Chuyện nước ngọt ở “quần đảo bão tố”: Kỳ 5 - Nơi hiếm nước ngọt hơn Trường Sa

(TN&MT) - Nếu ở Trường Sa khát nước ngọt một thì các nhà giàn DK1 khát nước ngọt mười, vì ở Trường Sa, chiến sĩ còn có nước lợ từ giếng để tắm giặt, còn ở nhà giàn DK1 duy nhất chỉ nhờ trời mưa.

Phát 5 lít thu về 3 lít

 Nơi 15 Nhà giàn đang đứng chân được coi là “vùng biển bão tố”. Do đóng quân trên bãi cạn san hô bốn bề sóng nước, nên nước ngọt luôn là “hàng hiếm”. Vào tháng 3 hằng năm, các nhà giàn được cấp nước ngọt chở ra từ đất liền bơm lên nhà giàn theo hệ thống ống nước. Nước do “quân nhu” cấp, dù tiết kiệm lắm cũng không đủ dùng, nguồn nước sinh hoạt chủ yếu hứng từ nước mưa trời.   Lượng nước dự trữ của mỗi nhà giàn chừng 40-60 khối. Ngần ấy nếu bộ đội tắm chỉ 1 tháng là hết, vậy mà phải tiết kiệm trong 8 tháng mùa khô.

Bắt đầu ăn Tết xong, thời tiết ở nhà giàn vô cùng khắc nghiệt, đây cũng là thời gian ráo riết tiết kiệm nước ngọt nhất. Để “công bằng”, chỉ huy đã lên “kế hoạch tắm” cho bộ đội. Mùa mưa ba ngày tắm 1 lần, mùa khô tuần tắm 1 lần.

Công nghệ tiết kiệm ở nhà giàn Phúc Tần 3 do thiếu tá Trang Hải Âu độc nhất vô nhị. Anh Âu đã ruôn nước ngọt vào can nhựa, phát cho mỗi người một can 30 lít cho cả tắm giặt trong vòng 1 tuần và lệnh: “Tôi phát cho các đồng chí 5 lít, thì phải thu về 3 lít đấy”. Để tiết kiệm tối đa nước ngọt, các chiến sĩ ngồi vào chậu tắm theo kiểu em bé, hoặc dùng bao nilon căng bốn góc rồi ngồi vào trong. Nước ngọt đổ vào chiếc ấm 5 lít. Người nọ cầm ấm tưới lên đầu cho người kia. Một lít đầu làm ướt da, kỳ ghét xoa xà bông, một lít sau dội sạch xà bông, 3 lít còn lại tắm sạch. Nước thải ra dồn lại đổ vào một thùng để tưới rau.

“Công nghệ tắm chậu” mới đầu chỉ nhà giàn Phúc Tần 3 áp dụng, nhưng sau đó tất cả các nhà giàn đều học tập và làm theo. Để vừa sạch bát đũa, các chiến sĩ nhà giàn đã dùng dây thừng, buộc vào cái can nhựa, múc nước biển kéo nước lên. Nước biển mặn dùng để rửa bát, rửa cá, và dội sạch chỗ làm thức ăn. Nhà giàn nào cũng có một phi nhựa đựng nước biển dự trữ dùng dần. Có chiến sĩ tiết kiệm bằng cách lấy nước vo gạo nấu cơm buổi sáng để rửa mặt. Nhiều hôm sau những bài chiến thuật “lăn, lê, bò, trườn” hoặc huấn luyện phương án sẵn sàng chiến đấu, phương án rời trạm, mồ hôi nhế nhại, anh em rủ nhau lên sân thượng ngồi tắm gió, người này kỳ ghét cho người kia, ghét ra bở như vỏ khoai lang. Cũng có chiều mặt biển yên sóng, anh em nhảy ùm xuống biển bơi quanh chân đế nhà giàn, nước ngọt chỉ tráng sau cùng. Họa hoằn có cơn mưa trái mùa, anh em chạy ào ra tắm. Người lấy xô, người mang chậu, tận dụng tối đa những vật dụng có thể để hứng nước mưa. Việc rửa nhà, lau sàn, vệ sinh nhà bếp cũng chỉ rửa vào những ngày mưa rào như thế.

Do khan hiếm nước ngọt nên cán bộ chiến sĩ nhà giàn DK1 trong sinh hoạt hàng ngày chủ yếu mặc quần đùi áo lót. Quần áo quân phục chỉ mặc trong những ngày Tết, hoặt khi có đoàn khách từ đất liền ra thăm vào tháng tư hằng năm. Những lúc ấy, anh em như khoác trên mình màu áo mới, tinh thần phấn chấn hẳn lên. Có khi cả năm mới mặc quần áo quân phục và chỉgiặt một lần.

Hàng dự trữ chiến đấu

Khác với Trường Sa mưa ở vùng biển thềm lục địa phân bố không đều, chủ yếu tập trung ở các tháng có mưa bão và sóng lớn. Những nhà giàn có sân bay hứng được nhiều nước hơn vì diện tích sân thượng rộng hơn, bể chứa đến 60 khối. Ở những nhà giàn thế hệ cũ không có sân bay, bể chứa nhỏ hơn. Mùa khô, 3 đến 4 tháng không có một giọt mưa, nhưng mùa mưa bão có thể mưa suốt đêm ngày. Téc nước đầy phải xả bớt xuống biển vì sự an toàn của nhà.

Trung tá Lê Xuân Nam, chỉ huy trưởng nhà giàn DK1/16 cho biết: “Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền vùng biển, tất cả các loại lương thực thực phẩm, nước ngọt đều xếp vào mặt hàng dự trữ chiến đấu. Mùa mưa nước nhiều cũng tắm giặt theo định mức. Nhiều khi nước ở bồn gỉ sét dầy cả gang tay nhưng cũng không dám xả đi. Bây giờ có bồn lọc, nước gỉ sét vẫn dùng ăn uống được, và đó là hàng dự trữ chiến đấu”.

Mỗi lần có khách từ đất liền ra thăm, chiến sĩ nhà giàn vẫn giành riêng một chậu nước ngọt trong vắt để sẵn nơi cầu thang cho khách rửa tay nhưng không quên lời dặn “nước rửa tay dồn lại tưới rau”. Những ca nước thừa ấy tưới mát cho những mầm xanh vươn dài trong nắng gió. Nói về nước ngọt ở nhà giàn DK1, thì lúc nào cũng hiếm hơn Trường Sa.

“Tình yêu Tổ quốc, tìnhyêu biển đảo đã giúp chúng tôi quên đi khó khăn gian khổ. Có thể thiếu nước, thiếu rau xanh, thiếu hơi ấm đất liền, nhưng tình yêu biển đảo không bao giờ phai nhạt. Chúng tôi luôn xác định, chấp nhận gian khổ, sẵn sàng hi sinh để bám biển giữ nhà giàn”- Trung tá Nam chia sẻ.

Nguyên Thiếu tá Chu Trọng Hiển đã có 14 năm gắn bó với nhà giàn đưa cho tôi xem bài thơ có tựa đề “Nước ngọt nhà lô” do anh sáng tác: “Anh ở nhà lô/nước ngọt được cấp một xô mỗi ngày/đánh răng rửa mặt, rửa tay/phần thừa dồn lại cuối ngày tưới rau”, rồi cười hà hà: “Ở nhà lô không hiếm nước mới là chuyện lạ”.

“Cảm ơn các bạn đã cứu chúng tôi từ lòng biển cả. Nếu không có nước ngọt của các bạn lọc từ cát và sỏi đá Trường Sa Việt Nam, chúng tôi đã chết khát và chẳng thể trở về. Lòng mến khách của các bạn thật tuyệt vời. Cảm ơn các bạn rất nhiều và chắc chắn chúng ta sẽ gặp lại nhau”. Đó là đoạn trích trong bức thư của nữ phi công Mỹ viết vội cảm ơn cán bộ chiến sĩ Tàu HQ11 cách đây 31 năm về trước. Câu chuyện cán bộ chiến sĩ tàu HQ11, HQ 187 của Lữ đoàn 171 Hải quân nhường phần nước của mình và lọc nước dằn qua cát vàng Trường Sa cho người bạn Mỹ tắm mỗi buổi sáng với niềm tự hào chứa chan tình quốc tế cao cả.

Kỳ cuối “Giọt nước ngọt thắm tình quốc tế”.