễm nặng và phải bỏ hoang, cỏ, bèo tây mọc tưng bừng”.

   

  Theo quan sát của PV, con mương này rất lớn, rộng đến khoảng 1m, nằm ngay sát mép đường Đặng Thai Mai, dòng nước đen kịt bốc mùi hôi thối cứ thể tuôn chảy ào ào ra cánh đồng rồi tỏa đi khắp nơi khiến cho môi trường bị ô nhiễm trầm trọng. Những ngày nắng nóng cao điểm giữa và cuối tháng 5/2014 này, người tham gia giao thông trên tuyến đường Đặng Thai Mai cũng bị “hành hạ” vì mùi hôi thối từ con mương trên, còn hàng chục hộ dân sống xung quanh khu vực này mức độ ô nhiễm còn “khủng khiếp” hơn nhiều!

   

   

   

  KCN Bắc Vinh chưa có hệ thống xử lý nước thải nên xả thải trực tiếp ra môi trường hàng chục năm nay khiến cho môi trường bị ô nhiễm trầm trọng. Ngoài ra, theo phản ánh của người dân xã Hưng Đông, khói thải từ một số nhà máy, xí nghiệp của KCN này cũng khiến cho môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng.

   

  Ông Trần Đăng Ninh, xóm Trung Mỹ, xã Hưng Đông, phản ánh: “Thật ra mà nói thì từ khi Thanh tra Bộ Tài nguyên & Môi trường vào xử lý Công ty Sabeco Sông Lam xả thải vào mấy năm trước thì tình hình nước thải của KCN có đỡ hơn. Tuy nhiên, một vấn đề cũng khiến người dân không biết làm thế nào và phải chấp nhận sống chung là mùi hôi, mùi khét phát ra từ các nhà máy, xí nghiệp của KCN. Tình trạng ô nhiễm không khí dễ dàng cảm nhận nhất là vào ban đêm hoặc những ngày trời âm u hay trời mưa”.

   

   

  Ngoài xóm Trung Mỹ phải hứng chịu cảnh ô nhiễm không khí từ KCN Bắc Vinh, một số xóm như Yên Vinh, Yên Khang cũng cùng chung cảnh ngộ khi hàng ngày bị “hành hạ” bởi mùi hôi, mùi khét. Những xóm ở gần bị ô nhiễm đã đành, nguy hiểm hơn, thời gian qua những xóm nằm xã KCN hàng kilomet cũng đã bắt đầu bị ô nhiễm từ KCN Bắc Vinh tấn công.

   

  Ông Lê Văn Hoan, ở xóm Yên Xá, cho biết: “Dù nhà tôi và nhiều nhà hàng xóm nằm cách KCN Bắc Vinh khá xa nhưng thời gian qua cũng đã ngửi thấy mùi khét, mùi hôi khó chịu từ KCN Bắc Vinh. Buổi ngày thì ít cảm nhận hơn nhưng cứ vào ban đêm, nhất là từ khoảng 12 giờ đêm đến khoảng 4 giờ sáng, ngoài ra những ngày trời mưa hay âm u thì nghe mùi hôi cả ngày. Mang tiếng là sống giữa thành phố nhưng lại có một KCN to đùng mọc lên gây ô nhiễm như thế này không biết tương lai sẽ rao sao?”.

   

   

   

  Năm 2006, UBND tỉnh Nghệ An quy hoạch xã Nghi Liên (huyện Nghi Lộc) vào TP Vinh. Cùng với xã Nghi Kim đã “sáp nhập” vào thành phố này có nghĩa là KCN Bắc Vinh hiện nằm giữa trung tâm TP Vinh. KCN Bắc Vinh là KCN đầu tiên của tỉnh Nghệ An ra đời ngoài mục đích thu hút nhà đầu tư vào sản xuất trên địa bàn, còn nhằm đưa các nhà máy sản xuất ra khỏi trung tâm thành phố Vinh, giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường nội đô. Thế nhưng, với thực trạng hiện nay về môi trường của KCN này thì coi như mục tiêu ban đầu của các nhà quy hoạch tỉnh Nghệ An đã bị phá sản?.

   

   

   

  Bài & ảnh: Đình Tiệp