Ngọc Hồi ( Kon Tum): Khai thác đất trái phép tràn lan

Tại xã Bờ Y một điểm khác đất trái phép nằm trên đường vào Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y đã bị khai thác triệt để. Nhiều ngọn đồi trước kia phủ xanh cây lá, giờ đã bị đào bới tan hoang, trở nên trơ trụi để múc đất đi bán, san lấp mặt bằng núp dưới bóng cải tạo đất sản xuất nông nghiệp. Tình trạng này diễn ra khá lâu khiến người dân nơi đây rất bức xúc.

Nhiều người dân xã Bờ Y cho biết: “Xe ôtô ben chở đất chạy suốt cả ngày, đất, đá rơi vãi trên đường làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Các tuyến đường liên xã đã bị “băm nát” bởi xe tải trọng lớn chở đất. Người dân địa phương khi tham gia giao thông thường xuyên phải hít bụi, lội bùn, né tránh xe chở đất quá tải, nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông là rất cao. Tình trạng này diễn ra khá lâu nhưng chưa thấy chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng ngăn chặn, xử lý gì. Thực trạng này vẫn đang tiếp diễn chưa có dấu hiệu chửng lại. người có nghe loáng thoáng là có một số trường hợp bị xử phạt nhưng đâu lại vào đó”.

Cũng theo phản ánh của nhiều người dân: Tại khu vực xã Đắk Xú đã diễn ra tình trạng khai thác đất trái phép một cách ồ ạt. Để tìm hiểu thực hư, phóng viên đã có mặt tại hiện trường, chứng kiến cả một khu đất rộng đang được máy múc cần cù múc đất lên thùng xe ôtô để chở đi bán, san lấp mặt bằng. Cứ thế, hết xe này đến xe khác thi nhau vận chuyển đất trái phép đi tiêu trụ. Ước tính đã có hàng vạn m3 đất tại khu vực này bị lấy và đưa đi các nơi trong khu vực.

Qua tìm hiểu được biết, khu vực các đối tượng múc đất đi bán là đất đồi sử dụng mục đích sản xuất nông nghiệp hoặc đất lâm nghiệp. Đây không phải là vùng quy hoạch mỏ đất khai thác để làm vật liệu xây dựng thông thường, san lấp mặt bằng. Do đó, việc khai thác đất chưa hề được cơ quan chức năng có thẩm cấp phép. Song, điều đáng ngạc nhiên là các đơn vị, cá nhân này khai thác đất hàng ngày, hàng giờ rất công khai nhưng không có đơn vị, cá nhân nào bị đình chỉ, xử lý về hành vi khai thác đất trái phép, xâm hại đất lâm nghiệp hay sử dụng đất trái mục đích.

Được biết, việc bán đất đem lại lợi nhuận rất lớn vì không mất tiền phí bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên cho Nhà nước. Cho nên không chỉ huyện Ngọc Hồi mà nhiều năm nay, trên địa bàn tỉnh Kon Tum, tình trạng khai thác đất trái phép diễn ra tràn lan với nhiều chiêu trò, như cải tạo vườn, trang trại và núp bóng xây dựng nông thôn mới để khai thác đất trái phép.

Việc sử dụng đất khai thác trái phép để san lấp mặt bằng chủ yếu trên mặt tiền tuyến Quốc lộ 14 – đường Hồ Chí Minh. Thực trạng san lấp mặt bằng diễn ra liên tục ở nhiều vị trí khác nhau nhưng không có cơ quan nào can thiệp. Quốc lộ 14  đoạn qua xã Đăk Mốt, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum nhiều chỗ vực sâu cả mấy chục mét đã được san lấp cao bằng đường quốc lộ, làm cho đường dây điện 22 KV có nguy cơ đổ gãy gây nguy hiểm cho người dân khi qua lại nơi đây.

Trao đổi qua điện thoại với ông Nguyễn Đức Xuân – Trưởng phòng TN&MT huyện Ngọc Hồi được biết: “Việc khai thác đất là tự phát, chủ yếu là đất các hộ dân đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp. Các trường hợp múc đất là để cải tạo đất sản xuất. Các xã cũng đã kiểm tra và xử phạt theo thẩm quyền. Hiện Phòng đang làm báo cáo trình UBND huyện Ngọc Hồi xin ý kiến Sở TN&MT Kon Tum để có hướng giải quyết”.

Song, điều đáng nói là: Tại sao UBND huyện có quyền đình chỉ, xử phạt thậm chí là thu hồi đất vì người sử dụng đất không đúng mục đích, làm biến dạng, hủy hoại đất, san ủi, cải tạo đất, làm biến dạng đất, khai thác đất trái phép nhưng lại không thực thi quyền và nhiệm vụ của mình mà phải xin ý kiến Sở Tài nguyên và Môi trường. Phải chăng cách nói của ông Nguyễn Đức Xuân – Trưởng phòng TN&MT huyện Ngọc Hồi là đá quả bóng trách nhiệm lên cho Sở Tài nguyên và Môi trường Kon Tum trong khi trách nhiệm, thẩm quyền xử lý việc này trước hết là UBND cấp xã, sau đó là UBND huyện Ngọc Hồi.  Cũng như ông Xuân trao đổi thì Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện chưa hề lập biên bản tham mưu cho UBND huyện Ngọc Hồi xử lý bất cứ trường hợp nào trong khi nạn san lấp mặt bằng vẫn diễn ra tràn lan giữa ban ngày trên địa bàn huyện.

Nạn khai thác đất trái phép xảy ra tràn lan, có tổ chức, phá đồi, phá rừng khiến tài nguyên bị thất thoát, ngân sách Nhà nước bị thất thu còn doanh nghiệp và cá nhân được hưởng lợi kếch xù. Không những thế, việc khai thác đất trái phép đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hành lang an toàn lưới điện cao áp, trung thế, tàn phá đường giao thông, phá vỡ cảnh quan môi trường…, gây bức xúc trong dư luận. Thế nhưng trong một thời gian dài các cơ quan chức năng huyện Ngọc Hồi cũng chỉ làm văn bản báo cáo và xin ý kiến cấp trên trong khi quyền xử lý lại thuộc về cấp mình thực thi. Tại sao lại xảy ra tình trạng này, câu trả lời thuộc về tỉnh Kon Tum./.