TP.HCM: Nhiều giải pháp xử phạt hành vi xả rác, tiểu tiện không đúng nơi quy định

Thiếu lực lượng xử phạt

Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM cho biết: mỗi ngày, TPHCM phát sinh khoảng 8.900 tấn rác thải sinh hoạt. Trong đó, riêng khu vực công cộng phát sinh khoảng 2.300 tấn rác/ngày và hộ gia đình, cá nhân là những đối tượng chủ yếu có hành vi vi phạm về vệ sinh nơi công cộng, xả rác không đúng nơi quy định.

Hiện tại, TP.HCM đang áp dụng Nghị định 155/2016/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; Nghị định 167/2013/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng, chống tệ nạn xã hội; Nghị định  46/2016/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông… để xử phạt các hành vi xả rác, tiểu tiện nơi công cộng. Từ đầu năm 2018 đến nay, TP.HCM  đã xử phạt 463 trường hợp vi phạm, với tổng số tiền khoảng 1,2 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, mặc dù TP.HCM đã đẩy mạnh xử phạt song song với các giải pháp tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân nhưng tình trạng người dân xả rác, tiểu tiện nơi công cộng, khu dân cư vẫn còn phổ biến, xẩy ra nhiều nơi, gây ô nhiễm môi trường và mất mỹ quan đô thị. Một trong những nguyên nhân là do lực lượng chức năng còn quá mỏng, kiêm nhiệm; đặc biệt là chưa nâng cao vai trò của cơ quan địa phương trong việc phát hiện, xử lý vi phạm.

Đồng quan điểm, ông Trương Lâm Danh, Trưởng Ban Pháp chế HĐND TP.HCM cho biết, mặc dù quy định pháp luật về xử phạt hành chính đối với hành vi xả rác, tiểu tiện nơi công cộng, khu dân cư đã có đầy đủ, trong đó quy định rõ thẩm quyền xử phạt. Tuy nhiên, qua giám sát của HĐND Thành phố cho thấy, rất ít phường, xã, thị trấn triển khai các biện pháp xử phạt, trong đó có một số ít địa phương xử phạt 4 vụ là cao nhất, trung bình xử phạt 1 - 2 vụ và nhiều phường không xử lý được vụ nào.

Tại Chương trình, các đại biểu cũng khẳng định, việc các phường, xã, thị trấn chưa đẩy mạnh việc xử phạt là do lực lượng mỏng, theo quy định mỗi đơn vị chỉ có 1 cán bộ phụ trách lĩnh vực môi trường. Trong khi đó, các hành vi xả rác, tiểu tiện, phóng uế nơi công cộng, khu dân cư thường lén lút, xảy ra vào ban đêm, hoặc do người đi đường gây ra, cho nên việc bắt quả tang các hành vi vi phạm để xử phạt rất khó khăn. Vì vậy, để giải quyết căn cơ tình trạng xả rác, tiểu tiện, phóng uế không đúng quy định thì TP.HCM cần thiết phải cơ cơ chế, trao thẩm quyền cho các lực lượng chức năng; đồng thời sử dụng các biện pháp công nghệ (camera) để giám sát, ghi lại hành vi vi phạm.

Áp dụng biện pháp “phạt nguội”

Bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM cho hay, Sở TN&MT đã kiến nghị Thành phố giao thẩm quyền kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính về vệ sinh nơi công cộng cho Đội Quản lý trật tự đô thị và Đội Thanh tra xây dựng địa bàn; đồng thời, sử dụng nguồn tiền xử phạt để hỗ trợ kinh phí duy trì  hoạt động của lực lượng này. Theo quy định hiện hành, Chủ tịch UBND quận huyện có thẩm quyền kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, căn cứ nhu cầu thực tế hiện nay, để đảm bảo việc xử lý vi phạm được kịp thời thì việc phân cấp, ủy quyền như trên là cần thiết.

Sở TN&MT TP.HCM cũng kiến nghị Thành phố cho phép cơ quan địa phương được sử dụng hình ảnh trích xuất từ camera an ninh, camera giao thông để lập biên bản vi phạm hành chính về vệ sinh nơi công cộng. Bởi, do đặc thù  vi phạm về vệ sinh nơi công cộng như tiểu tiện, xả rác xảy ra nhanh, tức thời, trong khi đó lực lượng kiểm tra hiện nay còn thiếu nên khó bắt quả tang vi phạm, rất cần có cơ chế “phạt nguội” thông qua thiết bị ghi hình. Trong khi đó, hiện nay đa phần các địa phương đều có lắp đặt camera để giám sát tình hình an ninh, giao thông trên các địa bàn. Vì vậy, việc cho phép các địa  phương tận dụng hệ thống camera này để làm chứng cứ xử phạt hành chính về vệ sinh nơi công cộng là cần thiết và phù hợp với tình hình hiện nay.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, bên cạnh việc xử phạt thì công tác tuyên truyền, vận động có vai trò rất quan trọng để khắc phục tình trạng vi phạm như hiện nay. Trong đó, cần nhân rộng mô hình cộng đồng dân cư xây dựng hương ước, quy ước  về giữ gìn vệ sinh nơi công cộng.

Phát biểu tại Chương trình, ông Huỳnh Cách Mạng, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM khẳng định, Thành phố sẽ thực hiện ngay việc giao thẩm quyền kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính đối với các hành vi xả rác nơi công cộng cho các đội quản lý trật tự đô thị và đội thanh tra xây dựng địa bàn. Đồng thời, Thành phố cũng sẽ nghiên cứu cho phép chính quyền địa phương dùng hình ảnh trích xuất từ camera an ninh để xử lý hành vi xả rác bừa bãi trong thời gian tới.

Ở khía cạnh giải pháp tuyên truyền, bà Triệu Lệ Khánh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM cho biết, ngày 20/10 tới, hệ thống Mặt trận 24 quận, huyện của Thành phố sẽ đồng loạt ra quân phát động cuộc vận động nhân dân giữ gìn vệ sinh khu dân cư, bỏ rác, tiểu tiện đúng nơi quy định.