"Lộc biển" đầu Xuân

Niềm vui ngày cập cảng

Dáng xuân len qua từng ngõ nhỏ ở các làng chài ven biển miền Trung. Những ngày đầu xuân Đinh Dậu, cảng cá Thuận Phước và Âu thuyền Thọ Quang (Đà Nẵng) luôn nhộn nhịp tàu ra tàu vào. Trên bến cảng, đủ loại hải sản đang được những người “thợ” phân loại, chỗ này là cá cơm, chỗ kia là ghẹ, nơi khác là các loại mực… Những người “thợ” phân loại hải sản (chủ yếu là phụ nữ), làm việc hầu như không ngơi tay, bởi những bịch, cần xé đựng cá, mực, tôm, cua ghẹ lớn nhỏ liên tục được móc lên từ trong những hầm chứa trên các khoang tàu rồi nhanh chóng chuyển xuống sân bến cảng.

Trúng đậm mùa cá đầu năm, cảng Thuận Phước (Đà Nẵng) nhộn nhịp, tưng bừng

Trong niềm vui khôn tả cùng ngư dân, tôi vội bước lên tàu ĐNa 90189 của “Anh hùng bão Chan chu” Phạm Văn Xinh (Thanh Khê Đông, Thanh Khê, Đà Nẵng) ra khơi ngày hai mươi tháng Chạp và đón giao thừa ở ngư trường Hoàng Sa. Gặp lại “Anh hùng bão Chan chu” sau “hai năm” lênh đênh cùng biển cả. Tiếng cười vỡ òa cùng cái bắt tay đầu năm mới khi khoang tàu chở đầy ắp cá, mực. “Vui mừng quá anh ơi! Tàu về, mang theo 2 tấn mực cùng 1 tấn cá ngừ, có tiền để trả nợ mua sắm ngư cụ mới rồi anh ơi…” - anh Xinh cười vạm vỡ.

Đứng bên mạn tàu với dáng người vạm vỡ, phì phèo khói thuốc lá, thuyền trưởng tàu QNG 98308 TS Văn Đức Trai hồ hởi: “Tàu tui về cảng Thuận Phước đúng ngày mùng 5 Tết Đinh Dậu với 6 tấn cá ngừ, 20 năm lênh đênh nghề biển với hơn chục lần ăn Tết giữa ngoài đại dương nhưng chưa bao giờ chuyến đầu năm lại trúng lớn như vậy”. Với chuyến ra khơi đầu năm này, cho phép 10 anh em trên tàu chia nhau số tiền lời gần 150 triệu đồng về quê “Tết muộn” cùng người thân, qua mùa trăng lại tiếp tục ra khơi.

Bên cạnh, tàu QNG 98159 TS đã bắt đầu thu xếp ngư cụ để nghỉ ngơi, chờ qua ngày rằm đi tiếp. Chủ tàu Ngô Đức Chín (Quảng Ngãi) nói: “Với 5 tấn cá ngừ và một vài tấn tôm, mực, 14 thành viên trên tàu, ai cũng mang tiền triệu về quê. Tết… muộn mà vui”. Còn bác Ba Cảnh (55 tuổi), với gần 25 năm kinh nghiệm đi biển, hồ hởi: “Tui đoán chắc, năm nay có thể là một năm bội thu mực và cá ngừ. Phải thừa thắng xông lên, lộc biển ban cho mình mà”.

Âu thuyền Thọ Quang sáng mùng 6 Tết Đinh Dậu rộn ràng, hàng chục tàu công suất lớn của ngư dân Quảng Ngãi, Bình Định, Đà Nẵng tấp nập vào bờ giao cá cho chủ hàng. Đây là những tàu đi chuyến biển xuyên qua “hai năm” Bính Thân sang Đinh Dậu. Ngư dân Nguyễn Bình (quê Quảng Nam), vừa được chủ tàu chia 7 triệu đồng, chuẩn bị ra bến xe về quê, mừng rỡ kể: “Vui, năm nào tôi cũng đón giao thừa ngoài biển nhưng chưa năm nào trúng đậm cá, mực nhiều thế này”.

Ngoài bến cảng, nhiều tàu đánh bắt “no” cá, mực vào giao hàng nhưng cũng nhiều tàu công suất lớn đang làm lễ cúng bái để ra khơi. Với ngư dân, những ngày tháng Giêng là những “ngày đẹp” để xuất hành.

Ngư dân chuyển cá lên bờ

Khát vọng xa khơi

Anh Nguyễn Bá Tường, chủ một chiếc tàu công suất 80 CV ở Thuận Phước, bộc bạch với tôi rằng: “Năm ngoái đi rồi, Tết này tôi cũng muốn ở nhà vui vầy với vợ con lắm chứ! Thế nhưng, mười mấy bạn biển của mình còn khó khăn nên tụi tui quyết định làm mẻ cá đầu năm lấy hên”. Anh Hà Văn Tèo, bạn chài của Tường, hào hứng: “Hơn 10 năm đi biển, quen sóng, quen gió quá rồi, vậy mà ra khơi ngày Tết vẫn cứ thấy lòng mình nao nao”.

Nhiều ngư dân bảo ra khơi ngày Tết rất vui. Cũng bánh chưng, bánh tét, cũng rượu thịt, dưa hành... nhưng họ đón giao thừa nơi boong tàu giữa trùng khơi và không quên chúc nhau vẹn một năm mới no đủ. “Sáng mùng một mà gặp nhau trên biển thì còn gì bằng. Cập tàu vào, mời nhau ly rượu rồi tỏa đi đánh bắt” - ông Trần Tài, lão ngư kỳ cựu ở phường Thọ Quang (Đà Nẵng) háo hức.

Theo những chủ tàu ra khơi ngày Tết, thường sắm sửa đủ thứ để ngư dân có điều kiện vui xuân. “Làm gì thì làm, đến giao thừa, tàu phải neo lại một đảo nào đó của biển khơi để cúng ông Nam Hải, sáng mùng một mới khởi sự đánh bắt” - một ngư dân nói với tôi. Nhiều ngư dân rất lãng mạn khi kể về chuyện ra khơi đầu năm mới. “Đêm 30 Tết, màn đêm đen đặc, trời biển một màu sâu thẳm nhưng tràn ngập tiết xuân. Trước thềm năm mới, ngư dân trên con tàu rộn rã mở tiệc với đầy đủ phong vị quê nhà. Trong niềm vui chung cùng với bao ngư dân khác, ngày Tết lênh đênh trên biển như là một trải nghiệm tuyệt vời trong đời ngư phủ” - anh Ngô Đức Chín (Quảng Ngãi) chủ tàu QNG 98159 TS nhớ lại.

Nụ cười rạng rỡ đầu xuân của ngư dân trúng đậm mùa cá

Tiết xuân lạnh se lạnh, vài giọt nắng lưa thưa lưng chừng, tôi rảo bước nơi Âu thuyền Thọ Quang, gặp lại thuyền trưởng Lê Văn Chiến, người được mệnh danh “Mắt biển Trường Sa”. Anh bảo vừa đánh mẻ cá đầu xuân, coi như bù vào cái khoảng đón năm mới xa nhà rồi. Tâm sự của “Mắt biển Trường Sa” Lê Văn Chiến cũng là mong ước của tất thảy ngư dân dong tàu ra khơi những ngày Tết.

Nghề ngư phủ, có người đến vì gánh nặng mưu sinh, người thì bằng duyên nghiệp “cha truyền con nối”, cũng có người vận vào do sự tình cờ... nhưng tất thảy đều đậm chất lãng mạn, nồng ấm tình người. Dẫu phải luôn đối mặt với hiểm nguy bởi bão tố trùng khơi hay chật vật trước từng cơn “bão giá” thị trường, không mấy ngư phủ nghĩ đến chuyện bỏ biển bao giờ, dẫu là ngày Tết. Mỗi nghề mỗi nghiệp, đã là ngư phủ thì nề hà chi Tết hay ngày thường. Họ vẫn bám thuyền - giữ biển, mong “trời thương” cho khoang cá đầy, mở hàng một năm thuận buồn xuôi gió...

Bài và ảnh: Xuân Lam