Cỏ Vetiver “cỗ máy” xử lý ô nhiễm dioxin

(TN&MT) - Một nhóm nhà khoa học của Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam đã bước đầu ghi nhận cỏ Vetiver có khả năng chống lan tỏa dioxin ra vùng đất xung quanh, làm giảm nhẹ ô nhiễm dioxin trong các vùng đất do hậu quả chiến tranh để lại.
 

Tìm ra nhiều tác dụng của cỏ Vetiver
 

Năm 2014, nhóm nghiên cứu của TS. Ngô Thị Thúy Hường, Phó Giám đốc Trung tâm Kasrt và Di sản địa chất (thuộc Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam) bắt đầu nghiên cứu khả năng giảm nhẹ chất dioxin từ cỏ Vetiver. Đây là dự án cấp Bộ TN&MT sử dụng nguồn vốn Nhà nước.
 

Kết quả cho thấy, cỏ Vetiver có thể thích nghi với đất có độ chua, độ mặn, độ phèn cao. Cỏ có bộ rễ lớn nhưng các sợi rễ lại rất nhỏ và mịn (đường kính trung bình chỉ khoảng 0,5 - 1,0mm) rất thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và nấm, là điều kiện cần thiết để hấp thụ và phân hủy các chất gây ô nhiễm. Do đó, cỏ Vetiver có thể được ứng dụng trong nhiều mục đích như: Chống sạt lở các công trình giao thông, xây dựng; giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ cơ sở hạ tầng..., đặc biệt là cỏ Vetiver được sử dụng trong việc xử lý ô nhiễm đất, xử lý nước thải và bảo vệ môi trường.
 

Dự án đã đạt được kết quả khả quan và có nhiều triển vọng khi bước đầu có thể chứng minh được cỏ Vetiver có khả năng chống lan tỏa dioxin ra vùng đất xung quanh, làm giảm nhẹ ô nhiễm dioxin trong các vùng đất do hậu quả chiến tranh để lại.
 

Nghiên cứu sâu hơn về cơ chế cỏ
 

TS. Hường đã gửi đề tài của mình đến Chương trình Quan hệ Đối tác Thúc đẩy Tham gia Nghiên cứu (PEER) của Hoa Kỳ. Năm 2017, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông báo dự án đã nhận được khoản tài trợ 300.000 USD. TS. Ngô Thị Thuý Hường cho biết, ngoài tài trợ tài chính, các đối tác Hoa Kỳ có trách nhiệm thúc đẩy công tác nghiên cứu chuyên môn.
 

Để có thể thực hiện và hoàn thành đề án nghiên cứu này, đối tác Cục Địa chất Hoa Kỳ sẽ cộng tác và giúp đỡ nhóm nghiên cứu trong việc thiết kế và bố trí thí nghiệm, từ việc xây dựng thí nghiệm trong phòng cũng như trong ngoài thực địa. Bên cạnh đó, đối tác hỗ trợ của Chính phủ Hoa Kỳ còn cùng tham gia trong việc thực hiện và đánh giá các thí nghiệm trong Phòng thí nghiệm và ngoài thực địa; cung cấp những dụng cụ và kết quả phân tích trong việc giám sát sự hấp thụ dioxin của thực vật, bằng phương pháp SPME (Solid phase microextraction).
 

Với nguồn tài trợ này, nhóm tiến hành nghiên cứu sâu hơn về cơ chế cỏ Vetiver giảm thiểu ô nhiễm dioxin, tiến hành các thí nghiệm giúp chỉ ra và làm sáng tỏ những vấn đề còn tồn tại trong những nghiên cứu trước đây về việc cố định và xử lý các chất ô nhiễm bằng thực vật. Đồng thời, sẽ mở rộng nghiên cứu ngoài thực địa giúp đánh giá lại những kết quả nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.
 

Theo TS. Hường, công nghệ xử lý bằng cỏ Vetier sẽ giúp giảm thiểu đáng kể chi phí xử lý dioxin còn tồn dư sau chiến tranh; có thể ứng dụng tại nhiều khu vực trong các khu sân bay cũng như những địa phương bị ô nhiễm dioxin vừa và nhẹ. Đồng thời, phương pháp này có thể áp dụng dễ dàng trên diện rộng và thương mại hoá, có thể tiếp cận và áp dụng cho những nhóm bị yếu thế, đặc biệt, đối với những cá nhân có thu nhập thấp và dễ bị tổn thương. :Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu của dự án này sẽ đóng góp quan trọng cho sự phát triển của công nghệ sử dụng thực vật trong xử lý môi trường (Phytoremediation). Dự án thành công, ngoài việc xử lý được ô nhiễm dioxin,  bổ sung một phương pháp ngăn ngừa dioxin bằng công nghệ thân thiện môi trường, những kết quả và khuyến cáo của dự án cũng giúp những nhà làm chính sách và các nhà nghiên cứu trong việc bảo vệ và quản lý môi trường trong việc đưa ra quyết định, và trong các nghiên cứu tương lai.