Bình Định: Khai thác cát "ngoạm" bờ sông, nhà nông khốn đốn

Thời gian qua, việc khai thác cát của Công ty CP Tập đoàn Phúc Lộc trên lưu vực sông Kôn đoạn chảy qua huyện Tây Sơn (Bình Định) đã làm thay đổi dòng chảy và lưu lượng nước, khiến nhiều diện tích đất canh tác bị sạt lở, hoa màu của người dân ở quanh khu vực này bị cuốn trôi.
 

Đất canh tác “mất tích”
 

Theo phản ánh của người dân thị trấn Phú Phong (huyện Tây Sơn), từ năm 2016 -2017, Công ty CP Tập đoàn Phúc Lộc (trụ sở ở tỉnh Ninh Bình - gọi tắt Công ty Phúc Lộc) thực hiện việc khai thác cát trên lưu vực sông Kôn hàng ngàn khối đất ven bờ đã trôi tụt xuống sông.
 

Ông Nguyễn Mười (trú khối Hòa Lạc, thị trấn Phú Phong) lo lắng: “Từ khi Công ty Phúc Lộc cho khai thác cát, dòng nước của sông cũng bắt đầu thay đổi và gây sạt lở bờ sông, dòng nước “ngoạm” hết nhiều héc-ta hoa màu của người dân. Nếu tình trạng cứ tiếp diễn, một thời gian nữa nông dân chúng tôi sẽ không còn đất để canh tác mất”.
 

Bà Lê Thị Thu (trú tổ 2, khối Hòa Lạc) có 3 sào đất (500m 2 /sào), trong đó, có 2 sào được giao quyền, 1 sào có được nhờ khai hoang nằm dọc sông Kôn chuyên dùng trồng lạc. Tuy nhiên, đến nay đã có 2 sào đã bị “hà bá” nhấn chìm, sào còn lại đang tiếp tục sạt lở.
 

“Mọi năm thời điểm này, gia đình tôi trồng đậu, rau củ để bán nhưng giờ hơn phân nữa diện tích đất đã trở thành lòng sông. Tôi giờ không biết làm gì để sống khi mà công việc chính phụ thuộc vào số đất ít ỏi đó. Hiện tượng đất bị sạt lở, xâm thực sâu như lúc này chưa từng xảy ra ở các năm trước, chỉ diễn ra nghiêm trọng từ khi Công ty Phúc Lộc tổ chức khai thác cát”, bà Thu bức xúc.

Theo bà Thu, đã có rất nhiều lá đơn cầu cứu của người dân được gửi đi nhưng tất cả chỉ dừng lại ở những cuộc họp mà chưa đưa ra phương án giải quyết cụ thể. Nguyện vọng của người dân địa phương là yêu cầu doanh nghiệp đền bù và nhanh chóng thực hiện các biện pháp để tránh xâm thực.

Theo thống kê sơ bộ của UBND thị trấn Phú Phong, đã có gần 4,5 ha đất canh tác có hoa màu của hơn 30 người dân ở khối Hòa Lạc bị cuốn trôi (trong đó: có nhiều diện tích đất đã được giao quyền và đất do bà con khai hoang trước năm 1993).
 

Ông Phạm Tấn Hợi - Cán bộ địa chính, xây dựng UBND thị trấn Phú Phong, đánh giá hiện tượng xâm thực, sạt lở đất canh tác ở khối Hòa Lạc dọc sông Kôn đang ở mức báo động. Nguyên nhân ban đầu được xác định là do Công ty Phúc Lộc sử dụng phương tiện cơ giới, dùng đá chẻ để ngăn dòng, hình thành đường vận chuyển vật liệu xây dựng cắt ngang sông Kôn (thị trấn Phú Phong - Bình Thành), đồng thời, sử dụng phương tiện cơ giới tự ý cải tạo dòng chảy. Do vậy, vào mùa mưa lũ cuối năm 2017 đã gây ra tình trạng xâm thực, sạt lở đất canh tác.
 

Yêu cầu doanh nghiệp bồi thường
 

UBND huyện Tây Sơn cho rằng, tình trạng sạt lở đất ảnh hưởng đến hoa màu của người dân, có trách nhiệm từ hoạt động khai thác cát của Công ty Phúc Lộc.
 

Vì vậy, ông Đỗ Văn Sỹ - Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn, đã chỉ đạo ngành chức năng kiểm tra, xác định cụ thể diện tích đất và hoa màu của người dân bị thiệt hại do việc khai thác cát của Công ty Phúc Lộc gây ra tại khu vực phía Nam bãi bồi sông Kôn để làm cơ sở, yêu cầu công ty này bồi thường, hỗ trợ theo quy định.
 

“Chính quyền địa phương và ngành chức năng phải thường xuyên kiểm tra, giám sát việc Công ty Phúc Lộc khắc phục tình trạng sạt lở đất, không để ảnh hưởng đến đất sản xuất và cuộc sống của người dân”, ông Sỹ cho hay.

Theo ông Vũ Trọng Kiên - Phó Tổng giám đốc Công ty Phúc Lộc, sau khi nhận đơn kiến nghị của người dân và chính quyền địa phương, đơn vị đã tiến hành làm việc với UBND thị trấn Phú Phong, UBND huyện Tây Sơn cùng các ngành chức năng tiến hành kiểm tra thực tế, xác định mức độ thiệt hại.

“Hiện, đơn vị đang chờ địa phương tổ hợp danh sách các hộ thiệt hại để xem xét hỗ trợ, đền bù. Đồng thời, cho cán bộ khảo sát, rà soát đường vận chuyển ở giữa sông có làm thay đổi dòng chảy hay không để có hướng xử lý, khắc phục”, ông Kiên nói.
 

Liên quan đến vấn đề trên, ông Trần Châu- Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định,  yêu cầu Công ty Phúc Lộc phải khắc phục khẩn cấp hậu quả việc khai thác cát làm xói lở bờ sông và xâm thực đất canh tác của dân, phối hợp với UBND huyện Tây Sơn xác định mức độ thiệt hại để bồi thường cho dân, hoàn thành trước ngày 30.4. Trường hợp Công ty Phúc Lộc không thực hiện, tỉnh giao UBND huyện Tây Sơn theo dõi, kiểm tra đề xuất biện pháp xử lý theo quy định.