Quảng Trị: Triển khai Đề án ứng phó tình hình sạt lở bờ sông, bờ biển thích ứng với BĐKH

(TN&MT) - Ngày 5/10, UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Quyết định số 2302/QĐ-UBND về việc Phê duyệt Đề án “Ứng phó tình hình sạt lở bờ sông, bờ biển thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030”.

Việc phê duyệt đề án nhằm mục tiêu tạo cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện việc xử lý sạt lở bờ sông, bờ biển đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế của Quảng Trị giai đoạn 2018 - 2020 và định hướng đến năm 2030. Trong đó, tập trung nghiên cứu, điều tra, đánh giá thực trạng; phân tích nguyên nhân, lựa chọn các giải pháp cụ thể cho từng giai đoạn, từng khu vực đảm bảo tính khả thi, đồng bộ và bền vững nhằm xử lý triệt để, hiệu quả đối với tình hình sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bản tỉnh, qua đó giảm thiểu tối đa thiệt hại và ổn định đời sống nhân dân lâu dài trước tình hình biến đổi khí hậu (BĐKH) đang diễn ra ngày càng phức tạp.

Nâng cao ý thức, trách nhiệm và tạo sự thống nhất cao giữa các cấp, các ngành trong công tác quản lý và triển khai thực hiện ứng phó sạt lở bờ sông bờ biển, chủ động lồng ghép công tác ứng phó sạt lở với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, góp phần tăng tính chủ động trong công tác ứng phó thiên tai nói chung và ứng phó sạt lở nói riêng, làm căn cứ để lập kế hoạch thực hiện các nhóm giải pháp công trình, phi công trình, triển khai đầu tư theo thứ tự ưu tiên về mức độ nguy hiểm và cấp bách.

Tạo điều kiện thuận lợi để tranh thu sự quan tâm, kêu gọi hỗ trợ kinh phí từ các cấp, các ngành và các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để xử lý hiệu quả vấn đề sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn tỉnh, nhằm giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản cho nhân dân, nhà nước; góp phần thực hiện tốt chủ trương tái cơ cầu kinh tế nông nghiệp, phòng chống giảm nhẹ thiên tai, ổn định đời sống dân cư, thích ứng BĐKH và Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 3/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XI về chủ dộng ứng phó với BĐKH, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.
 

Đề án được sẽ triển khai trên địa bàn 9 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Quảng Trị (trừ huyện đảo Cồn Cỏ), thực hiện trong giai đoạn từ năm 2018-2020 và định hướng đến năm 2030.

Tại Quảng Trị, hiện tượng sạt lở bờ sông, bờ biển trong những năm qua có những diễn biến hết sức phức tạp, tốc độ xói lở nhanh hơn và hướng sạt lở thường xuyên thay đổi. Dưới tác động của thiên tai, tình trạng sạt lở càng trở nên nghiêm trọng và khó lường.

Tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển đã uy hiếp đến tính mạng người dân, tài sản các công trình cơ sở hạ tầng, di tích văn hoá lịch sử và đất đai sản xuất. Ảnh hưởng đến đời sống nhân dân tại các khu dân cư của 86 thôn, khu phố thuộc 37 xã, phường, thị trấn của các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh. Qua rà soát, đánh giá của cơ quan chức năng, tổng chiều dài sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bản toàn tỉnh Quảng Trị hiện nay là 124,59 km.

Hiện tượng sạt lở hầu như phát triển liên tục hai bên bờ các sông chính, xâm thực sâu vào đất thổ cư và đất canh tác. Một số nơi do mất đất thổ cư phải di dời. Hậu quả đã ảnh hưởng đến đời sông nhân dân tại các khu dân cư của 81 thôn, khu phố của 34 xã, phường, thị trấn thuộc 9 huyện, thị xã, thành phố có nhân dân sinh sống với tổng số hộ sống trong vùng bị ảnh hưởng là 2.364 hộ. Trong đó, số hộ hiện đang sống trong vùng thực sự nguy hiểm, cách mép sông <20m: 597 hộ.

Qua thống kê, hàng năm trung bình dọc bờ sông trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có khoảng 35ha diện tích đất sản xuất bị cuốn trôi. Tổng điện tích đất sản xuất bị cuốn trôi từ năm 2010 - 2017 khoảng 250ha. Nhiều khu vực sạt lở ảnh hưởng trực tiếp và gây mất an toàn đến hệ thống cơ sở hạ tầng, trong đó có các tuyến đường giao thông (49,12km), công trình đê điều (74,8km) và nhiều loại công trình khác.

Ngoài ra, hiện tượng bồi lấp, ách tắc dòng chảy diễn ra trên hầu hết hệ thống sông Ở Lâu - Ô Giang như: Tân Vĩnh Dịnh, Cựu Vĩnh Định, Mai Lĩnh, Thác Ma, sông Nhùng và một số đoạn sông thuộc suối Sòng (sông Hiếu), thượng nguồn sông Hồ Xá đoạn qua xã Vĩnh Chấp, Vĩnh Long. Mặt cắt lòng sông tại các khu vực bị bồi lắp ngày càng bị thu hẹp, không đủ khả năng tiêu thoát lũ, dẫn đến hiện tượng sạt lở bờ sông lấn sâu vào các khu dân cư ngày càng nghiêm trọng...
 

Theo Đề án được ban hành, các nhóm giải pháp được đề ra để khắc phục tình trạng trên: Nhóm giải pháp phi công trình, nhóm giải pháp công trình, giải pháp về nguồn vốn và giải pháp về chính sách.

Tổng nhu cầu vốn thực hiện Đề án 1.616,5 tỷ đồng, trong đó: Ngân sách địa phương 10%, ngân sách Trung ương 75%, các nguồn vốn hợp pháp khác 5%. Thời gian thực hiện Đề án từ 2018 - 2030, được chia thành 3 giai đoạn.

Theo nội dung Đề án, UBND tỉnh Quảng Trị giao Sở Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu diễn biến bờ biển và xác định nguyên nhân gây mất ổn định đường bờ biển tỉnh Quảng Trị; nghiên cứu cơ sở khoa học và đề xuất giải pháp tổng thể ổn định bờ biển, cửa sông phục vụ phát triển kinh tế xã hội tỉnh Quảng Trị trong điều kiện biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Tổ chức kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các nội dung cấp phép liên quan đến khai thác cát, sỏi lòng sông, kịp thời điều chỉnh các nội dung cấp phép chưa phù hợp, thu hồi giấy phép đối với các trường hợp không tuân thủ quy định. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường giám sát việc thực hiện các kế hoạch bảo vệ môi trường đối với các công trình, dự án có nguy cơ gây tác động đến bờ sông, bờ biển...