Hàng trăm khối bùn thải đe dọa danh thắng Thác Prenn Đà Lạt

(TN&MT) - Hàng trăm khối bùn thải đang tràn ngập suối Prenn - một danh thắng Quốc gia tại Đà Lạt (Lâm Đồng). Nguyên nhân được xác định là do lượng bùn nạo vét từ hồ lắng số 1 của hồ Xuân Hương trong quá trình đổ bị vỡ bờ be đã chảy xuống suối Prenn thay vì vào vị trí bãi thải trên đèo Mimosa (Phường 10, TP Đà Lạt, Lâm Đồng). Sự cố đã làm ít nhất 40 hộ dân phía hạ nguồn con suối bị ảnh hưởng.

Bùn thải khổng lồ uy hiếp suối Prenn

Qua tìm hiểu, vào cuối tháng 3 vừa qua, Trung tâm Quản lý đầu tư và khai thác công trình thủy lợi Đà Lạt, chủ đầu tư thực hiện Dự án nạo vét hồ lắng số 1, số 2 hồ Xuân Hương đã cho đổ bùn, đất vào khu vực bãi thải thuộc Tiểu khu 156 (đèo Mimoza, phường 10, TP Đà Lạt). Ngày 7/4, đã xảy ra sự cố vỡ bờ be bãi thải khiến hàng trăm khối bùn thải tràn ra danh thắng suối Prenn chảy về phía hạ du gây ô nhiễm nguồn nước, khiến cho nhiều hộ dân canh tác phía hạ nguồn lâm vào cảnh khốn khổ.

Hiện nay, tại vị trí bãi đổ bùn thải giữa đèo Mimosa cách khu vực đầu đèo khoảng 3km, hàng trăm mét khối bùn vẫn tiếp tục được đổ ngay bên vệ đường đèo rồi chảy tràn xuống vực sâu phía dưới thành bãi sình khổng lồ.

Có mặt tại khu vực trên, ông Minh (62 tuổi) là Chi hội trưởng Hội Nông dân Tổ 19, Phường 3, TP Đà Lạt cho hay: Sáng ngày 7/4, ông và nhiều người dân có đất trồng rau màu dọc suối Prenn bất ngờ thấy nước suối màu đen, bốc mùi tanh hôi. Sau đó, ông Minh cùng một số bà con đã lên tận phía đầu nguồn con suối thì phát hiện nhiều xe đang đổ đất phía trên đèo Mimosa, phía dưới bùn lỏng vẫn tiếp tục chảy thẳng xuống con suối làm dòng nước trong bình thường chuyển sang vàng đục, tanh hôi rất khó chịu. “Đây là nguồn nước duy nhất để bà con sản xuất, nên nước suối ô nhiễm đã làm ảnh hưởng đến việc sản xuất của bà con. Hiện nay, bà con chúng tôi sử dụng nước suối tưới thì rau màu bị cháy lá xơ xác, bị thối ngọn… Điều này đang khiến người dân chúng tôi vô cùng hoang mang, lo lắng” - ông Minh cho biết.

 Lãnh đạo UBND Phường 3, TP Đà Lạt cho biết, hiện địa phương đã nắm thông tin người dân báo lên từ ngày 9/4 và đang tích cực cùng các đơn vị liên quan phối hợp giải quyết sự cố. Theo thống kê ban đầu, số hộ dân sống dọc suối Prenn bị ảnh hưởng bởi tình trạng bùn thải làm ô nhiễm tại Phường 3 là khoảng 20 hộ trên diện tích 8ha rau màu. Riêng bên phía Phường 10, khu Sở Lăng có 20 hộ canh tác trên diện tích rau màu khoảng 16ha dọc suối Prenn cũng bị ảnh hưởng.

 Đơn vị quản lý nói gì?

 Trao đổi với chúng tôi, ông Võ Văn Nhựt, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Quản lý đầu tư và Khai thác Công trình Thuỷ lợi TP Đà Lạt, đơn vị chủ đầu tư bãi chứa chất thải trên đèo Mimosa khẳng định:    Đây là sự cố bất ngờ và thừa nhận việc người dân dưới hạ nguồn dòng suối Prenn đã bị ảnh hưởng ít nhiều tới hoạt động sản xuất, sinh hoạt.

Giải thích nguyên nhân vụ việc, ông Nhựt cho biết: “Bùn thải được đổ từ trên đèo Mimosa xuống bãi chứa phía dưới thì bị trật hướng, chảy thẳng xuống suối Prenn là do bờ kè bị tràn bất ngờ. Ngay khi xảy ra sự cố vào ngày 7/4, đơn vị đã tiến hành đắp bờ kè và xử lý bằng hình thức đắp, gia cố lại bờ kè. Hiện nay bùn khi đổ xuống chảy về đúng vị trí bãi thải. Giải pháp lót bạt phủ phần đất bùn đã chảy ra suối để lấy nguồn nước trong, không cho bùn thải chảy vào dòng nước suối cũng được đơn vị áp dụng”.

Cũng theo vị Phó giám đốc này, khi mưa hay nước lũ kéo về thì lượng bùn đất còn bám ven suối đã thải ra trước đây tiếp tục chảy về phía hạ nguồn, làm đục dòng suối là điều khó tránh khỏi.  

Theo quan sát, tính từ ngày 30/3/2019 tới chiều 12/4/2019, bãi chứa chất thải trên đã tiếp nhận cả ngàn m3 bùn thải nạo vét từ hồ lắng số 1 của hồ Xuân Hương. Mặc dù lượng bùn đất rất lớn khoảng trên 10.000 m3 nhưng phần lớn bãi chứa bờ kè xung quanh chỉ được gia cố bằng đất, độ cao thấp và không được giằng bằng rọ sắt kiên cố. Về nguyên tắc thì chỉ cần nắng hơn một tháng nữa, toàn bộ số bùn đã đổ sẽ thành đất cứng, không thể trôi chảy xuống khe suối được. Tuy nhiên, mùa mưa ở Lâm Đồng chuẩn bị bắt đầu từ đầu tháng 4 hằng năm nên nguy cơ khi mưa xuống, nước bùn thải sẽ chảy tràn xuống con suối gây ô nhiễm môi trường nước sinh hoạt và sản xuất, gây ô nhiễm thác Prenn...sẽ khá cao.

 Được biết, dự án nạo vét 2 hồ lắng hồ Xuân Hương có khối lượng bùn khoảng 50.000 m3. Hiện Trung tâm Quản lý đầu tư và Khai thác Công trình Thuỷ lợi TP Đà Lạt đã giao các nhà thầu thực hiện nạo vét được khoảng 15.000 m3. 

 Nhiều người dân tại đây cho rằng, trước đây năm 2010 bãi chứa chất thải trên cũng gây sự cố bùn thải tràn xuống suối gây ô nhiễm nghiêm trọng nên lần này chính quyền các cấp cần xử lý rốt ráo sự cố vừa xảy ra để bà con yên tâm sản xuất. Quan trọng hơn là để bảo vệ danh thắng Thác Prenn tránh ô nhiễm.