Hoạt động khai thác cát trên địa bàn huyện Hoài Nhơn (Bình Định): Kịp thời chấn chỉnh

(TN&MT) - Đó là kết quả đánh giá của UBND huyện Hoài Nhơn (Bình Định) về công tác quản lý, kiểm tra việc khai thác cát trên địa bàn trong năm 2017 và 6 tháng đầu năm 2018. Hiện nay, huyện Hoài Nhơn tăng cường công tác chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn và UBND các xã, thị trấn đẩy mạnh hơn nữa hoạt động kiểm tra, giám sát các tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác cát trên địa bàn huyện.
 

Theo UBND huyện Hoài Nhơn, trên địa bàn huyện có 11 tổ chức và 13 điểm mỏ được UBND tỉnh cấp phép cho khai thác cát; tập trung chủ yếu trên lưu vực bãi bồi sông Lại Giang qua 4 xã (Hoài Đức, Hoài Xuân, Hoài Mỹ, Hoài Hương) và thị trấn Bồng Sơn với diện tích khai thác gần 38 ha, trên tổng khối lượng cát được phép khai thác hằng năm là 133.000m3. Bên cạnh ưu điểm đáp ứng nhu cầu cát xây dựng để phục vụ các công trình, dự án phát triển KT-XH ở địa phương, thì hoạt động khai thác cát còn bộc lộ không ít hạn chế.

Phát hiện, xử lý nhiều vi phạm

Cụ thể, qua công tác kiểm tra từ năm 2017 đến tháng 6/2018 về hoạt động khai thác cát của UBND huyện Hoài Nhơn, cho thấy vẫn có DN lén lút khai thác cát ngoài phạm vi được cấp phép, khai thác cát quá thời gian theo hồ sơ môi trường (Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Kim Thành), đơn vị này đã bị cơ quan chức năng lập biên bản vi phạm hành chính với mức phạt 120 triệu đồng; thực hiện chưa đầy đủ việc cắm mốc giới khu vực mỏ theo quy định (DN tư nhân Xuân Mỹ), công ty này cũng bị xử phạt 6 triệu đồng; đắp đường ngang không đúng quy định để khai thác cát (Công ty TNHH Đông Hà và Công ty TNHH Tổng hợp Sinh Thành), mỗi công ty bị xử phạt 6 triệu đồng; khai thác ngoài mốc giới được UBND tỉnh cấp phép (Công ty TNHH Nam Tiến), đơn vị này bị xử phạt 15 triệu đồng…

Bên cạnh đó, UBND huyện Hoài Nhơn chỉ đạo Phòng TN-MT huyện phối hợp cùng CA huyện Hoài Nhơn tiến hành kiểm tra đối với Công ty TNHH Tín Đại Lộc. Hiện nay, CA huyện đã tham mưu UBND huyện xử lý với mức phạt tiền hơn 33 triệu đồng. Phòng TN-MT huyện này cũng chuyển hồ sơ cho CA huyện xử lý hành vi bơm hút, khai thác cát trái phép đối với ông Nguyễn Thanh Hải tại đoạn sông cầu Xuân Thạnh đến cầu Gia An, xã Hoài Châu Bắc (Hoài Nhơn) để nâng đáy hồ tôm với số tiền 30 triệu đồng. Ngoài ra, UBND các xã, thị trấn như Tam Quan Nam, Tam Quan Bắc, thị trấn Bồng Sơn đã phát hiện, xử lý một số trường hợp khai thác cát trái phép khác để nâng hồ tôm trên các lưu vực sông chảy qua địa bàn với số tiền xử phạt từ 2 - 7,5 triệu đồng.

Ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Nhơn, đánh giá: Hoạt động khai thác cát của các công ty, DN trên địa bàn huyện đã được UBND tỉnh cấp phép. Tuy nhiên, các đơn vị trong quá trình khai thác có lúc hoạt động không đúng Giấy phép được UBND tỉnh cấp phép khiến người dân địa phương bất bình kiến nghị và phản ánh tới cấp có thẩm quyền. Các tổ chức khai thác cát không quan tâm tới văn hóa ứng xử của đội ngũ lái xe mỗi khi ra, vào mỏ để chở cát như giành đường, gây bụi, tiếng ồn…, làm ảnh hưởng tới đời sống, sinh hoạt của người dân gần mỏ. Ý thức của các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về tài nguyên khoáng sản còn nhiều hạn chế, chạy theo lợi nhuận kinh tế nên dẫn tới những vi phạm này. Mặt khác, các đơn vị chức năng có liên quan chưa thực hiện thường xuyên công tác kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác cát trên địa bàn huyện. Công tác bảo vệ, quản lý khoáng sản chưa khai thác đối với UBND các xã, thị trấn chưa được quan tâm đúng mức. Do đó, địa phương còn để xảy ra tình trạng người dân khai thác cát trái phép, song chưa được phát hiện, xử lý kịp thời.

Ngoài ra, việc kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác cát trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Bởi, đặc thù của sông Lại Giang chảy qua địa bàn huyện là các bãi bồi nhỏ, khi cấp phép khai thác có một phần diện tích mặt nước. Do đó, khi khai thác ngoài nước không kiểm tra, giám sát được độ sâu, khối lượng đã khai thác bị ngập nước. Chưa kể, theo Chỉ thị 17/CT-UBND ngày 27/9/2017 của UBND tỉnh Bình Định, thì các tổ chức các tổ chức có hoạt động khai thác khoáng sản phải lắp đặt trạm cân tại các vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác; lắp đặt camera tại các kho chứa để lưu trữ thông tin, số liệu liên quan theo quy định. Tuy nhiên, chưa nêu rõ, cơ quan, đơn vị hay tổ chức khai thác khoáng sản quản lý những thiết bị này; vấn đề lưu trữ thông tin như thế nào. Mặt khác, hàng năm đến mùa lũ lụt thì việc bảo quản các thiết bị nêu trên gặp rất nhiều khó khăn.

Tăng cường giám sát, chấn chỉnh bất cập

Để siết chặt, quản lý hiệu quả hoạt động khai thác cát, giảm thiểu tình trạng “chảy máu” tài nguyên trên địa bàn, ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Nhơn, cho biết: Thời gian tới, huyện Hoài Nhơn sẽ chỉ đạo các đơn vị chuyên môn và UBND các xã, thị trấn tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức, cá nhân được cấp phép khai thác trên địa bàn. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị khai thác mỏ cát ký cam kết không vi phạm pháp luật về khoáng sản và môi trường. Trường hợp đã vi phạm lần đầu mà tái phạm thì UBND huyện đề xuất UBND tỉnh rút giấy phép, không gia hạn khai thác khoáng sản. Huyện cũng chỉ đạo các phòng, ban, UBND các xã, thị trấn nghiêm túc triển khai phương án bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn từng địa phương; kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm.

Huyện Hoài Nhơn cũng kiến nghị UBND tỉnh Bình Định phân bổ, hỗ trợ nguồn kinh phí thực hiện việc bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác từ nguồn thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo quy định; đồng thời, chỉ đạo các sở, ngành hướng dẫn cách xác định độ sâu khai thác để làm cơ sở xử lý vi phạm hành chính đối với các đơn vị khai thác vượt quá độ sâu cho phép khai thác.