Hà Nội: Tái diễn thói quen xả rác

(TN&MT) - Thời gian qua, công tác thu gom, vận chuyển rác được chính quyền thành phố Hà Nội coi trọng, góp phần làm cho các tuyến phố sạch hơn. Tuy nhiên, ở đâu đó vẫn tồn tại cảnh xả rác bừa bãi tại nhiều ngõ phố, khu dân cư. Điều này, khiến cho bộ mặt đô thị trở lên nhếch nhác, mất vệ sinh môi trường.
 
Ghi nhận thực tế của phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường tại nhiều tuyến phố trung tâm, các tuyến phố cổ, tuyến đường ngoại ô thành phố cho thấy tình trạng người dân, các cơ sở kinh doanh bán hàng... vẫn thường xuyên vứt rác tràn lan tại các gốc cây, cột điện, đèn cao áp, ven các tuyến đường...

Chia sẻ với Báo Tài nguyên và Môi trường chị Phạm Thị Hồng Hà – Phường Phan Chu Trinh, quận Hoàn Kiếm cho biết: Một vài dịp được đi du lịch hoặc đi công tác tôi thấy trên đường phố và nơi công cộng ở nhiều nước vô cùng phong quang, sạch sẽ, điển hình như Thái Lan đất nước gần chúng ta các khu du lịch, hoặc các khu dân cư luôn được giữ gìn sạch đẹp. Để có những tuyến phố không rác, qua tìm hiểu được biết ở đây, xả rác bị phạt rất nặng và bị xem là thiếu ý thức. Ai xả rác dễ bị người khác xem thường và lấy hành động đó làm thước đo văn hóa, văn minh. Khi thấy rác trên đường, ai cũng phải có trách nhiệm thu dọn.

Trong khi đó, ở nước ta thì khác, thậm chí là ngay giữa thủ đô hành động xả rác bừa bãi có lẽ đã trở thành một trong những thói quen của nhiều người Việt, nhất là ở nơi công cộng, khu du lịch, trong dịp lễ hội. Chúng ta cũng có những quy định nghiêm ngặt về pháp luật bảo vệ môi trường, ví dụ như Nghị định 155/2016/NĐ-CP của Chính phủ, quy định tăng các mức xử phạt đối với những hành vi gây tổn hại đến môi trường. Thế nhưng, ít khi thấy ai bị phạt khi vi phạm, lâu dần thành thói quen khó bỏ ở nhiều người.
 
Chưa dừng ở đó, không ít người, có cả người trẻ, chỉ biết chăm sóc cho nhà mình thật sạch, còn rác và các thứ không dùng đến đem vứt ra đường. Đây chính là biểu hiện cho tâm lý “sạch nhà, bẩn ngõ”, nhiều khi đi bộ trên đường không khỏi bức xúc khi chứng kiến người bán quán ăn, quán nhậu, kể cả nhà hàng, đổ trực tiếp thức ăn còn thừa xuống hố ga thoát nước. Khi tới vận động, khuyên nhủ thì bị cho là nhiều chuyện và có khi còn phải đón nhận những ánh mắt, những cái nhìn không mấy thân thiện.

“Không biết những người xả rác như thế này, họ có bao giờ nghĩ rằng mình thực hiện hành vi đó đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, gây tắc cống thoát nước thải, đồng thời cũng là một trong những tác nhân gây ngập úng (?)” – Chị Hà nói.

Ông Nguyễn Văn Hưng – Phường Phố Huế, quận Hai Ba Trưng cho biết: Một số nơi ở Hà Nội, người dân thường để rác trên vỉa hè, những bịch ni lon rác lăn ra đường bị xe cán nát gây hôi thối, mất mỹ quan đô thị. Hay chuyện sử dụng túi ni lon hằng ngày trong giao dịch kinh doanh, trao đổi, mua bán hàng hóa cũng gây tác hại không nhỏ đến môi trường. Nhiều người đựng rác trong túi ni lon rồi quăng ra đường, gây lãng phí rất lớn vì túi ni lon chỉ sử dụng thời gian ngắn rồi bỏ, nhiều khi chỉ một lần là thành rác.

Tại thủ đô Hà Nội, Sở Tài nguyên và Môi trường, cùng với các cơ quan chức năng khác của thành phố cũng đã có nhiều chính sách khuyến khích các cá nhân, tổ chức nghiên cứu làm ra sản phẩm phù hợp hoặc có hình dáng và tiện lợi hơn túi ni lon với chất liệu dễ phân hủy, xử lý, tái chế... Tuy nhiên, những ứng dụng thực tế trong lĩnh vực này vẫn còn rất hạn chế.
 
Trước vấn nạn xả rác bừa bãi vẫn còn tồn tại trong một bộ phận không nhỏ người dân hiện nay, thiết nghĩ lực lượng chức năng, chính quyền các cấp địa phương một mặt tăng cường biện pháp tuyên truyền, giáo dục, nâng cao hiểu biết về pháp luật, nhắc nhở người dân bảo vệ môi trường. Mặt khác cần tăng cường các hình thức xử lý, xử phạt nghiêm minh các hành vi cố tình xả rác bừa bãi theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP của Chính phủ.

Bên cạnh đó, chính quyền địa phương, cùng với các cơ quan đơn vị có trách nhiệm nên tổ chức lăp đặt thêm nhiều thùng đựng rác trên đường phố, trường học, nơi công cộng để người dân bỏ rác đúng chỗ. 

Việc không xả rác bừa bãi trước hết là trách nhiệm và lòng tự trọng ở mỗi người dân. Nếu không thể ngăn chặn được nạn xả rác, xây dựng được nếp sống văn minh đô thị, thì mong muốn, ước mơ về một xã hội, về một môi trường sống thực sự xanh – sạch – đẹp hẳn vẫn còn rất xa vời.