Đắk Nông: Dự án làng thanh niên lập nghiệp xã Quảng Trực “thất bại”

Không còn làng nữa

Từ trung tâm TX.Gia Nghĩa (Đắk Nông), chúng tôi vượt qua gần 100km đường đồi, dốc mới tới được khu vực được gọi làng TNLN. Vừa bước xuống xe, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên vì tìm mãi không thấy biển báo nào thể hiện khu vực thuộc quản lý của làng TNLN mà thay vào đó là tấm biển của Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Quảng Trực.

Tại đây, chúng tôi chỉ gặp được anh Phạm Trung Khoa (SN 1980), một người hiếm hoi còn bám trụ lại tại làng TNLN. Anh Khoa kể: “Sau khi bàn giao về địa phương, có tất cả 120 hộ được bố trí đất ở tại làng TNLN. Trong số đó, có 100 hộ là người địa phương do UBND huyện Tuy Đức bố trí. Còn lại, có 20 hộ từ nơi khác đến do Tỉnh đoàn Đắk Nông nhận hồ sơ, xét duyệt và bố trí”.

Theo anh Khoa, khi mới vào mỗi hộ được cấp 500m2 đất ở, bản thân anh Khoa và những hộ khác rất phấn khởi. Tuy nhiên, sau một thời gian dài vẫn chưa được cấp đất sản xuất nên ngoài việc đi làm thuê, cuốc mướn để sống qua ngày thì không biết phải làm gì cho tương lai. Chán nản, một số hộ bán đất, bỏ đi, số khác thì bỏ hoang nhà cửa, tìm cuộc sống mới.

“Làng giờ còn ai đâu, người đóng cửa bỏ đi nơi khác làm thuê, người bán nhà về đâu không rõ. Nói chung, trong số 20 hộ được Tỉnh đoàn Đắk Nông bố trí năm nào, giờ còn lại mình tôi nơi đây. Tôi trụ lại đây, cũng mong chờ một ngày nào đó được chính quyền giải quyết, cấp đất nhưng chắc ngày đó không thành hiện thực nữa” - anh Khoa tâm sự.

Bộc lộ yếu điểm

Tháng 10/2006, Dự án làng TNLN Quảng Trực được Ban Bí thư Trung ương Đoàn phê duyệt. Sau đó, UBND tỉnh Đắk Nông đã có quyết định giao hơn 1.170 ha đất tại tiểu khu 1451 (xã Quảng Trực) cho Tỉnh đoàn Đắk Nông triển khai thực hiện dự án xây dựng làng TNLN. Trong đó, đất sản xuất nông nghiệp là 270 ha; đất thổ cư 15 ha; đất xây dựng 3,5 ha; đất khoanh nuôi, trồng và bảo vệ rừng hơn 882 ha.

Đến năm 2009, Tỉnh đoàn Đắk Nông bắt đầu triển khai dự án xây dựng làng TNLN tại bon Đắk Huýt, xã Quảng Trực. Theo kế hoạch, đến năm 2012, dự án sẽ hoàn thành, với quy mô bố trí cho khoảng 150 hộ dân vào sinh sống, lập nghiệp. Dự kiến, mỗi hộ dân vào sinh sống tại làng TNLN sẽ được hỗ trợ 500m2 đất ở cùng 02 ha đất sản xuất. Tổng vốn đầu tư của dự án hơn 23 tỷ đồng. Điều kiện xét chọn vào dự án là những thanh niên ưu tú, có trình độ, nhận thức cao, lập trường vững vàng.

Thế nhưng, ngay từ giai đoạn đầu mới triển khai, dự án làng TNLN xã Quảng Trực đã gặp rất nhiều trở ngại. Điển hình là việc tranh chấp đất đai, không thu hút được thanh niên tình nguyện tham gia lập nghiệp, hệ thống nước sinh hoạt không đáp ứng… Vì vậy, đến hết năm 2012, dự án mới chỉ bố trí được một vài hộ dân tiên phong vào làm nhà sinh sống. Trước tình hình trên, chủ đầu tư đã đề xuất phương án giảm quy mô từ 150 hộ dân ban đầu xuống còn 80 hộ và gia hạn thời gian thực hiện đến hết năm 2015.

Thu hồi dự án

Ngày 6/3/2017 (quá thời hạn 02 năm sau khi gia hạn), Tỉnh đoàn Đắk Nông đã phối hợp với các đơn vị chức năng, tổ chức Lễ bàn giao dự án làng TNLN xã Quảng Trực về cho địa phương quản lý. Những công trình được bàn giao, gồm: hồ thủy lợi 7ha, 0,5km đường nhựa, 2,5km đường đất, 09 giếng khoan, 80 bồn chứa nước, vườn ươm cây giống 0,2ha, hệ thống đường điện…

Theo Báo cáo số 61 ngày 12/7/2017 của Tỉnh đoàn Đắk Nông, dự án có 270 ha đất sản xuất nông nghiệp đã được khai hoang, dự kiến bố trí cho các hộ dân tham gia dự án. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, toàn bộ diện tích này đã bị người dân xâm canh. Đối với hơn 882 ha đất khoanh nuôi, bảo về và trồng rừng, trước khi được UBND tỉnh Đắk Nông giao đất cho chủ dự án, đã bị một số hộ dân lấn chiếm, xâm canh. Khi dự án được triển khai, đường giao thông thuận tiện hơn thì các đối tượng chặt phá rừng hoạt động phức tạp hơn.

Đến ngày 20/4/2018, UBND tỉnh Đắk Nông đã có Quyết định số 609/QĐ-UBND về việc thu hồi hơn 1.170 ha đất thuộc dự án làng TNLN biên giới xã Quảng Trực để giao về cho UBND huyện Tuy Đức quản lý, bố trí sử dụng. Theo lãnh đạo UBND huyện Tuy Đức, sau khi dự án làng TNLN chấm dứt, UBND tỉnh Đắk Nông đã thu hồi đất giao cho huyện quản lý, sử dụng. Hiện tại, UBND huyện Tuy Đức đã giao cho các phòng ban chuyên môn lập kế hoạch để bố trí, sử dụng diện tích được UBND tỉnh giao một cách hợp lý nhất.